Πτωχεύουν χωρίς κανονική δίκη...

...όσοι έχουν εκκρεμείς υποθέσεις...

Άντα Ψαρρά

Το πάρτι των παρεμβάσεων στη Δικαιοσύνη συνεχίζεται. Μοναδικοί «ακάλεστοι» οι πολίτες, που τώρα απειλούνται όχι μόνο με πτώχευση και απώλεια της κατοικίας ή της επιχείρησής τους αλλά και με στέρηση του δικαιώματός τους να κριθούν από δικαστήριο για εκκρεμείς υποθέσεις αιτήσεων με βάση τον Νόμο Κατσέλη. Καλεσμένοι και σε αυτό το πάρτι, οι τραπεζίτες πιστωτές των δανείων τους.

Η κυβέρνηση, μετά τον ληστρικό Πτωχευτικό Κώδικα, κατέθεσε ακόμα ένα... σχέδιο νόμου που ολοκληρώνει την πλήρη άρση προστασίας της πρώτης κατοικίας, επιβάλλοντας στους πολίτες ένα νέο σκληρό δικονομικό καθεστώς. Με ενθουσιασμό ο υπουργός Δικαιοσύνης Κ. Τσιάρας προανήγγειλε το νομοσχέδιο που πρώτα και κύρια βάζει οριστική ταφόπλακα -με πρόσχημα την «επιτάχυνση»- σε όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις του Νόμου Κατσέλη.

Για το χατίρι των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και με πολλαπλή επιβάρυνση των πολιτών εισάγονται πρωτοφανείς αλλαγές στο δίκαιο προστασίας των δανειοληπτών πολιτών. Εισάγονται επίσης αλλαγές στον κώδικα των δικηγόρων, στον κώδικα λειτουργίας και οργάνωσης των δικαστηρίων, με συρρίκνωση αντί για στελέχωση των πρώτων βαθμών Δικαιοσύνης, αλλά και στον νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Ανάμεσα σε φωτογραφικές διατάξεις και εξυπηρετήσεις αποτυπώνεται και η πρόθεση του υπουργού Δικαιοσύνης και της κυβέρνησης να επιβάλουν με κάθε τρόπο την εκδίωξη της εισαγγελέως Διαφθοράς.

Παραβιάζεται το δικαίωμα στη δίκη

Στην πρώτη εκτενή διάταξη, με πρόσχημα τις καθυστερήσεις λόγω πανδημίας, ο πολίτης θα βρεθεί μπροστά σε μια νέα δαιδαλώδη και πολυέξοδη διαδικασία προκειμένου να επαναπροσδιορίσει την αίτησή του (ως οφειλέτης δανείου), ενώ στην περίπτωση που δεν το κάνει, η αίτηση θα διαγράφεται! Το λογικό αίτημα του δικαστικού κόσμου να επαναπροσδιοριστούν οι δικάσιμες ώστε να επιταχυνθούν οι δίκες με ταυτόχρονη υποστήριξη των ειρηνοδικείων έχει γίνει αποδεκτό και στο παρελθόν χωρίς αλλαγές στο δικονομικό σύστημα. Αυτή τη φορά όμως θεσμοθετούνται αλλαγές που θα επιβαρύνουν τον οφειλέτη οικονομικά και θα του στερούν το αναφαίρετο δικαίωμα μιας δικαστικής απόφασης και μάλιστα με αναδρομική ισχύ.

Η κυβέρνηση, όπως προκύπτει από το σχέδιο νόμου, νομοθετεί ειδικά για την εκκαθάριση των υποθέσεων του Νόμου Κατσέλη, αδιαφορώντας για τη γενική επιτάχυνση των δικών και για το βάρος που θα προκληθεί στα πινάκια των λοιπών υποθέσεων. Συγκεκριμένα, αν ο οφειλέτης δεν προχωρήσει με νέα αίτηση νέου προσδιορισμού μέσα σε πολύ αυστηρά χρονικά πλαίσια, τότε η αίτησή του θα πηγαίνει στο καλάθι των αχρήστων. Η όλη επικοινωνία (επιδόσεις και κοινοποιήσεις στον ενδιαφερόμενο) θα γίνεται πλέον μόνο μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, με όποιους κινδύνους κρύβει αυτό για την ενημέρωση του ενδιαφερόμενου, θα ελαχιστοποιείται το χρονικό περιθώριο έφεσης, ενώ οι νέες κοστοβόρες διαδικασίες θα επιβαρύνουν μόνο τον ίδιο, λες και φταίει αυτός για την πανδημία.

Οι αιτήσεις θα υποβάλλονται εκ νέου μαζί με όλα τα στοιχεία σε ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, με δήλωση συναίνεσης του οφειλέτη στην άρση του απορρήτου των τραπεζικών και φορολογικών του πληροφοριών, ενώ θα έχουν πλήρη πρόσβαση και οι πιστωτές χωρίς να απαιτείται συνδρομή της εισαγγελικής αρχής. Μέσα σε 15 ημέρες από την κατάθεση της δικογραφίας θα ορίζεται ειρηνοδίκης που θα δικάζει την υπόθεση χωρίς να εξετάζονται μάρτυρες και χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των συνηγόρων τους, ενώ δεν θα επιτρέπεται κανένα αίτημα αναβολής.

Στερείται, έτσι, από τους πολίτες το αναφαίρετο δικαίωμα της δημόσιας δίκης στο ακροατήριο αλλά και το δικαίωμα της προφορικότητας που αφορά και την εξέταση μαρτύρων. Ομως το αν ένας δανειολήπτης είναι δόλιος ή στρατηγικός κακοπληρωτής οφείλει να το διαπιστώσει στην ακροαματική διαδικασία ο δικαστής και όχι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα ή ένα τηλεφώνημα, όπως προβλέπει το «μεταρρυθμιστικό» σχέδιο νόμου. Αυτό εκτιμάται ότι θα φέρει σε δυσμενέστερη δικονομική κατάσταση οφειλέτες που ενήργησαν σύμφωνα με τον νόμο και ανέμεναν τη δίκη που τους όρισε ο φυσικός τους δικαστής.

Είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι στο όνομα της ανάγκης για επιτάχυνση στην ουσία μειώνονται (και με αποσπάσεις σε άλλες θέσεις) αντί να προστίθενται δικαστικοί λειτουργοί στις πρώτες βαθμίδες της Δικαιοσύνης και στα φορτωμένα ειρηνοδικεία. Η ίδια τακτική που ακολουθείται στο χειμαζόμενο ΕΣΥ -με μεταφορές εργαζομένων για την κάλυψη των κενών και δημιουργία νέων κενών- ακολουθείται και στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο.

Ηδη η Ενωση Εισαγγελέων Ελλάδας εξέδωσε ανακοίνωση υποστηρίζοντας πως ενώ έχει αυξηθεί ο φόρτος εργασίας ειδικά στις μεγάλες Εισαγγελίες, το νομοσχέδιο μειώνει τις θέσεις των αντεισαγγελέων εφετών για τις ανάγκες στελέχωσης νέων οργάνων. Αποτελεί δε μάλλον ειρωνεία ότι οι νέες ρυθμίσεις για την οργάνωση και στελέχωση των δικαστηρίων προβλέπεται ότι θα μπορούν να αλλάξουν διότι με διάταξη παρέχεται το δικαίωμα στον υπουργό Δικαιοσύνης να τροποποιεί και να μεταβάλλει όσα ρυθμίζονται στις συγκεκριμένες διατάξεις!

«Περίεργες» διατάξεις

Σχετικά με τα εγκλήματα της φοροδιαφυγής και της λαθρεμπορίας παρατηρείται μια ξαφνική επιμονή στη -σωστή- αρχή που δεν επιτρέπει να δικάζεται κάποιος δύο φορές για το ίδιο αδίκημα, παραγνωρίζοντας όμως το γεγονός ότι η νομολογία του ΣτΕ, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και του ΕΔΔΑ αφήνουν στον «εθνικό δικαστή» να κρίνει εάν μια ενδεχόμενη παρόμοια διπλή κύρωση (ποινική και διοικητική) πληροί τα κριτήρια της συγκεκριμένης αυτής αρχής.

Με τις νέες διατάξεις δημιουργείται άλλη μια εύλογη ανησυχία για πιθανή εξυπηρέτηση «ημετέρων». Πολύ περισσότερο όταν στην πολυσέλιδη αιτιολογική έκθεση παραλείπεται κάθε αναφορά στις δυνατότητες που έχει το ελληνικό κράτος να προβλέψει «διπλή κύρωση» υπό προϋποθέσεις. Μήπως αυτό σηματοδοτεί άλλη μια απαλλαγή μεγαλόσχημων «φίλων» της κυβέρνησης σε κάθε περίπτωση που αυτοί βαρύνονται με κατηγορίες λαθρεμπορίας και φοροδιαφυγής τεράστιων χρηματικών προστίμων;

Τα άρθρα 65 και 40, όπως και άρθρα για τα υποθηκοφυλακεία και τον τρόπο στελέχωσης του υπουργείου δημιουργούν από απλές υπόνοιες μέχρι βεβαιότητες για το πώς χειρίζεται η κυβέρνηση τα ανοιχτά θέματα της διαφθοράς και τον τρόπο άσκησης εξουσίας. Προηγήθηκε η εκστρατεία μετατροπής βασικών υπόπτων, ακόμα και κατηγορουμένων για σκάνδαλα και αφαίμαξη του δημόσιου πλούτου, σε ηρωικούς μάρτυρες, την ώρα που στήθηκαν στον τοίχο δικαστικοί λειτουργοί που θέλησαν να επιτελέσουν το δύσκολο έργο τους.

Αρθρο 65: Κατάργηση του εισαγγελέα Διαφθοράς

Η απάντηση του υπουργού Δικαιοσύνης στην απαίτηση των «ημετέρων» να ζητήσει την αποπομπή της εισαγγελέως Διαφθοράς ήταν περιμένετε και θα δείτε. Με την κατάθεση του νομοσχεδίου όλοι είδαμε!

Με το άρθρο αυτό η κυβέρνηση αλλάζει τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για δεύτερη φορά επί θητείας Ν.Δ., καταργώντας την Εισαγγελία Διαφθοράς και μεταφέροντας τις αρμοδιότητες στο νέο Τμήμα Οικονομικού Εγκλήματος της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών. Το τμήμα θα αποτελείται από 4 εισαγγελείς και 4 αναπληρωτές με προϊστάμενο τον αρχαιότερο. Την επιλογή θα κάνει το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και όχι η Ολομέλεια Εφετών - που φέρεται να ήταν και η άποψη της πλειοψηφίας των δικαστικών λειτουργών. Στην αρμοδιότητά τους θα είναι κάθε οικονομικό έγκλημα, όπως επίσης στην αρμοδιότητά τους υπάγονται τα κακουργήματα που τελούν υπουργοί ή υφυπουργοί κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ή επωφελούμενοι από την ιδιότητά τους, βουλευτές κ.λπ.

Με πρόσχημα την πραγματική ανάγκη καλύτερης στελέχωσης της ειδικής αυτής Εισαγγελίας διαφθοράς και οικονομικού εγκλήματος, εκδιώκεται πριν από τη λήξη της θητείας της η Ελ. Τουλουπάκη, που δύο φορές με επιλογή του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου είχε οριστεί επικεφαλής. Τον «ένδοξο» δρόμο κατάργησης θέσης και απόλυσης ενοχλητικού δικαστικού άνοιξε πρώτη η Ρουμανία, όταν η εκεί αρμόδια εισαγγελέας διερευνούσε πολιτικούς, μαύρο χρήμα και δωροδοκίες ύψους 431 εκατ. ευρώ. Ακολούθησαν σε βάρος της συκοφαντίες, καταγγελίες και απειλές. Η ίδια κατηγορήθηκε, εκδιώχτηκε, αλλά τελικά αθωώθηκε. Η Λ. Κοβέσι σήμερα είναι η πρώτη γενική εισαγγελέας της Ε.Ε.

Η ολοκληρωτική νίκη της Novartis, των υπόδικων στελεχών «της offshοre του Δημοσίου»-ΚΕΕΛΠΝΟ και άλλων ποινικών υποθέσεων δημόσιου συμφέροντος υλοποιείται με τον ίδιο τρόπο και τις ίδιες μεθόδους από το επιτελικό κράτος Μητσοτάκη. Με την καρατόμηση της Ελένης Τουλουπάκη από τη θέση της εισαγγελέως Διαφθοράς ασχολείται σε εκτενές άρθρο του και ο ανεξάρτητος μη κυβερνητικός οργανισμός δημοσιογράφων και ερευνητών OCCRP που ερευνά θέματα διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος. Επί των προσφυγών της Ελ. Τουλουπάκη αναμένεται και απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Θυμίζουμε εδώ ότι και πάλι επί κυβέρνησης Ν.Δ. απομακρύνθηκαν δύο οικονομικοί εισαγγελείς (Πεπόνης και Μουζακίτης) που ερευνούσαν την υπόθεση Siemens, με τη δημιουργία τότε της Εισαγγελίας Διαφθοράς. Τώρα που η Ελ. Τουλουπάκη διερευνά και πολιτικά πρόσωπα, απομακρύνεται πριν ολοκληρώσει την ανοιχτή δικαστική έρευνα.

Αρθρο 40: Τροποποιήσεις στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών

Εδώ και πάλι, όπως στην περίπτωση της τροπολογίας που ξαφνικά δημιούργησε 86 νέες θέσεις προέδρων Εφετών προκειμένου να προαχθούν κυρίως οι αρεστοί της κυβέρνησης, δίνεται η δυνατότητα σε συγκεκριμένο δικαστικό λειτουργό να μετατεθεί στο εξωτερικό και να υπηρετήσει μαζί με τη σύζυγό του, η οποία φέρεται μάλιστα να είχε επιλέξει τη μετάθεσή της.

Η αντίδραση της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων στη φωτογραφική ρύθμιση ήταν οξύτατη: «Με το άρθρο 40 εισάγεται μία φωτογραφική διάταξη που τροποποιεί τον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών και τέθηκε ώστε να πραγματοποιηθεί απόσπαση συγκεκριμένου εισαγγελικού λειτουργού στο εξωτερικό. Διατυπώσαμε άμεσα τις αντιρρήσεις μας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. 

Επισημάναμε ότι τέτοιες αποσπασματικές διατάξεις αφενός αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα κακής νομοθέτησης που ακυρώνουν κάθε έννοια αξιοκρατίας ιδίως στον ευαίσθητο χώρο της Δικαιοσύνης και αφετέρου εμποδίζουν την προσπάθεια συνολικής και καθολικής ρύθμισης όλων των θεμάτων σε έναν νέο Κώδικα, για τον οποίο υπάρχει ήδη ολοκληρωμένο σχέδιο Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής». Η συνέχεια αναμένεται στη Βουλή.

Σχόλια του νομικού κόσμου στη διαβούλευση

 «Η ρύθμιση (σ.σ.: για τους δανειολήπτες) συνιστά αδικαιολόγητη τιμωρία του οφειλέτη για κάτι για το οποίο τις περισσότερες φορές ΔΕΝ ευθύνεται, δεδομένου ότι τους προσδιορισμούς των υποθέσεων τους κάνουν το κράτος και τα δικαστήρια κι όχι ο ίδιος ο πολίτης που έχει λάβει ένα δάνειο και τώρα προκειμένου να γίνει επαναπροσδιορισμός φορτώνεται το βάρος ο ίδιος και όχι, π.χ., οι πιστωτές (δηλαδή κυρίως οι τράπεζες). Αρα, ο σκοπός της ρύθμισης είναι όχι η επιτάχυνση της Δικαιοσύνης αλλά η τυπική απόρριψη υποθέσεων προς όφελος των τραπεζών, σκοπός που είναι αντισυνταγματικός και επιπλέον ΑΝΗΘΙΚΟΣ».

■ «Το νομοθέτημα ύβρης στον νομικό πολιτισμό μοιάζει να έχει δοθεί στο Υπουργείο χέρι με χέρι από την Ελληνική Ενωση Τραπεζών. Δεν τηρεί ούτε φύλλο συκής, έτσι για τα προσχήματα. Τα δε αφηγήματα των δήθεν μπαταχτσήδων και στρατηγικών κακοπληρωτών έχουν καταρρεύσει εδώ και καιρό. Με πλήρη πρόσβαση στα φορολογικά και τραπεζικά στοιχεία τόσα χρόνια αυτοί δεν ξεπερνούν το 3%, 4%, 5%. Πώς ορίζεται, κύριοι, ο στρατηγικός κακοπληρωτής;»

■ «Οι εκκρεμούσες υποθέσεις οφείλουν να δικάζονται σύμφωνα με τα όσα ίσχυαν όταν είχαν κατατεθεί».

■ «Ο αριθμός των υποθέσεων που εκκρεμούν είναι απολύτως διαχειρίσιμος ώστε να γίνει ο προσδιορισμός χωρίς πρόσθετες παρεμβάσεις. Ολα τα λοιπά είναι προσχήματα, μόνο και μόνο για να εφευρεθούν και υποστηριχθούν αφηγήματα ώστε να οδηγηθούν σε αρνησιδικία οι άνθρωποι που εδώ και καιρό περιμένουν την οριστική συζήτηση της υπόθεσής τους»...

efsyn.gr