...της ζωής των νέων και η σκοτεινή πλευρά του...
Τελετουργικό ενηλικίωσης θεωρείται η στιγμή που ένας νέος άνθρωπος φεύγει από το σπίτι της οικογένειάς του και κάνει το μεγάλο βήμα να ζήσει μόνος. Σε κάποιες χώρες, όπως στη Σουηδία, αυτό είναι αυτονόητο και αναπόσπαστο κομμάτι της πορείας ενός νέου προς την ενήλικη ζωή. Σε...
άλλες, όπως η Ελλάδα και όχι μόνο, τα πράγματα καθυστερούν αρκετά. Το σαρωτικό πέρασμα της οικονομικής κρίσης άλλωστε, έχει κάνει ακόμα πιο δύσκολη αυτή τη μετάβαση, καθώς τα εισοδήματα των μελών της οικογένειας, όλων των ηλικιών, τα τελευταία χρόνια αλληλοσυμπληρώνονται, προκειμένου να βγει ο μήνας.
Στις ΗΠΑ, περισσότεροι νέοι ζουν με τους γονείς τους σήμερα σε σχέση με όλα τα προηγούμενα χρόνια από το 1940 και μετά. Μελέτη του 2019 στη Βρετανία διαπίστωσε πως ο αριθμός των 23χρονων που ζούσαν με τους γονείς τους αυξήθηκε από το 37% το 1998 στο 49% μία δεκαετία μετά.
Στη Σουηδία τα πράγματα είναι ως γνωστόν διαφορετικά. Στα 18 και τα 19 τους χρόνια τα παιδιά είναι αναμενόμενο να φύγουν από το σπίτι, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στην ηλικία των 26, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Και σημαντικό μέρος αυτών των νεαρών Σουηδών δεν μετακομίζει σε κάποιο «κοινόχρηστο» σπίτι με πολλά δωμάτια ούτε σε φοιτητικούς ξενώνες. Ζουν μόνοι.
Το πλήθος των μονοπρόσωπων νοικοκυριών, ο μη συνωστισμός μελών της ίδιας οικογένειας σε ένα σπίτι και η τήρηση αποστάσεων κάπως αυτονόητα, στην «κανονική» καθημερινότητα, είναι στοιχεία που επισημάνθηκαν ευρέως στη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού. Η Σουηδία ακολούθησε έναν δικό της δρόμο, χωρίς τα πολύ αυστηρά μέτρα και την πλήρη απαγόρευση δραστηριοτήτων που εφάρμοσαν άλλες χώρες. Πολλοί σχολίασαν πως αυτά που προστέθηκαν, ως «νέα», στην καθημερινή ζωή εκατομμυρίων Ευρωπαίων, είναι πράγματα που οι Σουηδοί έκαναν ούτως ή άλλως.
«Πάντα ήθελα να φύγω από το σπίτι και πάντα ένιωθα έτοιμη» λέει στο BBC η Ida Staberg, που νοικιάζει το δικό της διαμέρισμα σε προάστιο της Στοκχόλμης εδώ και δύο χρόνια, από τα 19 της. Το «διαμέρισμα» είναι ένα μικρό στούντιο περίπου 30 τετραγωνικών μέτρων, για το οποίο πληρώνει περίπου 850 ευρώ τον μήνα. Το ενοίκιό της το πληρώνει από τον μισθό της. Οι γονείς της και τα δύο μικρότερα αδέλφια της ζουν σε απόσταση περίπου μιας ώρας, στην άλλη πλευρά της πόλης.
«Μπορώ να φροντίζω τον εαυτό μου, έχω τον έλεγχο της ζωής μου χωρίς να εμπλέκεται το πρόγραμμα της οικογένειάς μου ή των αδελφών μου» τονίζει.
Πάνω από τα μισά νοικοκυριά στη Σουηδία είναι του ενός ατόμου- το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, σύμφωνα με τη Eurostat. Σε αυτά περιλαμβάνονται ένας στους πέντε νέους ηλικίας 18 έως 25, αν και οι ερευνητές εκτιμούν πως ο αριθμός είναι μεγαλύτερος, καθώς πολλοί παραμένουν εγγεγραμμένοι στη διεύθυνση του πατρικού τους σπιτιού, αν και δεν ζουν πια εκεί.
Η νόρμα του να φεύγει κανείς από το σπίτι σε μικρή ηλικία διατηρήθηκε ακόμα και στην περίοδο που η διάθεση ακινήτων ήταν πολύ περιορισμένη. Αν και η μεγάλη ζήτηση και οι ψηλές τιμές δυσκόλευαν ακόμα περισσότερο την εύρεση οικονομικού διαμερίσματος στις μεγάλες πόλεις και καθυστέρησαν κάποιους από την εγκατάλειψη της «οικογενειακής φωλιάς». Ωστόσο η αναλογία των νέων που ζουν μόνοι τους δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα από το 2011, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Σουηδίας.
«Στη Σουηδία αλλά γενικά τη Σκανδιναβία υπάρχει πολύ μικρή διαφοροποίηση στην ηλικία που φεύγουν τα παιδιά από το σπίτι, σε σχέση με άλλες χώρες» εξηγεί ο καθηγητής Δημογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης Gunnar Andersson.
«Σε άλλα μέρη της Ευρώπης δεν θεωρείται προβληματικό να εξαρτάσαι από την οικογένειά σου, σε κάποιες χώρες μπορεί να θεωρείται και στόχος- αν δεν εξαρτάσαι είναι σαν να απορρίπτεις την οικογένειά σου. Στη Σουηδία ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο άτομο. Μοιάζει σαν κάτι να συμβαίνει εάν το παιδί μείνει σπίτι».
Ο Andersson εξηγεί πως η «κουλτούρα ατομικισμού» της Σουηδίας έχει ρίζες αιώνες πίσω, όταν οι νέοι στις αγροτικές κοινότητες εγκατέλειπαν τα σπίτια τους για να εργαστούν σε άλλο αγρόκτημα. Στη σύγχρονη εποχή, το να ζουν οι νέοι μόνοι παρέμεινε ρεαλιστικό χάρη στην ισχυρή οργάνωση του κράτους, το οποίο, θεωρητικά, τους δίνει τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε οικονομική στέγη, υγεία και εκπαίδευση χωρίς να έχουν ανάγκη τη βοήθεια συγγενών.
Ταυτόχρονα, όπως λέει, τα ακίνητα στην Σουηδία, που είναι συνήθως μικρά διαμερίσματα, συμβάλλουν στο να διατηρηθεί αυτός ο τρόπος ζωής. Αντίθετα, σε πόλεις όπως το Λονδίνο, το Παρίσι ή η Νέα Υόρκη, τα πολυάριθμα μεγάλα διαμερίσματα ή σπίτια ευνοούν τη συγκατοίκηση.
Η άλλη πλευρά
Παρότι αυτή η ζωή που απολαμβάνουν οι νεαροί Σουηδοί μοιάζει με έναν παράδεισο κοινωνικής και οικονομικής ελευθερίας που για πολλούς είναι όνειρο, υπάρχουν ανησυχίες πως μπορεί να υπάρχουν και πιο δύσκολες πτυχές.
Η Karin Schulz, γραμματέας της οργάνωσης για την ψυχική υγεία Mind, τονίζει πως παρότι είναι πολύ ωραίο για τους νέους ανθρώπους να είναι ανεξάρτητοι, η αυτονόητη αποχώρηση από το σπίτι μετά την αποφοίτηση από το σχολείο μπορεί να έχει και αρνητικές συνέπειες σε όσους δεν είναι «συναισθηματικά εξοπλισμένοι» για να ζήσουν μόνοι.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο, πατήστε ΕΔΩ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου