Το χρονικό μιας πανδημίας...

Το θέμα της συνέντευξης ήταν ο τρόπος που διαφορετικά κράτη αντέδρασαν στην εμφάνιση του κορονοϊού. Στις 27 Μαρτίου, προσκεκλημένος της δημοσιογράφου Υβόν Τονγκ σε τηλεοπτικό κανάλι του Χονγκ Κονγκ ήταν ο Καναδός επιδημιολόγος Μπρους Έιλγουορντ, ο οποίος ένα μήνα νωρίτερα είχε επισκεφθεί τη Γουχάν ως...
επικεφαλής της πρώτης αποστολής του ΠΟΥ στην περιοχή. 

Μιλώντας μέσω βιντεοσύνδεσης, η Τονγκ παρατήρησε ότι η χώρα που μέχρι εκείνη την ώρα έδειχνε να αντιμετωπίζει με αξιοσημείωτη επιτυχία την πανδημία ήταν η Ταϊβάν, η οποία δεν είναι μέλος του οργανισμού. Αυτό συνδέεται με μια ιστορική διαμάχη: Η Κίνα δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της, θεωρώντας ότι πρόκειται για κινεζική επαρχία.

«Θα εξετάσει ο ΠΟΥ την υποψηφιότητα της Ταϊβάν;» ρώτησε η Τονγκ τον Δρα Έιλγουορντ. Ο γιατρός έμεινε ανέκφραστος. «Λυπάμαι, Υβόν, δεν άκουσα την ερώτηση. Ας προχωρήσουμε στην επόμενη» προέτρεψε προτού η σύνδεση διακοπεί. Η Τονγκ θα καλέσει ξανά και θα επιμείνει, για να πάρει την απάντηση: «Συζητήσαμε ήδη για την Κίνα. Σε όλες τις περιοχές της χώρας έχουν κάνει πολύ καλή δουλειά». Ήταν αναπόφευκτο η συνέντευξη να γίνει βάιραλ, φέρνοντας σε δύσκολη θέση τον ΠΟΥ.



Στην ίδια συνέντευξη, όμως, ο Δρ Έιλγουορντ έκανε ένα σχόλιο που ενδιαφέρει πολύ περισσότερο την παγκόσμια κοινότητα. Κι είναι ακριβώς εκείνο το σχόλιο που φέρνει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σε ακόμη πιο δύσκολη θέση από αυτή στην οποία ήδη βρίσκεται. Προσπαθώντας να απαντήσει στην έντονη κριτική που έχει δεχτεί ο ΠΟΥ για τα αργά αντανακλαστικά του, ο Δρ Έιλγουορντ πέρασε στην επίθεση: «Όποια χώρα λέει ότι περίμενε τον ΠΟΥ να κηρύξει πανδημία [προκειμένου να πάρει μέτρα], οφείλει να κοιτάξει καλά τον εαυτό της. Διότι ο καθένας μπορούσε να δει την καταστροφή που προκαλούσε ο ιός στην Κίνα, ο καθένας μπορούσε να παρακολουθήσει την κίνηση του ιού, τον έβλεπες να προκαλεί παρόμοια προβλήματα σε άλλες περιοχές του κόσμου. Οφείλει κανείς να δράσει στη βάση του τι μπορεί να κάνει μια απειλή και αυτό ακριβώς καλέσαμε τις ανά τον κόσμο κυβερνήσεις να πράξουν».

Ο Καναδός επιδημιολόγος έχει λίγο δίκιο, αλλά περισσότερο άδικο. Χώρες όπως οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, πράγματι άργησαν να πάρουν μέτρα σε σχέση με την ενημέρωση που είχε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Το ίδιο μπορεί κανείς να πει για την Ισπανία και τη Βρετανία. Δεν ισχύει, όμως, αυτό για χώρες όπως η Τσεχία ή η Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, γεγονός παραμένει ότι ο ΠΟΥ κήρυξε πανδημία όταν πια ο ιός είχε εξαπλωθεί σε 110 χώρες και είχε μολύνει πάνω από 100.000 ανθρώπους.

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση της Ταϊβάν επιμένει ότι είχε έρθει σε επαφή με τον ΠΟΥ ήδη από τα τέλη Δεκεμβρίου, για να εκφράσει τον φόβο πως υπήρχε πιθανότητα ο ιός να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αυτό είναι κάτι που μέχρι σήμερα ο ΠΟΥ δεν έχει επιβεβαιώσει ή διαψεύσει. Την ίδια στιγμή διαβεβαιώνει ότι το γεγονός πως η Ταϊβάν δεν είναι μέλος του δεν εμποδίζει τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών. Εύκολα, λοιπόν, οδηγείται κανείς στο συμπέρασμα ότι, παρά την ενημέρωση από την Ταϊπέι, ο ΠΟΥ δεν κινητοποιήθηκε.



Οι Ταϊβανέζοι, που είχαν οδυνηρή εμπειρία από την επιδημία του SARS το 2003, είχαν κάθε λόγο να ανησυχούν. Στη φωτογραφία μαθητές με μάσκες προστασίας το 2003. [Patrick Lin/AFP]


Οπωσδήποτε καμία κυβέρνηση δεν είναι υποχρεωμένη να περιμένει τις πληροφορίες και τις οδηγίες του ΠΟΥ προτού πάρει μέτρα για να προστατεύσει τη δημόσια υγεία, αλλά αυτό δεν απαλλάσσει τον οργανισμό από τις ευθύνες που πηγάζουν από την αποστολή του. Με άλλα λόγια, το ερώτημα που προκύπτει είναι: Εάν οι ανησυχίες της Ταϊβάν είχαν εισακουστεί, θα είχαν άραγε αντιδράσει με μεγαλύτερη ταχύτητα και οι δυτικές κυβερνήσεις; Και πόσο χρόνο είχε στην πραγματικότητα η διεθνής κοινότητα για να αντιδράσει, από τη στιγμή που σημειώθηκαν τα πρώτα κρούσματα μιας παράξενης λοίμωξης στη Γουχάν της Κίνας;

Ημερολόγιο πανδημίας

Σύμφωνα με όσα μέχρι σήμερα γνωρίζουμε, όλα αρχίζουν στο τέλος του 2019 στην ψαραγορά Χουανάν στη Γουχάν, στην επαρχία Χουμπέι της Κίνας. Η σχέση με την αγορά είναι αυτό που έχουν κοινό οι πρώτοι ασθενείς που θα παρουσιάσουν συμπτώματα μιας μυστηριώδους λοίμωξης του αναπνευστικού, που δεν υποχωρεί. Οι γιατροί του τοπικού νοσοκομείου που θα επιχειρήσουν να σημάνουν συναγερμό μιλώντας για έναν νέο επικίνδυνο ιό, θα δεχτούν επίπληξη από τους τοπικούς αξιωματούχους και τις υγειονομικές αρχές. Η ζωή στη Γουχάν θα συνεχιστεί κανονικά και λίγο καιρό αργότερα εκατοντάδες άνθρωποι θα έχουν μολυνθεί. Θα σημειωθούν οι πρώτοι θάνατοι.

Η ιστορία της πανδημίας, που μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές έχει κοστίσει τη ζωή σε 135.692 ανθρώπουςCoronavirus Dashboard | ncov2019.live, είναι σε γενικές γραμμές γνωστή. Η σημασία, ωστόσο, κρύβεται και στις λεπτομέρειες.

Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο, πατήστε ΕΔΩ...