Τι θα μείνει όρθιο το 2021; Mε τη φετινή τουριστική σεζόν να θεωρείται χαμένη, τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στην επόμενη χρονιά. Από τις περσινές αφίξεις-ρεκόρ –περισσότεροι από 30 εκατομμύρια τουρίστες–, φτάσαμε να θεωρούμε επιτυχία το 1,7 εκατ. από τον Ιούλιο έως τα μέσα της θερινής σεζόν, που σφύριξε πρόωρα λήξη. Από τα...
έσοδα των 17 δισ. ευρώ, που ανακοίνωσε πέρυσι ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, φτάσαμε να θεωρούνται αισιόδοξες οι προβλέψεις του Συνδέσμου για συγκράτηση των εσόδων στο 25% του 2019.
Με τις όποιες ελπίδες για ανάκαμψη να έχουν ήδη εξατμιστεί από το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, μαζί με την αύξηση των κρουσμάτων και τα νέα τοπικά λοκ-ντάουν, ενώσεις ξενοδόχων και παρόχων τουριστικών καταλυμάτων κάνουν ταμείο και το βρίσκουν μείον. Ηδη τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το δεύτερο τρίμηνο του 2020 –που συμπίπτει χρονικά με την περίοδο της καραντίνας– δείχνουν τον τζίρο των τουριστικών καταλυμάτων να έχει σχεδόν μηδενιστεί, με πτώση από 94% έως και 99% σε σχέση με πέρυσι.
Το όπως-όπως άνοιγμα των συνόρων τον Ιούλιο για τους τουρίστες, χωρίς σχεδιασμό και με ανεπαρκείς ελέγχους, όχι μόνο δεν έσωσε την παρτίδα, αλλά έφερε μάλλον αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα: και η τουριστική κίνηση παρέμεινε σχεδόν αναιμική και η πανδημία αναζωπυρώθηκε.
Οσο για τις πληρότητες που ανακοινώθηκαν για Ιούλιο και Αύγουστο, εκεί η δημιουργική λογιστική κάνει το θαύμα της. Στην καλύτερη περίπτωση αγγίζουν το 50%, σε ορισμένα νησιά των Κυκλάδων κυρίως την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου, ενώ κατά μέσο όρο κινούνται από 25% έως 30%. Τα ποσοστά όμως αυτά αφορούν καταλύματα και ξενοδοχεία που άνοιξαν, και δεν συμπεριλαμβάνουν τις επιχειρήσεις που παρέμειναν κλειστές – με εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε αναστολή να μην έχουν πάρει ακόμα το γλίσχρο επίδομα των 534 ευρώ, όπως καταγγέλλει η Ομοσπονδία Επισιτισμού-Τουρισμού (ΠΟΕΕ-ΥΤΕ).
Θα μπορούσαν τα πράγματα να έχουν πάει διαφορετικά ή μήπως ο «στρατηγός κορονοϊός» ήταν αυτός που καθόρισε τη φετινή χαμένη τουριστική σεζόν; Κυρίως, τι μπορεί να γίνει από εδώ κι εμπρός; Η ιστορία της Ελούντας στην Κρήτη, που παρουσιάζει η «Εφ.Συν», θα μπορούσε να είναι μια μικρογραφία της Ελλάδας. Από ταπεινό ψαροχώρι, αναδείχθηκε σε χλιδάτο θέρετρο, για να πληρώσει σταδιακά το τίμημα της τουριστικής μονοκαλλιέργειας. Παράλληλα, ερευνητές και σύμβουλοι στρατηγικής παρουσιάζουν εναλλακτικά σενάρια για τον τουρισμό και, τέλος, οι ανταποκριτές της εφημερίδας κάνουν τον δικό τους απολογισμό από τις πιο τουριστικές περιοχές της χώρας. Κοινό συμπέρασμα: Φέτος χάσαμε την παρτίδα. Του χρόνου;
Ελλάδα όπως Ελούντα
Η ιστορία του μικρού ψαροχωριού του Λασιθίου που έγινε διεθνούς φήμης θέρετρο και σήμερα ζει στην απελπισία εξαιτίας της δραματικής πτώσης στην τουριστική κίνηση
(Ελούντα: το «διαμάντι της Κρήτης» που θόλωσε)
Κάθε χρόνο στις λίστες με τους τοπ τουριστικούς προορισμούς η Ελούντα, ένα μικρό χωριό στην ανατολική πλευρά της Κρήτης, κερδίζει τον τίτλο της πολυτέλειας και της χλιδής, δίνοντας επί δεκαετίες τη δυνατότητα στην τοπική οικονομία να ανθεί και στους τουριστικούς πράκτορες να τη βαφτίσουν: «το διαμάντι της Κρήτης».
Ξεφεύγοντας από την εικόνα του συνωστισμού του μαζικού τουρισμού, με ξενοδοχειακές μονάδες μεγάλες, πολυτελείς και απομονωμένες, φέτος, εν μέσω πανδημίας, αποτελεί ιδανικό προορισμό για τις διακοπές των πιο προνομιούχων και, για πολλούς, το τελευταίο προπύργιο που θα πέσει. Ομως για τους εποχικά απασχολούμενους των γειτονικών δήμων, που περιμένουν να βγάλουν τα έξοδα μιας χρονιάς και φέτος έμειναν άνεργοι, αλλά και για τους ντόπιους μικρομεσαίους επαγγελματίες, το προπύργιο μπορεί να μην έχει πέσει ακόμα, αλλά σίγουρα τραντάζεται συθέμελα.
Το ψαροχώρι που έγινε μπεστ-σέλερ
Η Ελούντα αποτελεί ιδανικό προορισμό των ξένων τουριστών πολύ πριν γίνει γνωστή σε Ελληνες παραθεριστές. Εμείς μαθαίνουμε για το χωριό τη δεκαετία του 1980 – ο αγαπημένος προορισμός του Ανδρέα Παπανδρέου. Η περίφημη «Συμφωνία της Ελούντας», η κρυφή συνάντηση Καντάφι και Μιτεράν με διαμεσολαβητή τον τότε πρωθυπουργό, με σκοπό να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα σε Λιβύη και Γαλλία το 1984, αποτελεί ιστορικό σημείο τομής, όχι μόνο για την ελληνική διπλωματία αλλά και για την ανάδειξη της Ελούντας, στο φόντο της οποίας στήθηκε το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Δεκαετίες πριν πρωταγωνιστήσει σε ένα από τα μεγαλύτερα μπεστ-σέλερ των τελευταίων χρόνων, η Ελούντα ήταν ένα φτωχό ψαροχώρι. Η τοπική οικονομία μέχρι τη δεκαετία του 1970 ήταν βασισμένη στην αγροτική παραγωγή και έβγαζε χαρούπια, λάδι και τα ακόνια, φτιαγμένα από τις γκρι πέτρες που «βγαίνουν» στο κοκκινόχωμα της περιοχής και τα οποία τα εξήγαν μαζικά στο εξωτερικό. Το έδαφος, μη φιλικό για μεγάλες καλλιέργειες, πρόσφερε κυρίως τα απαραίτητα για ατομική χρήση.
Μεταπολιτευτικά εμφανίζονται στην Ελούντα τα πρώτα πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα από Αμερικανούς επενδυτές που αξιολογούν το κλίμα της ως ιδανικό για παραθεριστικό προορισμό. Πολύ σύντομα γίνεται πόλος έλξης των ξένων τουριστών. Τη δεκαετία του 1980 ξεκινά η μεγάλη ακμή και μέχρι τις αρχές του 2000 η Ελούντα εξελίσσεται σε διάσημο θέρετρο με πεντάστερα ξενοδοχεία, κάποια από τα οποία κατατάσσονται στις λίστες με τις πιο ακριβές και υπερπολυτελείς τουριστικές εγκαταστάσεις της Μεσογείου. Το 2005 εκδίδεται το «Νησί» της Βικτόρια Χίσλοπ και η περιοχή εκτοξεύεται: άπαντες γνωρίζουν, πλέον, την Ελούντα, το γειτονικό χωριό της Πλάκας και τη Σπιναλόγκα, το νησί των λεπρών που σύντομα έμελλε να γίνει η μεγαλύτερη τουριστική ατραξιόν της περιοχής.
Παράλληλα με την ανάπτυξη στον κλάδο του τουρισμού, παρατηρείται και η μεγάλη άνθηση των μικρών επιχειρήσεων που βασίζονται σε αυτόν. Η κρίση, αν και άργησε να γίνει αισθητή, είχε και εκεί τα δικά της θύματα. Η Σοφία, 38 χρόνων και μόνιμη κάτοικος του χωριού, ήταν ιδιοκτήτρια μικρής ακμάζουσας τουριστικής επιχείρησης στην καρδιά της Ελούντας και περιγράφει με νοσταλγία τα χρόνια της χλιδής. «Η επιχείρηση άνοιξε το 2008 όπως πολλές άλλες ως απόρροια της οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής.
Ο κόσμος τότε είχε λεφτά και ήταν διατεθειμένος να τα ξοδέψει, υπήρχε μια ανεμελιά», μας λέει, εξιστορώντας μας περιστατικά από τη χρυσή περίοδο του VIP τουρισμού. «Για πολλά χρόνια ερχόταν η βασίλισσα της Ιορδανίας, περνούσαν αυτοκίνητα ασφαλείας κάνοντας περιπολίες στην περιοχή. Εβλεπες αστέρες του Χόλιγουντ και ελικόπτερα με διάσημους να καταφτάνουν, πλούσιους έφηβους να αγοράζουν με τη σέσουλα πανάκριβες σαμπάνιες με τις χρυσές κάρτες των γονιών τους. Ενας πλούσιος Αραβας, θυμάμαι, ήθελε το καλοκαίρι τζάκι στην παραλία γνωστού ξενοδοχείου. Πράγματι, την επόμενη μέρα ένα τζάκι ήταν χτισμένο πάνω στην άμμο».
Ομως η περίοδος της ανεμελιάς έληξε και η Ελούντα, με την επέλαση της κρίσης, άρχισε να γνωρίζει πτώση. Η τάση για all inclusive διακοπές, δηλαδή ο συνδυασμός διαμονής, διατροφής και διασκέδασης σε ένα ενιαίο πακέτο που –αν και αργά συγκριτικά με άλλες περιοχές– ακολούθησαν τα μεγάλα ξενοδοχεία, όχι μόνο μετατόπισε το τάργκετ γκρουπ τους στον πιο φθηνό τουρισμό, αλλά απείλησε με οικονομικό μαρασμό τις μικροεπιχειρήσεις. «Αρχίσαμε σιγά σιγά να ακούμε τουρίστες με βραχιολάκια», σημειώνει η Σοφία, αναφερόμενη στο ειδικό περιβραχιόνιο που φοράνε οι all inclusive τουρίστες, που τους εξασφαλίζει διαμονή και διατροφή, αλλά ταυτόχρονα τους συγκρατεί και εντός των τειχών των ξενοδοχείων.
«Με την κρίση έπεσαν αναγκαστικά οι τιμές, αφού οι τουρ οπερέιτορ έδωσαν έμφαση στα φθηνά πακέτα διακοπών. Τα μπαρ ερημώνουν, στα εστιατόρια πέφτει ο τζίρος αφού πλέον όλοι τρώνε μόνο στα ξενοδοχεία και διοργανώνονται εκεί “κρητικές βραδιές” για να μένουν και να διασκεδάζουν κλεισμένοι μέσα», συνεχίζει...
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου