Η Αγία Σοφία ως πολιτικό «όπλο» στα χέρια του Ερντογάν...

Ως πολιτικός απόγονος του πρώτου ισλαμιστή πρωθυπουργού της Τουρκίας Νετζμετίν Ερμπακάν, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν… συνεχίζει στον δρόμο που χάραξαν άλλοι πριν από αυτόν. «Τον Ιανουάριο του 1997, ο Ερμπακάν φιλοξένησε ηγέτες των ισλαμικών ταγμάτων/αδελφοτήτων στην επίσημη κατοικία του, και επιχείρησε να...
τοποθετήσει έναν μεγάλο αριθμό από υποστηρικτές των εν λόγω αδελφοτήτων στην κρατική γραφειοκρατία. Επιπλέον, πρότεινε την οικοδόμηση ενός μεγάλου τεμένους στο μέσο της πλατείας Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη καθώς και την εκ νέου αφιέρωση (reconsecration) της Αγίας Σοφίας στο Ισλάμ. Για το Κόμμα Ευημερίας (σ.σ. του Ερμπακάν), αυτές οι προτάσεις δεν ήταν νέες. Το κόμμα είχε προτείνει ήδη από το 1992… την επανα-αφιέρωση της Αγίας Σοφίας στο Ισλάμ», γράφει η Τουρκάλα ακαδημαϊκός Μπανού Ελιγκιούρ στο βιβλίο της «The Mobilization of Political Islam in Turkey».

Αλλά και πιο πρόσφατα, μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο, πλέκοντας το εγκώμιο του - «ιδιοφυή» όπως τον αποκαλεί - Νετζμετίν Ερμπακάν, το κρατικό τουρκικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Anadolu υπογραμμίζει ότι εκείνος ήταν «ο πρώτος Τούρκος ηγέτης που κάλεσε τους Τούρκους να προσευχηθούν στην Αγία Σοφία».

Από τον Ερμπακάν στον Ερντογάν

«Η θρησκευτική δεξιά στην Τουρκία είχε δύο βασικά αιτήματα συμβολικής σημασίας στην πολυκομματική πολιτική: την ανέγερση τεμένους στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης και τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί», σημειώνει από την πλευρά του ο Αχμέτ Γιλντίζ (στο πλαίσιο κειμένου-έρευνας υπό τον τίτλο «Politico-Religious Discourse of Political Islam in Turkey: The Parties of National Outlook»).

Ο Γιλντίζ συνεχίζει, μάλιστα, σημειώνοντας με νόημα ότι δεν ήταν μόνο το Κόμμα Ευημερίας του Ερμπακάν που συμμεριζόταν και προωθούσε τα εν λόγω αιτήματα. «Τόσο το Κόμμα Μητέρας Πατρίδας (σ.σ. του Τουργκούτ Οζάλ) όσο και το Κόμμα Ορθού Δρόμου (του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ), δύο κορυφαία κεντροδεξιά κόμματα, όταν τους δινόταν η ευκαιρία, δεν δίσταζαν να συμπαραταχθούν πίσω από αιτήματα όπως ήταν η οικοδόμηση τεμένους στην πλατεία Ταξίμ και η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί».      

Στα μάτια του τουρκικού πολιτικού ισλάμ, η θρησκεία αποκτά εδώ και δεκαετίες προστιθέμενη εργαλειακή αξία μέσα από το πρίσμα του «ηρωικού» οθωμανικού παρελθόντος, σε σύνδεση με τις μνήμες «μεγαλοσύνης» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η διάλυση της οποίας άλλωστε εξακολουθεί να στοιχειώνει το τουρκικό θυμικό λειτουργώντας όμως παράλληλα και ως πολιτικά χρήσιμο εφαλτήριο-αφορμή για τη διαρκή (επίσης εργαλειακή) «δαιμονοποίηση» της Δύσης από την πλευρά της τουρκικής ισλαμοεθνικιστικής ηγεσίας.

Διόλου τυχαία η 29η Μαΐου  

Το γεγονός ότι τα τεμένη στην Τουρκία άνοιξαν και πάλι τις πύλες τους για τους πιστούς την Παρασκευή (ξεχωριστή ημέρα προσευχής για τους μουσουλμάνους) 29 Μαΐου (ημέρα επετείου της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης), και όχι στις 12 Ιουνίου όπως είχε ανακοινωθεί αρχικά, είναι απολύτως ενδεικτικό των τουρκικών επικοινωνιακών προθέσεων. Συγκριτικά πάντως, τα εμπορικά κέντρα στη γείτονα χώρα έχουν ανοίξει ήδη από τις 11 Μαΐου…  

Για να διαβάσετε ολόκληρη την ανάλυση του ΕΘΝΟΥΣ, πατήστε ΕΔΩ...