5.5.20

Στα χέρια Γερμανών δικαστών...


... η τύχη του προγράμματος αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ...
Το Συνταγματικό Δικαστήριο στην Καρλσρούη θα ανακοινώσει σήμερα εάν το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ, γνωστό ως πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) που...
υιοθετήθηκε τον Μάρτιο του 1015, είναι νόμιμο σύμφωνα με τη Γερμανική νομοθεσία και επομένως εάν πρέπει ή όχι η Γερμανία να συμμετάσχει σε αυτό.

Οι περισσότεροι αναλυτές δεν πιστεύουν ότι οι δικαστές θα αποφανθούν ότι το πρόγραμμα είναι παράνομο, ωστόσο μπορούν να επιβάλουν περιορισμούς σε αυτά που μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει η ΕΚΤ.

Άλλη διάσταση


Η υπόθεση εκκρεμεί σχεδόν μια πενταετία και μπορεί να αφορά το πρόγραμμα που ξεκίνησε το 2015 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εν μέσω της τότε κρίσης χρέους της ευρωζώνης, αλλά σήμερα παίρνει άλλη διάσταση δεδομένου ότι η ΕΚΤ έχει υποσχεθεί ένα ακόμα μεγαλύτερο και πιο χαλαρό σε όρους παρόμοιο πρόγραμμα, εν μέσω της πανδημίας.


Το ερώτημα έχουν θέσει Γερμανοί συντηρητικοί επιχειρηματίες και ακαδημαϊκοί, οι οποίοι έχουν πολλές φορές αμφισβητήσει προγράμματα της Ε.Ε. και της ΕΚΤ και βρίσκεται στην καρδιά των θεμάτων που συχνά ανακύπτουν στη Γερμανία για την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση γενικότερα, το ευρώ και τον ρόλο της ΕΚΤ. 

Το επιχείρημα είναι ότι η ΕΚΤ με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, υπερβαίνει τις εξουσίες που έχει εκ του καταστατικού της και στην ουσία καταργεί το κίνητρο για δημοσιονομική πειθαρχία, δημιουργώντας ένα απεριόριστο δίχτυ ασφαλείας.

Μέχρι τώρα όλες οι ενστάσεις έχουν απορριφθεί, αν και οι Γερμανοί δικαστές έχουν εκφράσει ανησυχίες και ορισμένες φορές, έχουν θέσει πρόσθετους όρους, όπως την ανάγκη έγκρισης σχετικών αποφάσεων από το Κοινοβούλιο της χώρας. Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό θα γίνει και τώρα, αλλά το στοίχημα αυτή τη φορά, λόγω της πανδημίας, είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Τα ομόλογα και η πανδημία

© Pichit Boonhuad | Dreamstime.com

Η πανδημία ώθησε την ΕΚΤ να κάνει ένα βήμα πιο πέρα, ανακοινώνοντας τον Μάρτιο το πρόγραμμα PEPP, στο πλαίσιο του οποίου θα αγοράσει κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης αξίας 750 δισεκατομμυρίων ευρώ φέτος, εκτός από τα ομόλογα συνολικής αξίας 20 δισ. ευρώ που αγοράζει κάθε μήνα από τον περασμένο Νοέμβριο. Το  PEPP θέτει ακόμα λιγότερους περιορισμούς από το QE του 2015 αναφορικά με τα ομόλογα που μπορεί να αγοράσει η ΕΚΤ και επομένως είναι πιο «ευάλωτο» στις αποφάσεις του δικαστηρίου.

Για παράδειγμα, τα ελληνικά ομόλογα, που δεν μπορούσαν να ενταχθούν στο QE επειδή δεν είχαν «επενδυτική βαθμίδα», εντάχθηκαν τώρα λόγω της χαλάρωσης των όρων, στο PEPP.  Εάν όμως το Γερμανικό δικαστήριο επιβάλει περιορισμούς στο προηγούμενο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) τότε οι περιορισμοί αυτοί μπορεί να ισχύσουν και για το νέο πρόγραμμα που αφορά στην πανδημία (PEPP).

«Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τη πιθανότητα το δικαστήριο να επιβάλει σημαντικούς περιορισμούς στις αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ με βάση το προηγούμενο πρόγραμμα. Σε αυτή την περίπτωση θα δούμε άμεσα να κατατίθενται νέες ενστάσεις αυτή τη φορά για το νέο πρόγραμμα, το PEPP, ενστάσεις που θα πρέπει να περάσουν και από τα Γερμανικά και από τα Ευρωπαϊκά δικαστήρια», εκτιμά ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της γερμανικής επενδυτικής τράπεζας Berenberg.

Επιπλέον το πρόγραμμα της ΕΚΤ για την πανδημία (PEPP) ναι μεν βασίζεται στο μέγεθος των 19 οικονομιών της ευρωζώνης, αλλά έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε η ΕΚΤ να μπορεί να αγοράσει περισσότερο Ιταλικό ή Ισπανικό χρέος από ότι, για παράδειγμα, Ολλανδικό, προκειμένου να κρατηθεί χαμηλό το κόστος δανεισμού των χωρών που έχουν πληγεί περισσότερο. Και με αυτή την κατανομή των κονδυλίων του PEPP μπορεί να έχει πρόβλημα το Γερμανικό δικαστήριο.

«Είμαι πεπεισμένος ότι οι δικαστές  θα αποφασίσουν υπέρ της ΕΚΤ», λέει ο Ερικ Νίλσεν, επικεφαλής οικονομολόγος της UniCredit. «Εάν όμως κάνω λάθος, θα προκληθεί χάος άνευ προηγουμένου στην Ευρώπη και στον κόσμο».

«Παίζονται πολλά όχι μόνο για το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και το PEPP, αλλά πάνω από όλα, για την εξουσία της Γερμανικής συνταγματικής δικαιοσύνης», είπε ο Μάρκους Κέρμπερ, δικηγόρος των εναγόντων. Εάν το Δικαστήριο αποδεχθεί τις αιτιάσεις των Ευρωπαίων, λέει, τότε «θα είναι δύσκολο να συνεχίσει να ισχυρίζεται ότι είναι ο θεματοφύλακας του Συντάγματος της χώρας».

Η υπόθεση επέστρεψε στο Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο


Michael Kappeler / Pool photo via AP

Η υπόθεση άνοιξε το 2015, όταν ξεκίνησε και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ (QE). Δυο χρόνια αργότερα, οι δικαστές ζήτησαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μια ενδιάμεση γνωμοδότηση με στόχο τον περιορισμό της εξουσίας της ΕΚΤ. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε την πρόταση και η υπόθεση επέστρεψε στο Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο τον Ιούλιο.

Ο πρόεδρος του Andreas Vosskuhle δήλωσε, τότε, πως αν και το Δικαστήριο βλέπει θετικά την άποψη των εναγόντων ότι η ΕΚΤ υπερέβη τις εξουσίες της, δεν μπορεί να παρέμβει, αφού σύμφωνα με το Γερμανικό Σύνταγμα, το ανώτατο δικαστήριο της χώρας δεν μπορεί να αγνοήσει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου παρά μόνο εάν είναι «αυθαίρετη και σοβαρά παράλογη» και όχι απλώς επειδή την θεωρεί λανθασμένη.

efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: