4.1.20

Μια κανονικότητα… κατεπείγουσα...

Μίλια μακριά από τις μετεκλογικές υποσχέσεις περί «καλής νομοθέτησης» βρίσκεται η κυβέρνηση του...
Κυριάκου Μητσοτάκη.

Παρά τις βαρύγδουπες εξαγγελίες περί επιστροφής στην «κανονικότητα», ο απολογισμός του νομοθετικού έργου στο πρώτο εξάμηνο της νέας διακυβέρνησης προκαλεί έντονο προβληματισμό για τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν.

Και αυτό αν και έχουν περάσει μόνο μερικοί μήνες, όταν στα τέλη Ιουλίου ο υπουργός Επικρατείας, καθηγητής Νομικής και στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, Γιώργος Γεραπετρίτης, υποσχόταν στροφή στην «καλή νομοθέτηση», εισάγοντας σειρά άρθρων στο νομοσχέδιο για το «επιτελικό κράτος» και συστήνοντας ακόμη και Γενική Γραμματεία για τα θέματα αυτά.



Στη νομοθετική «ακτινογραφία» που πραγματοποίησε η «Εφ.Συν.» οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Αν εξαιρέσει κανείς κάποιες τυπικές κυρώσεις διεθνών συμβάσεων και ευρωπαϊκών οδηγιών, από τις 23 νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης ούτε καν οι μισές δεν έγιναν νόμοι του κράτους με κανονική διαδικασία.

Μέχρι στιγμής έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή πέντε νομοσχέδια με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, τρία ως επείγοντα, έχουν δημοσιευτεί ή ψηφιστεί πέντε Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και μόνο δέκα νομοσχέδια έχουν ακολουθήσει τη φυσιολογική οδό.

Ειδικότερα με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, δηλαδή μέσα σε δύο ημέρες από την κατάθεσή τους, έχουν ψηφιστεί: οι ρυθμίσεις για τη μείωση του ΕΝΦΙΑ και τις 120 δόσεις, την προστασία προσωπικών δεδομένων, τα διπλώματα οδήγησης, το σχέδιο «Ηρακλής» για την εκποίηση «κόκκινων» δανείων, καθώς και ένα νομοσχέδιο-σκούπα 15 διαφορετικών υπουργείων λίγο πριν κλείσει η Βουλή για τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Με τη διαδικασία του επείγοντος, δηλαδή με σύντμηση ημερομηνιών και συνεδριάσεων (διπλές επιτροπές, συνεδρίαση κάθε μέρα), έχουν ψηφιστεί το «επιτελικό κράτος», οι ρυθμίσεις για τους ΟΤΑ μαζί με τις αντεργατικές τροπολογίες Βρούτση -κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή- λίγο πριν από τον Δεκαπενταύγουστο και το φορολογικό.

Είναι χαρακτηριστικό (έως τραγελαφικό) ότι ακόμα και το νομοσχέδιο για το «επιτελικό κράτος» με τις διατάξεις για την «καλή νομοθέτηση» είχε κατατεθεί στη Βουλή χωρίς καν την απαιτούμενη από τον νόμο έκθεση δημόσιας διαβούλευσης.

Ξεχωριστή θέση κατέχουν και οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, μια έκτακτη διαδικασία που προβλέπεται στο Σύνταγμα για ειδικές περιπτώσεις, αλλά στα χρόνια των μνημονίων έγινε και αυτή «κανονικότητα». Οι ΠΝΠ αποτελούν νόμο απλώς με τις υπογραφές του υπουργικού συμβουλίου, χωρίς τη μεσολάβηση της Βουλής, με μόνη υποχρέωση να κυρωθούν από το κοινοβούλιο εντός τριμήνου ώστε να συνεχίσουν να έχουν ισχύ.

Στις ΠΝΠ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων ρυθμίσεις για το πυρόπληκτο Μάτι ένα χρόνο μετά, τη χρεοκοπία του τουριστικού οργανισμού Thomas Cook, την αλλαγή καθεστώτος στο ΚΕΘΕΑ και τις δράσεις του ΕΟΔΥ για το προσφυγικό.

Με κανονική διαδικασία ψηφίστηκαν κατά κύριο λόγο «αναίμακτα» νομοσχέδια, όπως π.χ. ο αντικαπνιστικός, οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα, το αθλητικό, η διαμεσολάβηση και η ψήφος αποδήμων.

Ακόμη και σε νομοσχέδια με «κανονική» διαδικασία, τουλάχιστον στη θεωρία, η κοινοβουλευτική πραγματικότητα ήταν διαφορετική.

Το αναπτυξιακό

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ογκώδες αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε το φθινόπωρο εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων. Αριθμούσε 787 σελίδες, 213 διαφορετικά άρθρα από δέκα διαφορετικά υπουργεία, συνολικά 17 υπογραφές μελών του υπουργικού συμβουλίου και οι βουλευτές είχαν λιγότερο από 24 ώρες χρόνο για να το διαβάσουν και να ενημερωθούν, πριν ξεκινήσει η πρώτη συνεδρίαση στην επιτροπή.

Την κατάσταση αυτή έχουν επικρίνει στη Βουλή οι βουλευτές από όλα τα κόμματα μείζονος και ελάσσονος αντιπολίτευσης, με την πλευρά της κυβέρνησης να επικαλείται επείγουσες ανάγκες και να υπόσχεται κάθε φορά ότι δεν γίνεται σκόπιμα.

Αυτό το νομοθετικό σκηνικό, που εκτραχύνθηκε στη δεκαετία της κρίσης, είναι πάντως γνώριμο και -κυρίως- διακομματικό.

Μια πιο επιστημονική προσέγγιση του φαινομένου είχε επιχειρήσει πρόσφατα το ΚΕΦίΜ (Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών - Μάρκος Δραγούμης).

Σε σχετική μελέτη του για τη νομοθεσία, που εγκρίθηκε το 2018 από τη Βουλή (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ), από τους 41 νόμους και τις 36 κυρώσεις συμβάσεων και οδηγιών κανένας δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις καλής νομοθέτησης.

Το 25% των νόμων του 2018 δεν ψηφίστηκε με την κανονική διαδικασία αλλά ακολούθησε την επείγουσα ή την κατεπείγουσα διαδικασία, ενώ μόνο για το 54% των νόμων προηγήθηκε η υποχρεωτική δημόσια διαβούλευση.

Το 95% των νόμων περιείχε τουλάχιστον μία τροπολογία άσχετη με το αντικείμενό του, ενώ το 97% περιείχε τουλάχιστον μία εκπρόθεσμη τροπολογία.

Επιπλέον, από τις 248 ψηφισθείσες τροπολογίες, το 85% ήταν άσχετο με το κύριο αντικείμενο και το 72% εκπρόθεσμο.

Τουλάχιστον η κοινοβουλευτική «παράδοση» συνεχίζεται…

efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: