20.2.21

Το παρελθόν μιας ειδικής σχέσης...


Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πλέον, αν ποτέ υπήρξε, για το ότι η ολοκλήρωση του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου Νοrd Stream-2 αποτελεί κόκκινη γραμμή για το Βερολίνο, όποιο και αν είναι το παράπλευρο κόστος για τη γερμανική πλευρά στο πεδίο τόσο των ευρωπαϊκών όσο και των... διατλαντικών συσχετισμών και ισορροπιών. 

 Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο πρόεδρος της Γερμανίας Σταϊνμάγερ επικαλέστηκε την επίθεση του Χίτλερ κατά της ΕΣΣΔ το 1941 για να αιτιολογήσει την επιλογή της χώρας του να κρατά τη στενή ενεργειακή συνεργασία με τη Μόσχα στο απυρόβλητο.

 Η σύμπτωση στρατηγικών, γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων μεταξύ Ρωσίας - Γερμανίας είναι ο κανόνας από τα τέλη του 18ου αιώνα και μετά, με τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους να αποτελούν εξαίρεση.

 Στα τέλη του 18ου αιώνα η Ρωσία και η Πρωσία μοίρασαν τρεις φορές την Πολωνία με τη συμμετοχή της Αυστρίας. Οι δύο χώρες στη συνέχεια βρέθηκαν στο ίδιο στρατόπεδο απέναντι στον Ναπολέοντα, που στήριζε την ανεξαρτησία της Πολωνίας, και μαζί στη συνέχεια στο Συνέδριο της Βιέννης όπου πρόβαλαν κοινό βέτο στις πιέσεις της Βρετανίας και της Γαλλίας για χειραφέτηση της Βαρσοβίας. 

 Σθεναρή αντίσταση στην πίεση του Λονδίνου και του Παρισιού για συμμετοχή στον Κριμαϊκό Πόλεμο στην περίοδο 1853-6 επέδειξε όχι μόνον η Πρωσία αλλά και το άλλο κέντρο ισχύος της Γερμανίας, η Αυστρία, παρά τη μεγάλη της αντιπαλότητα με τη Ρωσία στα Βαλκάνια. Λίγα χρόνια μετά η Ρωσία ανταπέδωσε, καθώς κράτησε αποστάσεις από την καχυποψία της Βρετανίας και της Γαλλίας στην ενοποίηση της Γερμανίας που προωθούσε ο καγκελάριος της Πρωσίας από το 1862, Μπίσμαρκ. 

 Ετσι, μετά την ενοποίηση της Γερμανίας το 1870 ήρθε η σειρά του Μπίσμαρκ να στηρίξει τη χειραφέτηση της Αγίας Πετρούπολης από την ήττα στον Κριμαϊκό Πόλεμο το 1856 και έτσι δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη σαρωτική νίκη του τσάρου στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1876-77. 

 Εναν χρόνο μετά, το 1878, στο Συνέδριο του Βερολίνου ο Μπίσμαρκ διέσωσε τη Ρωσία από έναν δεύτερο Κριμαϊκό Πόλεμο που ετοίμαζαν Τουρκία, Βρετανία και Γαλλία. Εναν αιώνα μετά τη διανομή της Πολωνίας, Βερολίνο και Αγία Πετρούπολη σφράγισαν τη φιλία τους με τη Συνθήκη Επαναδιασφάλισης (Reinsurance Treaty) που προέβλεπε ενημέρωση της άλλης πλευράς για οποιαδήποτε σημαντική συμφωνία με άλλη μεγάλη δύναμη. 

 Η αποπομπή του Μπίσμαρκ στις αρχές της δεκαετίας του 1890 και η ενίσχυση του λόμπι της επέκτασης της Γερμανίας προς Ανατολάς οδήγησαν τη Ρωσία σε ανατροπή συμμαχιών, στη σύμπλευση δηλαδή με το Παρίσι και το Λονδίνο. 

 Η συνέχεια είναι πιο πρόσφατη και γνωστή. Η Γερμανία της Βαϊμάρης ήταν η πρώτη δυτική μεγάλη δύναμη που υπέγραψε συμφωνία ευρύτατης διμερούς συνεργασίας στο Ραπάλο της Ιταλίας την άνοιξη του 1922.\

Με το παραπάνω ιστορικό βάθος το γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο που υπέγραψαν οι Ρίμπεντροπ - Μολότοφ τον Αύγουστο του 1939 περισσότερο ως συνέχεια φαίνεται και λιγότερο ως συγκυριακή εξαίρεση, όπως για ευνόητους λόγους διατείνονται και οι δύο πλευρές.

 Τα παραπάνω εκ των πραγμάτων οριοθετούν και προεξοφλούν στο πεδίο των συμβολισμών το αμφίβολο ουσιαστικό αντίκρισμα των νέων κυρώσεων που θα υιοθετήσει τον Μάρτιο η Ε.Ε. απέναντι στη Ρωσία για τη φυλάκιση του Ναβάλνι. Οριοθετούν ταυτόχρονα και την όποια επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων του Βερολίνου με την Ουάσινγκτον...

 Γιώργος Καπόπουλος 

 Πηγή:efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: