Ανώφελες αναβαπτίσεις...

Παντελής Μπουκάλας

Στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους δεν είναι λίγες οι προσπάθειες εξελληνιστικής μετονομασίας χωριών, πόλεων, βουνών, γενικώς όλων των στοιχείων του περιβάλλοντος, κτιστού και άκτιστου. Λογικό μέχρις ενός σημείου. Τόσοι κατακτητές πάτησαν τον... τόπο, Τούρκοι, Σλάβοι, Φράγκοι (γενικό όνομα που καλύπτει την ποικιλία των Δυτικών). 

Κι άφησαν όλοι το γλωσσικό στίγμα τους, σε πράγματα της καθημερινότητας ή σε ονόματα του γεωφυσικού χάρτη. Είπα λίγο πριν «λογικό μέχρις ενός σημείου», γιατί σε αρκετές περιπτώσεις η βεβιασμένη ή και ιστοριολογικά βίαιη αναβάπτιση οδήγησε σε τραγελαφικά αποτελέσματα. 

Για να εξελληνιστεί άρον άρον ένα τουρκικό τοπωνύμιο, επιστρατεύτηκαν λέξεις που φάνταζαν αυθεντικώς ελληνικές στο βλέμμα των ονοματοθετών (βοηθούσαν σ’ αυτό και διάφορες ευφάνταστες παρετυμολογήσεις), η ρίζα όμως στο βάθος τους ήταν σλαβική. 

Ή πάλι, με τον «Καποδίστρια» λ.χ., ανασύρθηκαν από την προ πολλού σωπασμένη προϊστορία κάποιων περιοχών ονομασίες που δεν έλεγαν απολύτως τίποτε στους σύγχρονους κατοίκους τους. Ονοματολογικός μεγαλοϊδεατισμός.

Στο ρεύμα αυτό προσχώρησε ενθουσιωδώς περί τις 20 Σεπτεμβρίου ο κ. Νότης Μηταράκης και οι περί αυτόν. Ετσι, ο Καρά Τεπές της Λέσβου, ο Μαύρος Λόφος, βαφτίστηκε σε ελληνική κολυμβήθρα και άρχισε να πλασάρεται σαν Μαυροβούνι, λες και το ελληνικό όνομα θα απορροφούσε την ακραία αθλιότητά του. Τα βαφτίσια αντιμετωπίστηκαν ειρωνικά από ΜΜΕ της Λέσβου. 

Αντιγράφω από σχόλια των τοπικών «Πολιτικών»: «Ο Καρά Τεπές άλλαξε όνομα, ο γκασμάς όμως παρέμεινε γκασμάς, και δεν βλέπει [η κυβέρνηση] ότι με το να του κάνει το χατίρι (btw χατίρι < τουρκική hatır “χάρη” < αραβική خاطر (χātir), μήπως να αλλάξουμε κι αυτό;) για λόγους επικοινωνιακούς που πιάνουν σε πεντάχρονα, είναι σαν να τον κοροϊδεύει στα μούτρα».

Καρά Τεπές ή Μαυροβούνι, η προσωρινή (μέχρι το καλοκαίρι του ’21…) δομή, που συνεχίζει την απάνθρωπη ιστορία της Μόριας, πλημμύρισε την περασμένη Πέμπτη με την πρώτη βροχή, όπως θα περίμενε και ο πλέον αδαής. 

Χωρίς δάπεδο οι σκηνές των προσφύγων, γέμισαν λάσπη. Ο κ. Μηταράκης; Ετοιμη την είχε την παρηγοριά: «Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται άμεσα». Οντως. Πέντε μέρες μετά, μια νέα βροχή παρέδωσε και πάλι τον Καρά Τεπέ στη λασπουριά.

Το έχω ξαναγράψει εδώ: Στα ελληνικά της εξουσίας το «άμεσα» (που σπανίως λέγεται από λαϊκούς) δεν σημαίνει αμέσως, αλλά «σε τρία τέρμινα». Δυστυχώς, στην περίπτωσή μας τα τέρμινα περιέχουν ολόκληρο χειμώνα...

Καθημερινή