«Όποτε οι λαοί προσθέτουν ένα επίθετο στη δημοκρατία, δεν υπάρχει δημοκρατία» (Dennis Prager)
Oι φετινές προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ μας παρέχουν απλόχερα ένα μεγάλο εύρος συμπερασμάτων για πολλά και διαφορετικά ζητήματα. Η... προσέγγισή τους πρέπει, δε, να γίνεται με παρρησία και με διάθεση για ουσιαστική και βαθιά διερεύνηση. Σε αυτή την αναζήτηση καλό είναι να αφήνουμε λίγο στην άκρη τα γυαλιά της ιδεολογικής μας μυωπίας και να έχουμε το θάρρος να παραδεχόμαστε αυτό που διαπιστώνουμε. Οι ΗΠΑ, ανεξάρτητα αν είναι κάποιος θετικά ή αρνητικά διακείμενος απέναντί τους, είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο για την ανθρωπότητα και οι όποιες εξελίξεις σε αυτήν αποτελούν καθρέφτη για πολλά ακόμα σημεία του πλανήτη...
Είδαμε, λοιπόν, πολλά πράγματα που δημιουργούν έντονο προβληματισμό σε οποιονδήποτε θέλει να ξεφύγει από το στείρο δίλημμα «Μπάιντεν ή Τραμπ» και να δει αρκετά παραπέρα. Φερ΄ειπείν, ο διχασμός στις σύγχρονες κοινωνίες είναι κάτι διαφορετικό από την αντιπαράθεση. Γιατί στην αντιπαράθεση ναι μεν επιστρατεύεις τα «όπλα» που έχεις στην φαρέτρα σου, αλλά δεν καταφεύγεις με στόμφο στις ύβρεις, στη χυδαιότητα, στο ρατσισμό, στις ανεδαφικές κραυγές περί νοθείας, στην αλαζονεία, στον παρατραβηγμένο λαϊκισμό, ακόμα και στα πραγματικά όπλα. Είτε τα κάνεις όλα αυτά συνειδητά και με στρατηγική χροιά, είτε απλά σου αρέσει να ακολουθείς το είναι σου, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο... Και συνιστά μία τρικλοποδιά στην ίδια την αστική δημοκρατία... Όπως ενδεχομένως μία τέτοια τρικλοποδιά να είναι και οι παραξενιές του εκλογικού και πολιτικού σου συστήματος, έστω και σε μικρότερο βαθμό.
Τα όρια είναι δεδομένα, όπως και η παραβίασή τους. Κάθε τέτοια κατάσταση οπισθοχώρησης από βασικούς αξιακούς πυλώνες δημιουργεί ρήγματα, ικανά να υποσκάψουν το μέλλον. Ειδικά, αν δεν πραγματωθεί μία ουσιαστική και σχετικά γρήγορη ανάσχεση των αρνητικών φαινομένων που έχουν εξαπλωθεί σε ανύποπτο χρόνο... Κάθε πολιτική αντιπαράθεση θα πρέπει να αποσκοπεί στη βελτίωση των όρων της ευρύτερης κοινωνικής ζωής, ακόμα και σε πλειοψηφική βάση, και όχι στην ύπουλη εκμετάλλευση των προβλημάτων και των προβληματικών ψυχισμών που αναπτύσσονται σε μία καθημερινότητα ολοένα και πιο πιεστική. Τα κάθε λογής αποτελέσματα, βέβαια, είναι μία διαφορετική υπόθεση από τη γενική και ειδική ποιοτική σύσταση, αλλά αν αυτή η τελευταία μειώνεται τότε και τα αποτελέσματα λαμβάνουν μία πιο άσχημη τροπή...
Η αστική δημοκρατία έχει τα πλεονεκτήματά της, αλλά έχει και τα μειονεκτήματά της. Σε εποχές νηνεμίας μπορεί να εξασφαλίζει και να παρέχει πολλά (και στο πνευματικό κομμάτι και στο υλικό), αλλά σε εποχές πόλωσης και όξυνσης των κοινωνικών αντιθέσεων αναγκάζεται σχεδόν εξαναγκαστικά να παρεκκλίνει. Είναι ζήτημα επιβίωσης για την ίδια, γιατί το γεγονός πως η σταθεροποίηση και το σημείο ισορροπίας της δεν είναι πάντα μία παγιωμένη και ευδιάκριτη συνθήκη δημιουργεί σοβαρά δεδομένα. Η αστική δημοκρατία βρίσκει εδώ και πολλές δεκαετίες στις ΗΠΑ μία πολύ αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση, με όρους προωθητικής εφαρμοστικότητας. Αν από τη συνολική εικόνα που είδαμε στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση είναι οι απανταχού θιασώτες της ικανοποιημένοι, το μόνο που θα καταφέρουν με την εθελοτυφλία τους θα είναι να θέσουν σε παράξενη τροχιά τη μελλοντική της πορεία. Με τις συνέπειες αργά ή γρήγορα να αγγίζουν και τον υπόλοιπο κόσμο...
Σε πρακτικό κομμάτι, με τα δεδομένα του σήμερα, η αστική δημοκρατία δεν κινδυνεύει άμεσα από κάποια επαναστατική σοσιαλιστική ή αναρχιστική ανατροπή, ούτε από κάποιο υποθετικό ισλαμιστικό μοντέλο που θα την καταλύσει... Όμως, τριβές, πλήγματα και οξύνσεις, προφανώς και θα γεννοβολάει διαρκώς, είτε λόγω των ενδογενών παθογενειών της, είτε λόγω της κλιμακούμενης επιθετικότητας των αρνητών της. Είναι σε θέση να τα υπερβαίνει όλα αυτά αποτελεσματικά; Είναι σε θέση να το κάνει αυτό με την πειστικότητα των θέλγητρών της και τις προοπτικές που θα δημιουργεί και όχι με την καταστολή ή με μία πολύπλευρη επιβολή που θα αυξάνει τα ανοιχτά μέτωπα;
Μπορεί να πάψει κάποια στιγμή το ρητό του διανοητή που ισχυριζόταν πως η δημοκρατία είναι το όνομα που δίνουμε στο λαό κάθε φορά που τον χρειαζόμαστε; Ο καθένας και η κάθε μία θα δώσει την απάντηση που ταιριάζει στα πιστεύω που έχει αναπτύξει. Την τελική σφραγίδα, πάντως, θα τη βάλει η ίδια η Ιστορία. Ανεξαρτήτως της κατεύθυνσης που θα διαλέξει...
Κώστας Μαρούντας
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου