Την Αθήνα πρωτογνώρισα κι αγάπησα ως πόλη της εφηβείας μου. Ήρθαμε οικογενειακώς από την Κεφαλονιά το ’57, εγκατασταθήκαμε στα Πατήσια κι έκτοτε δεν εγκατέλειψα ποτέ αυτήν τη γειτονιά. Ήταν, επιπλέον, η πόλη της ελευθερίας μου που...
απολάμβανα σε όλη της την έκταση διότι δούλευα, ξέρεις, εξαρχής, έβγαζα μεροκάματο, άρα ήμουν αυτόνομος! Η πρώτη μου απασχόληση ήταν σε μια ασφαλιστική στην πλατεία Αγίων Θεοδώρων, τύπου παιδί για όλες τις δουλειές. Έκανα θελήματα, χτύπαγα και κάνα συμβόλαιο στην ανάγκη, όντας εγγράμματος. Πήγαινα, παράλληλα, νυχτερινό στη Σχολή Εμποροϋπαλλήλων στη Μητρόπολη. Τα βράδια της σχόλης με έβρισκες στο Παλιό Πανεπιστήμιο, ένα γνωστό ταβερνείο της εποχής στη Θόλου, απ’ όπου συνήθιζα να επιστρέφω σπίτι πεζός.
• Υπέροχη διαδρομή τότε το Πλάκα-Πατήσια. Ειδικά την άνοιξη, οπότε μεθούσες κυριολεκτικά από τις ευωδίες των λουλουδιών. Έβλεπες κάτι υπέροχες μονοκατοικίες και παραδίπλα κήπους, χωράφια, αλάνες… Φρούτα, λαχανικά κι αυγά ψώνιζα απ’ το μποστάνι του γείτονα στην παρακάτω γωνία, σκέψου. Όλη η Αθήνα τότε ήταν ένα μεγάλο χωριό, πολύ φιλικό, πολύ ζωντανό επίσης. Υπήρχε ζωή προσιτή και προσωποποιημένη, υπήρχε ένα κλίμα αισιοδοξίας, ελπίδας, αμφισβήτησης, πειραματισμών – είχαμε, άλλωστε, ήδη μπει στη δεκαετία του ’60. Αρχίσαμε με την παρέα να ανακαλύπτουμε τις μπουάτ, τον Σαββόπουλο κι εγώ τις καλλιτεχνικές μου ανησυχίες και τη «βαθιά» αθηναϊκή κουλτούρα στη Δραματική Σχολή του Ροντήρη και στο Ωδείο Αθηνών.
Χρειαζόμαστε, καταρχάς, πιστεύω, έναν νέο Διαφωτισμό. Γιατί με τον σκοταδισμό δεν τελειώσαμε ακόμα, παραμονεύει πάντα στους διαδρόμους της εξουσίας, στον λαϊκισμό και στα τηλεοπτικά παράθυρα.
• Βρέθηκα, που λες, την ίδια χρονιά συμφοιτητής με τον Γιάννη Μαρκόπουλο και τον Χρήστο Λεοντή, που κάναμε θαυμάσια παρέα. Μας συνέδεε αφενός το ότι επενδύαμε σε αβέβαιες δουλειές (εγώ ηθοποιός, εκείνοι μουσικοί), αφετέρου το ότι δεν είχαμε τον πανικό του μέλλοντος, τόσο διαδεδομένο σήμερα. Η παρέα σύντομα μεγάλωσε με τους Τζάγκα, Στυλιάρη, Ευαγγελίδη, Μεντή, Δουγλερή, Βουγιούκα και άλλους προσκείμενους στην ΕΔΑ καλλιτέχνες, που μαζί ιδρύσαμε τον Σύλλογο Σπουδαστών Δραματικών Σχολών «Θέσπις» (1962). Υπόψη πως στην παρέα αυτή είχαμε κάποιους γκέι πολύ ανοιχτούς και δυναμικούς, τρομοκράτες κανονικούς για τα ήθη της εποχής. Αφού έχω να λέω πως αν δεν μεσολαβούσε η χούντα, ίσως το κίνημα για την γκέι απελευθέρωση να ξεκινούσε από την Αθήνα, όχι το Σαν Φρανσίσκο!
Με εξαίρεση το ιστορικό κέντρο, τα περισσότερα σημεία αναφοράς μου είχαν χαθεί – η πόλη αυτή λες και μισεί κάθε προηγούμενη μνήμη της. Η τσιμεντοποίηση και η άναρχη δόμηση ασχήμυναν την πόλη, όχι οι μετανάστες, όπως μας τσαμπουνάνε μερικοί. Δεν περίμεναν τα Πατήσια τους ξένους για να χαλάσουν, ήταν ήδη χάλια! Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LiFO
• Τα χειριστήκαμε καλά τα νιάτα μας η γενιά εκείνη. Κάναμε κανονικά του κεφαλιού μας στην τέχνη αλλά και στην προσωπική μας ζωή. Πράγματα πρωτοποριακά, ανατρεπτικά, ρηξικέλευθα, που τότε βέβαια δεν αντιλαμβανόμασταν τη σημασία τους. Κι εκεί, πάνω στο καλύτερο, ήρθαν και μας κάθισαν στον σβέρκο τον Απρίλη του ’67 οι συνταγματάρχες… Τις μέρες εκείνες, στο Θέατρο της Νέας Ιωνίας όπου συμμετείχα επήλθε διάσπαση και οι αποχωρήσαντες ετοιμαζόμασταν να ανεβάσουμε παραμονές της 21ης στο Περιστέρι τον Μανδραγόρα του Μακιαβέλι σε σκηνοθεσία Κανέλλου Αποστόλου. Η παράσταση ακυρώθηκε και όταν συλλάβανε ως Αριστερό τον δήμαρχο, η προκάτ μακέτα του σκηνικού που μας είχαν ετοιμάσει φίλοι αρχιτέκτονες κατασχέθηκε από την αστυνομία ως αποδεικτικό στοιχείο, πως τάχα σχεδίαζε οδοφράγματα! Αναστατωμένοι, κατεβήκαμε στο κέντρο να δούμε τι γίνεται, ερημιά παντού – πού τα εκατομμύρια λαού που θα έσπευδαν να υπερασπιστούν τη Δημοκρατία, όπως ονειροπολούσε η Αριστερά. Μόνο τανκς κυκλοφορούσαν, ενώ φαντάροι περιπολούσαν νευρικά έξω από τον ΟΤΕ και άλλα κυβερνητικά κτίρια, κρατώντας μυδράλια στα τρεμάμενα χέρια τους. Τότε συνειδητοποίησα πως πάει, την έχασα την Αθήνα μου, πως η ελευθεριότητα, η ξενοιασιά της αποτελούσαν παρελθόν. Ήταν η πρώτη μου μεγάλη απογοήτευση…
• Δεν αποθαρρυνθήκαμε, όμως. Την επομένη κιόλας μαζευόμαστε και διαμορφώνουμε την πρώτη αντιστασιακή ομάδα, γοητευμένοι από την προοπτική μιας γενικής εξέγερσης. Από τις πρώτες ενέργειές μας ήταν να τυπώνουμε σε τηλεφωνικούς θαλάμους το σύνθημα «δημοκρατία» με κομμένες στη μέση πατάτες, που αν χαράξεις κάτι πάνω τους μετατρέπονται σε σφραγίδες! Η χαμένη μας Αθήνα ξαναζωντάνευε μέσα από τη δράση μας. Ο Αριστείδης Μανωλάκος μάς προτείνει ένταξη στο Πατριωτικό Μέτωπο. Ρωτήσαμε αν ήταν ακηδεμόνευτοι και όχι σοβιετικό «πρακτορείο». Μας διαβεβαίωσαν για το πρώτο –ψευδόμενοι, όπως αργότερα αποκαλύφθηκε– και μπλέξαμε με τις πολιτικές γραφειοκρατίες. Εξαιτίας αυτής της εξέλιξης, των λαθών τακτικής και μιας προμελετημένης «καρφωτής» πιστεύω πως συνελήφθηκα τότε.
Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη ΕΔΩ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου