Deal με τον Ερντογάν ζητά η Μέρκελ στην σύνοδο κορυφής...

Η Άνγκελα Μέρκελ τα είπε χωρίς πολλές περιστροφές στην χθεσινή ομιλία της στην γερμανική Βουλή. Και έδωσε καθαρά το στίγμα της εν όψει της σημερινής συνόδου κορυφής: «Η Τουρκία», είπε, «είναι εταίρος στο ΝΑΤΟ και επιτελεί θαυμαστό και αξιοσημείωτο έργο» ως προς τη... φιλοξενία τεσσάρων εκατομμύριων προσφύγων. «Θα πρέπει», πρόσθεσε, «να εξετάσουμε πολύ προσεκτικά πώς θα πετύχουμε την αποκλιμάκωση της έντασης, και πώς θα ενισχύσουμε τη συνεργασία στο προσφυγικό και σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη αντιμετώπιση των προσφύγων». 

Εδώ μάλιστα δεν παρέλειψε και την αντιδιαστολή με την Μόρια, εκθέτοντας ανοιχτά την Ελλάδα: «Τις τελευταίες ημέρες», σημείωσε, «είδαμε φριχτές εικόνες σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των προσφύγων. Και όχι από την Τουρκία, θα ήθελα να το τονίσω, αλλά από τη Λέσβο, από ένα κράτος μέλος της ΕΕ».

Εν κατακλείδει δε, και προς αποφυγή παρερμηνειών, η Γερμανίδα καγκελάριος έδειξε εξίσου καθαρά και το έδαφος πάνω στο οποίο θα γίνει η συζήτηση για την Τουρκία στην - εξ αναβολής - σύνοδο: «Θα πρέπει» είπε «να προσδιορίζουμε κάθε φορά εκ νέου τη σχέση μας με την Τουρκία αλλά και να εμμένουμε στη συνεργασία μαζί της σε σημαντικά ζητήματα».

Δεν χρειάζονται πολλά περισσότερα για να γίνουν σαφή και τα όρια της γερμανικής διαμεσολάβησης στο ελληνοτουρκικό μέτωπο. Για το Βερολίνο το deal με τον Ερντογάν στο προσφυγικό αποτελεί βασική προτεραιότητα. Και δεν θέλει, ούτε πρόκειται, να το θέσει σε κίνδυνο. Τούτο, σε πρώτο χρόνο, σημαίνει πως θέμα κυρώσεων - επί της ουσίας τουλάχιστον - κατά της Τουρκίας στην σημερινή σύνοδο δεν πρόκειται να υπάρξει. Το είχαν προαναγγείλει ήδη από προχθές γερμανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζοντας τις κυρώσεις «μακρινό σενάριο», το επιβεβαίωναν και χθες ελληνικές διπλωματικές πηγές αναγνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει έδαφος ούτε καν για αυτοματοποιημένο μηχανισμό μελλοντικών κυρώσεων.

Οι ίδιες πηγές επιβεβαίωναν ότι ο Ερντογάν έχει θέσει ως όρο την μη συζήτηση των κυρώσεων για την διατήρηση του μορατόριουμ στην ανατολική Μεσόγειο και, κατά συνέπεια, το πρώτο ζητούμενο στο αποψινό δείπνο των ευρωπαίων ηγετών θα είναι η διάσωση των προσχημάτων για την Ελλάδα και, κυρίως, για την Κύπρο.

Η Κύπρος δεν έχει άλλη δυνατότητα παρά να επαναφέρει το θέμα των κυρώσεων, και η Αθήνα δεν μπορεί παρά να την στηρίξει. Το πλαίσιο το έθεσε ήδη, χθες το βράδυ, ο Νίκος Δένδιας μετά την συνάντησή του με τον Κύπριο υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη. 

«Η Ελλάδα», δήλωσε,  «συνεχίζει να στηρίζει την Κύπρο σταθερά ως προς αίτημά της να υπάρξουν νέες καταχωρήσεις προσώπων και οντοτήτων - αυτών που εμπλέκονται στις συνεχιζόμενες παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ - στον ευρωπαϊκό κατάλογο κυρώσεων. Αυτό άλλωστε είναι το συμπεφωνημένο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Παράλληλα, παραμένει αναγκαία η διατήρηση ανοικτής προοπτικής επιβολής οικονομικών μέτρων σε βάρος της Τουρκίας στην περίπτωση που η τουρκική παραβατικότητα συνεχιστεί… Επιθυμία μας βεβαίως παραμένει αυτά τα μέτρα να μην χρειαστεί να επιβληθούν».

Ούτε η στήριξη όμως της Αθήνας αναμένεται σθεναρή, ούτε το «βέτο» του Νίκου Αναστασιάδη στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας είναι εύκολο να διατηρηθεί. Εξ ου και ο ίδιος ο Κύπριος πρόεδρος δήλωσε πως «οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός» - εξ ου κι έως χθες όλο το βάρος του διπλωματικού παρασκηνίου έπεφτε στην αναζήτηση φόρμουλας που θα μπορούσε να δώσει διέξοδο στην Λευκωσία. To σενάριο, δε, που φαίνεται να προκρίνεται είναι μια ευρωπαϊκή, έμμεση έστω, προειδοποίηση προς την Τουρκία ότι εάν υπάρξουν μονομερείς ενέργειες, θα υπάρξουν και κυρώσεις.

Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές ο Ερντογάν βάζει στο τραπέζι της ευρωτουρκικής διαπραγμάτευσης τρεις διεκδικήσεις: Την προώθηση της τελωνειακής ένωσης, την απελευθέρωση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες και την επανεξέταση - υπέρ της Τουρκίας - της συμφωνίας για το προσφυγικό.

Αναλόγως του τι θα πάρει σε αυτά τα μέτωπα, θα κινηθούν και οι εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά. Ελληνικές πηγές διέρρεαν χθες πως η διαδικασία των διερευνητικών έχει παγώσει, διότι η επίσκεψη Πομπέο προκάλεσε εκνευρισμό στην Αγκυρα, και γι αυτό τον λόγο δεν ανακοινώνεται και ημερομηνία έναρξης των συνομιλιών. Στον αντίποδα to CNN Turk μετέδωσε πως έχει κλειστεί ήδη συνάντηση Δένδια - Τσαβούσογλου στις 8 Οκτωβρίου, και πως εάν το ραντεβού εξελιχθεί καλά είναι πιθανό να ακολουθήσει και συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν.

Το τι εκ των δύο ισχύει θα φανεί μέσα στα επόμενα 24ωρα, όπως και το εάν και ποιες συμφωνίες έχουν υπάρξει, και ποιες δεσμεύσεις έχουν αναληφθεί παρασκηνιακά...

Νικόλ Λειβαδάρη

tvxs.gr