11.7.20

Αγ. Σοφιά: Πληθαίνουν οι επικρίσεις εντος κι εκτός συνόρων...


 Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για να εκφράσει τη συμπαράσταση και την υποστήριξή του, ανακοίνωσε το Γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού, ενώ σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, ξεκινά γύρο τηλεφωνικών επικοινωνιών σε διεθνές επίπεδο...



Νωρίτερα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, χαρακτήρισε λανθασμένη την απόφαση του Τούρκου προέδρου προβλέποντας ότι θα του δημιουργήσει προβλήματα. «Το θέμα της Αγίας Σοφίας είναι διεθνές ζήτημα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι τέτοια παραβατική συμπεριφορά και μια τόσο μεγάλη προσβολή θα πρέπει να έχει και ανάλογη απάντηση».

Μιλώντας στον ΣΚΑΪ ο ίδιος υποστήριξε πως «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα προχωρήσουμε σε κάποια μορφή κυρώσεων» και τόνισε ότι η χώρα μας θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της προκειμένου να υπάρξουν συνέπειες για την Τουρκία.

«Ο Ερντογάν έκανε ένα ιστορικό λάθος, ένα λάθος που δημιουργεί ένα χάσμα, ελπίζω να μην είναι αγεφύρωτο» είπε ο κ. Πέτσας για να σημειώσει το εξής: «η Ελλάδα καταδικάζει αυτή την ενέργεια και θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της προκειμένου να υπάρξουν συνέπειες για την Τουρκία. Όλα είναι πάνω στο τραπέζι και το ενδεχόμενο των κυρώσεων όχι μόνο από την Ευρώπη αλλά και από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Unesco».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τέλος, κάλεσε την Τουρκία να καταλάβει πως «όποιος παραβαίνει τη διεθνή νομιμότητα, για αυτή την παραβατική συμπεριφορά υπάρχουν κυρώσεις οι οποίες πονάνε».

Υπογραφές στο Ευρωκοινοβούλιο

Χθες οι ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας ανακοίνωσαν ότι συγκεντρώνουν υπογραφές, ώστε μαζί με ευρωβουλευτές από όλα τα κράτη-μέλη και πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πλην της ακροδεξιάς, να απευθύνουν επιστολή προς τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας, Ζοζέπ Μπορέλ, και τη Γενική Διευθύντρια της UNESCO, προκειμένου να αναληφθεί η απαραίτητη δράση για τη διάσωση της Αγιάς Σοφιάς, ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. 

Στη σχετική επιστολή επισημαίνεται ότι «η εργαλειοποίηση της Αγιάς Σοφιάς από την τουρκική κυβέρνηση με σκοπό να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στρέφεται εναντίον της διαθρησκευτικότητας και αποδεικνύει έμπρακτα ότι η Τουρκική κυβέρνηση παραβιάζει κατάφορα το Διεθνές Δίκαιο και τις Ευρωπαϊκές αρχές και αξίες».

Σημειώνεται ότι η UNESCO ανακοίνωσε χθες ότι η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς θα αξιολογήσει εκ νέου το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, εκφράζοντας τη λύπη της για το γεγονός ότι «η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου, ούτε υπήρξε κάποια γνωστοποίηση νωρίτερα», ο οποίος πρέπει να ξεκινήσει «καθυστέρηση διάλογο προκειμένου να αποφευχθεί η οπισθοχώρηση από την παγκόσμια αξία αυτής της σπάνιας κληρονομιάς. 

Λυπηρή χαρακτήρισε χθες την απόφαση και ο ίδιος Μπορέλ υπογραμμίζοντας πως «η Αγία Σοφία έχει ισχυρή συμβολική, ιστορική και παγκόσμια αξία. Η Τουρκία έχει αναπτύξει μια παράδοση πολιτιστικής διατήρησης καθώς και αναγνωρισμένη παράδοση πνευματικής και πολιτιστικής ανοικτότητας.

Καταδίκη μετά βδελυγμίας από την Κύπρο

Στη γειτονική Κύπρο η Προεδρία της Δημοκρατίας καταδίκασε μετά βδελυγμίας την «ακραία» προκλητική απόφαση «κατά της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς» σημειώνοντας πως «η Αγία Σοφία είναι επί αιώνες παγκόσμιο σύμβολο του Χριστιανισμού, αλλά και σύμβολο συνάντησης Ανατολής και Δύσης, και αναπόσπαστο μέρος του πολιτισμού ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Η Προεδρία έκανε λόγο για πλήγμα κατά της αποδοχής της διαφορετικότητας και της ανεξιθρησκείας, αλλά και παραβίαση κάθε διεθνούς κανόνα δικαίου, αρχών και αξιών του ΟΗΕ και της UNESCO, και παραβίαση των διεθνών Συνθηκών για τη διατήρηση τέτοιων μνημείων.

«Η Τουρκία απέδειξε για ακόμα μια φορά ότι δεν σέβεται τίποτα και δεν υπολογίζει κανέναν μπροστά στις επιδιώξεις της, επισημαίνεται στην ανακοίνωση. Η Κύπρος, ως χώρα που τα τελευταία 46 χρόνια βιώνει, λόγω της τουρκικής εισβολής και κατοχής, συνθήκες καταστροφής της πολιτιστικής της κληρονομιάς, καθώς και βεβήλωση των θρησκευτικών μνημείων της στα κατεχόμενα εδάφη μας, θα καταγγείλει με τον πιο έντονο τρόπο, σε όλα τα βήματα που συμμετέχει, τη νέα πρόκληση της Τουρκίας».

Τέλος, η Κυπριακή Δημοκρατία κάλεσε τα Ηνωμένα Έθνη, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης, αλλά και τη διεθνή κοινότητα στο σύνολό της, να αντιδράσουν με αποφασιστικότητα απέναντι σε αυτή τη νέα προκλητική ενέργεια της Τουρκίας.

Δηλώσεις στήριξης από Γαλλία και Γερμανία

Επίσης, γαλλική κυβέρνηση εξέφρασε τη θλίψη της για τις αποφάσεις των τουρκικών αρχών, που «θέτουν υπό αμφισβήτηση μια από τις πιο συμβολικές ενέργειες της σύγχρονης και λαϊκής Τουρκίας», όπως δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών.

«Η ακεραιότητα αυτού του θρησκευτικού, αρχιτεκτονικού και ιστορικού κοσμήματος, συμβόλου της ανεξιθρησκίας, της ανεκτικότητας και της ποικιλομορφίας, το οποίο έχει περιληφθεί στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, πρέπει να προφυλαχθεί», πρόσθεσε ο Κε ντ’ Ορσέ.

Δήλωση καταδίκης και από το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο. «Λάβαμε γνώση της απόφασης του τουρκικού Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου και της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, η οποία αποφασίστηκε κατόπιν από τον Πρόεδρο Ερντογάν. Η Αγία Σοφία είναι ένα μοναδικό οικοδόμημα, παγκόσμιας ιστορικής σημασίας.

»Το καθεστώς της ως μουσείου ανοίγει σε ανθρώπους κάθε πίστης ελεύθερη πρόσβαση σε ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, το οποίο συμβολίζει όπως κανένα άλλο την ταραχώδη ιστορία της Κωνσταντινούπολης. Σε αυτό το πλαίσιο λυπούμαστε που η τουρκική κυβέρνηση με αυτό το βήμα βάζει τέλος στην αποκλειστική χρήση του κτίσματος ως μουσείου», είπε εκπρόσωπος.

Τι σχολιάζει ο διεθνής Τύπος

Η χθεσινή είδηση για αλλαγή της χρήσης της Αγ. Σοφίας σχολιάστηκε από μέσα του διεθνούς Τύπου με το Reuters να μεταδίδει ότι ανατρέποντας ένα από τα πιο συμβολικά βήματα του Ατατούρκ, το οποίο υπογράμμιζε τη δέσμευσή του στον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους, ο Ερντογάν ολοκληρώνει το δικό του σχέδιο για την επαναφορά του Ισλάμ σε κεντρική θέση στη δημόσια ζωή.

«Η Αγία Σοφία είναι το επιστέγασμα της θρησκευτικής επανάστασης του Ερντογάν, η οποία εκτυλίσσεται στην Τουρκία για πάνω από μια δεκαετία», έκρινε ο ο Σονέρ Τσαγαπτάι, διευθυντής του Turkish Research Program στο Washington Institute for Near East Policy, μιλώντας στο πρακτορείο.

Στο BBC και το δημοσίευμα με τίτλο: «Αγία Σοφία: Η Τουρκία μετατρέπει το εμβληματικό μουσείο της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί» διαβάζουμε ότι οι αλλαγές είναι βαθειά συμβολικές. Ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους, ήταν αυτός που αποφάσισε ότι πρέπει να γίνει μουσείο. Ο πρόεδρος Ερντογάν -ο οποίος παρουσιάζει τον εαυτό του ως κατακτητή της σύγχρονης εποχής- κάνει τώρα άλλο ένα βήμα για να διαλύσει την κληρονομιά του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους και να αλλάξει την Τουρκία σύμφωνα με το όραμά του. Ο Τούρκος ηγέτης δεν δίνει λόγο σε κανέναν για την αλλαγή. Δηλώνει πως όταν κάποιος λέει πως η απόφαση δεν του αρέσει --και σε πολλούς στο εξωτερικό δεν αρέσει-- αυτό σημαίνει ότι επιτίθεται στην εθνική κυριαρχία της Τουρκίας.

Το δημοσίευμα συνεχίζει γράφοντας πως η μετατροπή της Αγίας Σοφίας ικανοποιεί την κομματική του βάση -ισλαμοσυντηρητικούς- και τους Τούρκους εθνικιστές. Οι επικριτές του επισημαίνουν ότι χρησιμοποιεί το θέμα για να αποσπάσει την προσοχή από την οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει στην χώρα η πανδημία της Covid-19. Ωστόσο, πολλοί στη διεθνή κοινότητα επιχειρηματολογούν ότι το μνημείο ανήκει στην ανθρωπότητα, όχι στην Τουρκία, και ότι έπρεπε να παραμείνει άθικτο. Λένε ότι είναι γέφυρα ανάμεσα σε δύο θρησκείες και σύμβολο συνύπαρξης, συνεχίζει το βρετανικό δίκτυο.

Αν και η κίνηση είναι δημοφιλής στις τάξεις των ισλαμοσυντηρητικών υποστηρικτών του προέδρου Ερντογάν, ο πιο διάσημος συγγραφέας της Τουρκίας, ο Ορχάν Παμούκ, δηλώνει στο βρετανικό δίκτυο ότι η απόφαση θα στερήσει από κάποιους Τούρκους την "υπερηφάνεια" τους που ανήκουν σε ένα κοσμικού χαρακτήρα μουσουλμανικό έθνος. «Υπάρχουν εκατομμύρια Τούρκοι προσηλωμένοι στον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους, όπως εγώ, που υψώνουν τη φωνή τους ενάντια σε αυτό, αλλά οι φωνές τους δεν εισακούονται», σημείωσε.



Ο Ερντογάν μετέτρεψε επισήμως το κορυφαίο αρχιτεκτονικό κόσμημα της Κωνσταντινούπολης, την Αγία Σοφία, από μουσείο σε τζαμί, αναφέρει η βρετανική εφημερίδα The Guardian σε εκτενές της δημοσίευμα. Υπέγραψε προεδρικό διάταγμα με το οποίο μετατρέπεται το μνημείο αυτό με τον βαρύ συμβολισμό σε μουσουλμανικό χώρο λατρείας σχεδόν αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης του κορυφαίου διοικητικού δικαστηρίου της Τουρκίας, υπογραμμίζει η βρετανική εφημερίδα.

Το καθεστώς της Αγίας Σοφίας που έχει περιληφθεί από την UNESCO στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς αποτελεί για δεκαετίες το αντικείμενο διαλόγου χριστιανών, μουσουλμάνων και αυτών που πιστεύουν στην διατήρηση του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους, συνεχίζει το δημοσίευμα, που θυμίζει το εξής: Ο Ερντογάν, ο οποίος έχει υπερασπιστεί τις ισλαμικές αξίες κατά τη διάρκεια της 17ετούς παραμονής του στην εξουσία, έθεσε δημοσίως το θέμα πέρυσι σε μια προσπάθεια να αυξήσει την φθίνουσα υποστήριξη στον κυβερνητικό του συνασπισμό.

Δημοσκόπηση που διενεργήθηκε πρόσφατα από φιλοκυβερνητική εφημερίδα έδειξε ότι το 73% των Τούρκων τάσσεται υπέρ της μετατροπής του μουσείου σε χώρο λατρείας. Ωστόσο άλλη έρευνα που έγινε από το Metropoll έδειξε ότι το 44% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η μοίρα της Αγίας Σοφίας μπήκε στην ημερήσια διάταξη για να αποσπάσει την προσοχή των ψηφοφόρων από τις οικονομικές πληγές της Τουρκίας, προσθέτει τέλος η βρετανική εφημερίδα.

Για τη βρετανική εφημερίδα The Times, η κίνηση που έκανε ο πρόεδρος της Τουρκίας, ενδυναμωμένος από την απόφαση του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της χώρας, σηματοδοτεί «το τέλος του οράματος» του Μουσταφά Κεμάλ για τον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους. Οι Τάιμς χαρακτηρίζουν το διάγγελμα του αρχηγού του τουρκικού κράτους, λίγα λεπτά μετά το κάλεσμα στην απογευματινή προσευχή, μια από «τις πιο δραματικές στιγμές στην ιστορία των 1.500 ετών» του εμβληματικού βυζαντινού κτιρίου.



Ο πρόεδρος της Τουρκίας «αψηφά εκ νέου την Ευρώπη», σχολίασε στον τίτλο του ρεπορτάζ της η γαλλική καθημερινή εφημερίδα Le Figaro. «Μάθαμε λοιπόν το όνομα του 3.272ου τζαμιού της Κωνσταντινούπολης: το ‘τζαμί Αγία Σοφία’», σημειώνεται στο κείμενο και προστίθεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος μπορεί χάρη στην απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να «εκπληρώσει το όνειρο» των ισλαμιστών και των εθνικιστών στη χώρα του, που ήταν «η κατάκτηση εκ νέου, θρησκευτικά και πολιτικά, αυτού του συμβόλου της Κωνσταντινούπολης».

Την 24η Νοεμβρίου 1934 ο Μουσταφά Κεμάλ, ο ιδρυτής της πολύ νεαρής Τουρκικής Δημοκρατίας, μετέτρεπε την πρώην βασιλική, ακόμη ισλαμικό τέμενος, σε μουσείο, όμως «86 χρόνια αργότερα, τη 10η Ιουλίου 2020, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έκανε το κόσμημα της Κωνσταντινούπολης μουσουλμανικό χώρο λατρείας, προς μέγιστη ικανοποίηση της πιο συντηρητικής θρησκευτικής μερίδας του εκλογικού του ακροατηρίου και των συμμάχων στην άκρα δεξιά» της Τουρκίας, σχολίασε στο δικό της ρεπορτάζ η Le Monde.

Ο Ερντογάν, νοσταλγός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που επιδιώκει σήμερα να συσπειρώσει την συντηρητική του βάση με φόντο την οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία του νέου κορονοϊού και το δύσκολο περιφερειακό πλαίσιο, είχε ταχθεί πολλές φορές υπέρ της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, μετέδωσε παράλληλα το AFP.

«Η Αγία Σοφία είναι πιθανόν το πιο ορατό σύμβολο του οθωμανικού παρελθόντος της Τουρκίας και ο Ερντογάν το εργαλειοποιεί για να συσπειρώσει τη βάση του και να δείξει το ανάστημά του στους αντιπάλους του τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό», επισήμανε στο AFP ο Άντονι Σκίνερ, στέλεχος της εταιρείας συμβούλων Verisk Maplecroft.

Το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa) αναφέρεται επίσης στην τελευταία δημοσκόπηση, για να επισημάνει ότι ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου κατηγόρησε αυτόν τον μήνα τον Ερντογάν ότι "χρησιμοποιεί ως πολιτικό εργαλείο" το θέμα της Αγίας Σοφίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: