κοινωνική τους περιθωριοποίηση» καταθέτει μια αλληλέγγυα δασκάλα με αφορμή τις πρόσφατες επιχειρήσεις κατά καταλήψεων προσφύγων στο κέντρο της Αθήνας.
Αναλυτικά το κείμενο:
«Παρατηρώντας με θλίψη και οργή τον τελευταίο καιρό τη βαρβαρότητα των επιχειρήσεων εκκένωσης των κατειλημμένων χώρων στέγασης προσφύγων, ως δασκάλα και αλληλέγγυα, έκρινα αναγκαίο να καταθέσω τη δική μου οπτική αλλά και βιωμένη εμπειρία του τι σημαίνει ένταξη των προσφυγόπουλων στην κοινωνία έτσι όπως την έζησα στον πρώην χώρο στέγασης προσφύγων City Plaza.
Είναι σαφές πως η βίαιη απομάκρυνση παιδιών που ήδη φοιτούν σε σχολεία της γειτονιάς και είναι ενσωματωμένα στη ζωή του τόπου και η απομόνωσή τους σε εξαθλιωμένα camps-φαντάσματα στα οποία δεν υπάρχει πρόσβαση σε δομές εκπαίδευσης, θα οδηγήσει στην κοινωνική, ψυχική και πολλές φορές φυσική εξόντωσή τους. Η πραγματική κοινωνική ένταξη και ορατότητα των προσφύγων μπορεί να γίνει μόνο όταν βρίσκονται εντός του αστικού ιστού και αυτό είναι κάτι που οι πολιτικές αρχές γνωρίζουν και εμποδίζουν με κάθε τρόπο να συμβαίνει.
150 παιδιά, διαφόρων ηλικιών, πολλών εθνικοτήτων, ακόμα περισσότερων διαλέκτων… τρέχουν, φωνάζουν, γελάνε, κλαίνε, ζωγραφίζουν… Για πολλές και πολλούς από εμάς αυτή ήταν η καθημερινότητά μας από τον Απρίλιο του 2016 μέχρι τον Ιούνιο του 2019. Το City Plaza ήταν ένα αυτοοργανωμένο εγχείρημα αλληλεγγύης το οποίο ξεπήδησε ως απάντηση στα κλειστά σύνορα, στην εξαθλίωση των camps και στην κοινωνική απομόνωση. Στόχος του ήταν η απόδειξη ότι μπορούμε και θέλουμε να ζήσουμε όλοι μαζί και αυτό είναι πολιτική επιλογή, σε αντίθεση με την πολιτική επιλογή της ξενοφοβίας και του ρατσισμού.
Δεδομένου του ότι ο στόχος του εγχειρήματος ήταν η αυτό-οργάνωση, η συνύπαρξη και η ισότιμη συμμετοχή όλων στην κοινότητα, τα παιδιά αποτελούσαν ένα σημαντικό κομμάτι της διαχείρισης αυτής της καθημερινότητας. Όταν ξεκίνησε το City Plaza πολλές οικογένειες είχαν μόλις φτάσει στην Ελλάδα, ζούσαν στα camps και η ευαλωτότητα και η ανασφάλεια στη ζωή των παιδιών ήταν κυρίαρχες. Βασικό μέλημα της συλλογικής ζωής μέσα στο City Plaza ήταν να δημιουργηθεί ένα ασφαλές πλαίσιο για όλους και όλες, αλλά κυρίως για τα παιδιά. Ήταν αναγκαίο να θεσπιστούν εξαρχής οι κανόνες ασφαλείας που τα αφορούσαν καθώς και τα δικαιώματά τους κατά τη συμβίωσή τους με ενήλικες.
Για εμάς, ένα βασικό χαρακτηριστικό της έννοιας της ασφάλειας ήταν η δυνατότητα να συμμετέχεις και να ορίζεις το περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζεις. Έτσι, καθώς το City Plaza ήταν μια αυτοδιαχειριζόμενη δομή και η συνέλευση ήταν το βασικό όργανο λήψης αποφάσεων, σύντομα εμφανίστηκε η ανάγκη για τη συμβολή των παιδιών σε αυτές τις διαδικασίες με όποιον τρόπο μπορούσαν. Έτσι, συχνά τα μεγαλύτερα παιδιά αναλάμβαναν βάρδιες πχ στην κουζίνα, στην καθαριότητα, στην αποθήκη κλπ, ενώ συμμετείχαν και στις δράσεις που γίνονταν εκτός χώρου. Όταν ο πληθυσμός που διέμενε στο χώρο σταθεροποιήθηκε, ξεκίνησε δειλά-δειλά η παιδική συνέλευση στην οποία συμμετείχαν τα παιδιά αλλά και όσοι ασχολούμασταν με την παιδική ζωή μέσα στο Plaza.
Στόχος των παιδικών συνελεύσεων ήταν η επίλυση συγκρούσεων, η ανάληψη ευθύνης αλλά και οι προτάσεις για δράσεις που προέκυπταν από τις ανάγκες των παιδιών. Πρότειναν και ψήφιζαν για θέματα που τα αφορούσαν και έτσι προέκυψαν δράσεις στον κήπο της αυλής και στον αυτοδιαχειριζόμενο κήπο της γειτονιάς (φυτέματα, καθάρισμα, βάψιμο, παιχνίδια), προτάθηκε η ιδέα για πραγματοποίηση θεατρικής παράστασης η οποία παρουσιάστηκε εντός και εκτός Plaza κλπ. Τα παιδιά μπορούσαν να παίρνουν αποφάσεις για τα ίδια, να συζητάνε τα προβλήματα και τις ανησυχίες τους συλλογικά και μ’ αυτό τον τρόπο να καλλιεργούν την έννοια της ενεργούς πολιτειότητας. Οι παιδικές συνελεύσεις αναδύθηκαν σαν φυσική εξέλιξη της πορείας των παιδιών του City Plaza τα οποία μεγάλωναν μέσα σε ένα καθημερινό περιβάλλον όπου οι συνελεύσεις ήταν ρουτίνα, αλλά το πιο σημαντικό ήταν ότι έδωσε στα παιδιά το στίγμα της οριζοντιότητας, της ισότιμης συμμετοχής και της αυτοδιαχείρισης.
Μετά την διασφάλιση του ασφαλούς πλαισίου, κύριο μέλημα ήταν η κοινωνική ένταξη των παιδιών στον ευρύτερο αστικό ιστό. Η τοποθεσία που βρισκόταν το Plaza -όπως και οι περισσότερες καταλήψεις στέγασης- σε μια από τις πιο κεντρικές περιοχές της Αθήνας εξυπηρετούσε αυτόν ακριβώς τον σκοπό της κοινωνικής ένταξης στον αντίποδα της απομόνωσης και της αορατότητας των camps.
Έτσι, προσπαθήσαμε να εξασφαλίζουμε για τα παιδιά εξωτερικές ψυχαγωγικές δραστηριότητες οι οποίες να τους δίνουν τα κοινωνικά, πολιτισμικά, καλλιτεχνικά ερεθίσματα που οικουμενικά έχει ανάγκη η παιδική ηλικία και ταυτόχρονα να μην «γκετοποιούνται» αλλά να έρχονται σε επαφή με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Χορός, ζωγραφική, παντομίμα, αυτοσχέδια παιχνίδια, θέατρο, κατασκευές, μαγειρική, τραγούδια δημιούργησαν τη βάση για να αναπτυχθούν οι διαπροσωπικές σχέσεις τόσο των παιδιών μεταξύ τους όσο και με τους ενηλίκους.
Μετά από μερικούς μήνες όλα μας τα παιδιά εντάχθηκαν στα σχολεία της γειτονιάς αποκτώντας το αυτονόητο και αναφαίρετο δικαίωμα στην εκπαίδευση και μετά από πολλές δυσκολίες απέκτησαν επιτέλους μια παιδική κανονικότητα. «Σχο-λεί-ο, σχο-λεί-ο!» αντήχησαν όλοι οι διάδρομοι του κτιρίου και γέμισαν με γέλια και τρεχαλητά την πρώτη μέρα που τους ανακοινώθηκε ότι ξεκινάνε σχολείο!
Ωστόσο, επειδή τα παιδιά εντάχθηκαν στις ελληνικές τάξεις με βάση την ηλικία και όχι το επίπεδο γλωσσομάθειας, γρήγορα αναδύθηκε η ανάγκη ενισχυτικής διδασκαλίας από αλληλέγγυους δασκάλους μέσα στο City Plaza προκειμένου να καλυφθεί όσο πιο γρήγορα το γλωσσικό έλλειμμα και τα παιδιά να μη ματαιωθούν κατά τη σχολική τους πορεία. Οι εκπαιδευτικοί που κάναμε μαθήματα μέσα στο Plaza ήμασταν πρόσωπα της καθημερινότητας των παιδιών, πρόσωπα που εμπιστεύονταν και συνυπήρχαμε σε ένα διαφορετικό σχεσιακό πλαίσιο, γεγονός που βοήθησε σε μια πιο ομαλή σχολειοποίηση. Παίζαμε μαζί, μαγειρεύαμε μαζί, καθαρίζαμε μαζί, κοιμόμασταν σε διπλανά δωμάτια και, συνεπώς, η διδασκαλία μας είχε και αυτή πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά από το εξουσιαστικό κάθετο μοντέλο του δασκάλου-αυθεντία και του παθητικού-παιδιού.
Όλες αυτές οι στιγμές ειρηνικής και δημιουργικής συμβίωσης που για 3 χρόνια μας γέμισαν με ένα τεράστιο πλούτο στιγμών, εμπειριών, σχέσεων και παιδαγωγικών πρακτικών αποτελούν ένα παράδειγμα-απάντηση στις βίαιες εκκενώσεις των κοινωνικών χώρων που οδηγούν στον σχολικό αποκλεισμό των προσφύγων από την εκπαίδευση και στην κοινωνική τους περιθωριοποίηση. Κύριο μέλημά μας ήταν όλα μας τα παιδιά μαζί με τις οικογένειές τους να βρουν στέγαση στο κέντρο της Αθήνας και να συνεχίσουν να πηγαίνουν στα ίδια σχολεία της γειτονιάς τους που φοιτούν εδώ και 3 χρόνια διατηρώντας την καθημερινότητά τους και το ασφαλές πλαίσιο που έχουν ανάγκη, σε αντίθεση με τα παιδιά των εκκενώσεων και των camps για τα οποία -πολύ συνειδητά εκ μέρους των αρχών- δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη στοιχειώδους ασφάλειας και σχολειοποίησης, παρά μόνο απομόνωση και εγκλεισμός.
Όμως γίνεται κι αλλιώς! Εμείς μπορούμε και θέλουμε να ζήσουμε μαζί, μπορούμε και πρέπει να διδάξουμε τα παιδιά αυτά όπως όλα τα παιδιά, μπορούμε και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για το αναφαίρετο δικαίωμα όλων των παιδιών στην ασφάλεια, την κοινωνική ένταξη, την εκπαίδευση και την αξιοπρέπεια!
Νάγια, αλληλέγγυα δασκάλα του πρώην χώρου στέγασης προσφύγων City Plaza»...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου