Η αυλαία πέφτει. Η διαβούλευση αποδείχθηκε προσχηματική, το ίδιο και η αντιπαράθεση στον τύπο. Καταναλώσαμε το θέμα. Δεν ξέρω ποιος άκουσε, πάντως ό,τι μπορούσε να ειπωθεί, λέμε, ειπώθηκε. Το θέμα βέβαια δεν είναι ότι η κυβέρνηση θα επιβάλει μια... ρύθμιση με προσχηματική δημοκρατική διαβούλευση, αλλά ότι εμείς πλέον μπορούμε να συναινέσουμε δίχως να κατηγορηθούμε ότι δεν συζητήσαμε. Παραμένει ωστόσο ένα ζήτημα που δεν εξετάστηκε: η σύγχυση των ορίων μεταξύ αστυνομίας και στρατού που οι διατάξεις για την πανεπιστημιακή αστυνομία επιτείνουν. Κι αυτό είναι ζήτημα σημαντικό. Η σαφήνεια της διάκρισής τους καθορίζει αποφασιστικά το περιεχόμενο και τη λειτουργία της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Είναι γεγονός ότι η εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου και η διαιώνιση της κατάστασης εξαίρεσης μας εξοικείωσε ήδη με την παραπάνω σύγχυση στον δημόσιο χώρο. Η εξίσωση του δημόσιου με τον πανεπιστημιακό χώρο με την κατάργηση του ασύλου το καλοκαίρι του ’19 επέτρεψε καταρχήν τη μεταφορά της σύγχυσης εντός των τειχών. Ρυθμίζοντας τις τεχνικές λεπτομέρειες αυτής της εξίσωσης, το σημερινό νομοσχέδιο μετατρέπει το Πανεπιστήμιο από τον χώρο που κατεξοχήν επιτρέπει σε ένα κομμάτι της κοινωνίας να σκέφτεται ελεύθερα, έστω και για μια στιγμή στη ζωή του, σε παραδειγματικό πεδίο της σύγχυσης στρατού και αστυνομίας.
Μια απλή ανάγνωση των γενικότερων διατάξεων που ρυθμίζουν το νομικό καθεστώς των ειδικών φρουρών πείθει ότι η κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζει το Δημόσιο Πανεπιστήμιο απλώς ως «χώρο ανομίας», αλλά ως λίκνο τρομοκρατικής δράσης. Γενικό κριτήριο εισαγωγής στο σώμα είναι η «εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεων των υποψηφίων ως έφεδρων Αξ/κών ή σε ειδικές δυνάμεις (Πεζοναύτες, Ορεινοί κι Αμφίβιοι Καταδρομείς, Αλεξιπτωτιστές, ΟΥΚάδες) ή ως Ε.Π.Υ. στις Ένοπλες Δυνάμεις». Το νομοθετικό τους πλαίσιο είναι κοινό με αυτό των φυλάκων μιας άλλης πύλης εισόδου υπαρξιακού κινδύνου, των συνοριακών φυλάκων. Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ειδικούς φρουρούς, τα μέλη της ΟΠΠΙ προβλέπεται να έχουν εξαιρετικά καθήκοντα (προανακριτικά). Η «ειδική» τους τρίμηνη εκπαίδευση θα αφορά ζητήματα επιχειρησιακά, ήτοι το πεδίο δράσης και την ιδιαιτερότητα του κινδύνου. Εν ολίγοις, ένα σώμα που ιδρύθηκε για να προστατεύσει στόχους υψίστης ασφαλείας από τρομοκρατικές επιθέσεις, επιστρατεύεται με περισσότερες εξουσίες για την «Προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας» και την «Αναβάθμιση του Ακαδημαϊκού Περιβάλλοντος».
Η ιστορία, η θεωρία και η πράξη έχουν ήδη αποδείξει ότι η ανάθεση εξαιρετικών αστυνομικών καθηκόντων, η σύσταση ειδικών αστυνομικών δυνάμεων και η ολοένα και εντεινόμενη προσφυγή στην «παραστρατιωτική αστυνομία», όπως εν προκειμένω, είναι ενδεικτική λιγότερο της ιδιάζουσας μορφής των ενίοτε κινδύνων παρά της μειωμένης δημοκρατίας που τους παράγουν. Η κοινωνία δεν σκύβει το κεφάλι μουδιασμένα. Γνέφει συγκαταβατικά. Ο «φόβος του χωροφύλακα» εν τέλει έκρυβε ένα ανομολόγητο πάθος.
Δημήτρης Ακριβούλης (Αναπλ. Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, συντονιστής (με τον Καθηγητή Κυριάκο Κεντρωτή) της σειράς Ανοιχτών Διαλέξεων διεθνούς πολιτικής θεωρίας Politics First, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων και ένας από τους τέσσερις νομικούς που συνέταξαν και υπέγραψαν στο όνομα της Πρωτοβουλίας Πανεπιστημιακών την πρόσφατη σχετική Επιστολή προς την Α.Ε. την Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Πρόσφατη δημοσίευση:
Beyond Suspicion: Humanitarian Intervention and the Hermeneutics of Suspicion and Naïveté, Λονδίνο: Routledge (Interventions), υπό έκδοση).
2020mag.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου