Αν το περάσει, δεν έχει γυρισμό...
Γιώργος Καρελιάς
Όλα ξεκινούν από την αίσθηση της παντοδυναμίας. Όσο πιο ισχυροί είναι ή αισθάνονται ένας πρωθυπουργός, οι υπουργοί του και το σύστημα εξουσίας τους, τόσο πιο ευεπίφοροι είναι σε λάθη και γκάφες. Το χειρότερο, όμως, είναι να τους καταλάβει η περιβόητη αλαζονεία της εξουσίας. Διότι τα λάθη και οι... γκάφες διορθώνονται, η αλαζονεία δύσκολα αποβάλλεται.
Δεν είμαι σίγουρος τι συμβαίνει με τη σημερινή κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Έχω την αίσθηση ότι όλα ξεκινούν από την αίσθηση παντοδυναμίας. Ο υπολογισμός τους είναι απλός, κάπως έτσι: «Αφού η αντιπολίτευση τρώει τη σκόνη μας, δεν κινδυνεύουμε ό,τι κι αν γίνει. Αφού οι δημοσκόποι δείχνουν ότι είμαστε 10 έως 20 μονάδες μπροστά, τι θα πάθουμε αν χάσουμε μερικές; Τίποτα».
Έτσι, μέσα σε λίγες μέρες συνέβησαν τα εξής τέσσερα γεγονότα, που φανερώνουν αλαζονεία και δείχνουν περιφρόνηση προς την κοινή γνώμη. Το πρώτο ήταν η περίφημη δήλωση «δώστε σε μένα τα κλειδιά της επιχείρησής σας». Το δεύτερο ήταν το αλαλούμ με το take away. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν το τραπέζωμα του πρωθυπουργού στην Ικαρία και μάλιστα στο σπίτι βουλευτή που τυχαίνει να είναι και καθηγητής Ιατρικής. Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο, το «κλείστε, ανοίξτε, ξανακλείστε», που έχει φέρει στα όριά τους εκατομμύρια πολίτες.
Παραθέσαμε τα γεγονότα και μια εξήγηση γιατί η κυβέρνηση συμπεριφέρεται έτσι. Πριν βγάλουμε οριστικό συμπέρασμα, θα θυμίσουμε δύο παραδείγματα από το παρελθόν. Τα οποία αποδεικνύουν ότι για όλες τις κυβερνήσεις και τους πρωθυπουργούς, ακόμα και τους πιο ισχυρούς, υπάρχουν σημεία καμπής. Αν ξεπεραστούν, η παντοδυναμία μπορεί να μεταβληθεί σε αδυναμία και να χαθεί ο έλεγχος.
Παράδειγμα πρώτο: Το 1988 ξέσπασε το σκάνδαλο Κοσκωτά. Ήταν το σημείο καμπής για την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Μολονότι ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε αρρωστήσει και η κυβέρνηση κλυδωνιζόταν από εσωτερικές διαμάχες, χωρίς το σκάνδαλο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα ερχόταν η εκλογική ήττα. Το ξέσπασμα του σκανδάλου ήταν το σημείο καμπής και ο κακός χειρισμός του απλώς επέσπευσε τις εξελίξεις.
Παράδειγμα δεύτερο: Είκοσι χρόνια αργότερα, το 2008, η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή πέρασε το δικό της σημείο καμπής, που ήταν η υπόθεση του Βατοπεδίου. Έκτοτε δεν σήκωσε ξανά κεφάλι και στις εκλογές του 2009 η ΝΔ υπέστη μεγάλη ήττα από το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου, το οποίο μέχρι τότε δεν ενέπνεε ιδιαίτερη εμπιστοσύνη.
Βεβαίως, στην περίπτωση και των δύο αυτών κυβερνήσεων συνυπήρχε ο επιβαρυντικός παράγοντας του χρόνου. Το σημείο καμπής τις βρήκε στη δεύτερη θητεία τους με συσσωρευμένη και την φθορά. Η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει αυτόν τον επιβαρυντικό παράγοντα, καθώς βρίσκεται μόλις στον ενάμιση χρόνο της θητεία της. Αυτό, όμως, μπορεί να αποδειχθεί και μεγάλη αδυναμία, καθώς ενισχύσει την αίσθησή της ότι είναι παντοδύναμη και άτρωτη.
Και μπορεί να μη βαρύνεται ακόμα με κάποιο σκάνδαλο, όπως οι δύο προαναφερθείσες, όμως οι συνθήκες στη χώρα είναι ιδιόμορφες, λόγω του πρωτόγνωρου φαινομένου της πανδημίας. Μπορεί ακόμα να μη φαίνεται κάποια ιδιαίτερη φθορά της, όμως τα όρια είναι ασαφή. Η κούραση των πολιτών είναι εμφανής και κάθε κυβερνητική ενέργεια ή συμπεριφορά, που προκαλεί αγανάκτηση και θυμό, μπορεί να αποτελέσει το σημείο καμπής.
Όταν πληττόμενες επαγγελματικές ομάδες, πολυπληθείς, αντιμετωπίζονται με ειρωνεία, κάποια στιγμή η αντίδρασή τους θα αρχίσει να αποτυπώνεται και στην εκλογική συμπεριφορά τους. Όταν οι πολίτες στο σύνολό τους, που αντιμετωπίζουν διαρκείς περιορισμούς, διαρκές κούνημα του δαχτύλου και απειλές ποινών, βλέπουν αυτό που συνέβη στην Ικαρία, δεν θα είναι εσαεί διατεθειμένοι να το συγχωρούν.
Και όταν περάσει, κατά κάποιον τρόπο, η πανδημία και έρθουν σε πρώτο πλάνο οι επιπτώσεις της, τότε μπορεί να μην αρκούν οι επικοινωνιακές πιρουέτες ούτε η θηριώδης μιντιακή υποστήριξη που έχει η σημερινή κυβέρνηση.
Επιμύθιον: η αίσθηση της παντοδυναμίας μπορεί να οδηγήσει μια κυβέρνηση στην απώλεια του ελέγχου. Αν υπολογίζει ότι η ίδια θα είναι διαρκώς δυνατή και οι αντίπαλοί της αδύναμοι, μπορεί να μην αντιληφθεί το σημείο καμπής, στο οποίο κάποια στιγμή θα βρεθεί. Και μετά να μην έχει γυρισμό. Με αφορμή όσα έκαναν ειδικά τις τελευταίες ημέρες, καλό είναι να προσέξουν την προτροπή του Άγγλου ποιητή Τζον Ντράιντεν: «Να φοβάσαι την οργή του υπομονετικού ανθρώπου»...
news247.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου