Ο... διπολικός «σουλτάνος» στις Συμπληγάδες της Συρίας...

Με ποιους θα πάει και ποιους θ’ αφήσει τελικά ο... περιστρεφόμενος δερβίσης Ερντογάν; Με την αλλοπρόσαλλη, «αυτοκρατορική» πολιτική του στη βόρεια Συρία, ιδίως μετά το αποτυχημένο (και αμερικανοκίνητο, στο μυαλό του τουλάχιστον) πραξικόπημα-οπερέτα του 2016, ο Ερντογάν και η...
Τουρκία του έχουν βρεθεί αυτή τη στιγμή σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, στριμωγμένοι κυριολεκτικά ανάμεσα σε δύο υπερδυνάμεις, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, σε ένα γεωπολιτικό «Μεγάλο Παιχνίδι» που εμφανώς τον ξεπερνά.

Νόμισε, βλέπετε, ο μεγαλομανής «σουλτάνος» ότι έγινε κι αυτός Κεμάλ Ατατούρκ και ότι ως εκ τούτου μπορεί να καθίσει ξανά στο τραπέζι των Μεγάλων και να τσιμπολογήσει κάποιο από τα παλιά οθωμανικά βιλαέτια της Συρίας. Αυτός ήταν από την αρχή ο στρατηγικός σκοπός του στη Συρία, πέρα από την ανατροπή του Ασαντ: να εμποδίσει τη δημιουργία κουρδικού κράτους στη Ροζάβα και να κερδίσει όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη, μετατρέποντάς τα αρχικά σε «γκρίζες ζώνες» και στη συνέχεια ενθυλακώνοντάς τες, όπως έκανε το 1938 ο «γάτος» Κεμάλ με την Αλεξανδρέττα, που από γαλλικό προτεκτοράτο και συριακή επαρχία έγινε μέσα σε δυο-τρία χρόνια... τουρκικό Χατάι. Αλλά το νεο-οθωμανικό αυτό gran plan δεν του βγαίνει με τίποτε – και ήδη καλείται να πληρώσει βαρύ τίμημα, εντός και εκτός συνόρων, για τους λεονταρισμούς του και το διπλό και ενίοτε τριπλό συριακό παιχνίδι του.

Αυτό που κυριολεκτικά... μπαϊλντίζει τον Ερντογάν, βέβαια, είναι οι καταιγιστικές εξελίξεις στην Ιντλίμπ, το τελευταίο ουσιαστικά οχυρό που παραμένει υπό τον έλεγχο των προστατευόμενών του Σύρων ανταρτών, οι οποίοι στην πλειονότητά τους είναι φανατικοί ισλαμιστές με αιματοβαμμένη προϋπηρεσία στο «Ισλαμικό κράτος» και το τρομοκρατικό παρακλάδι της Αλ Κάιντα, το Μέτωπο Αλ Νούσρα. Μετά την ανακατάληψη της στρατηγικής πόλης Χαν Σεϊχούν, οι δυνάμεις του Ασαντ έχουν περικυκλώσει -εκτός από πολυάριθμους αντάρτες στη γειτονική επαρχία Χομς- και ένα οχυρωμένο φυλάκιο του τουρκικού στρατού κοντά στην πόλη Μορέκ, από τα δώδεκα που είχαν επανδρώσει οι Τούρκοι στην επαρχία Ιντλίμπ, στο πλαίσιο παλαιότερης συμφωνίας με τη Ρωσία.

Εμφανώς εκνευρισμένος, ο Ερντογάν έσπευσε εκτάκτως στη Μόσχα, όπου με το γνωστό του πια μείγμα φιλοφρονήσεων και απειλών ζήτησε επιτακτικά από τον «λυκοσύμμαχό» του Βλαντίμιρ Πούτιν, τον βασικό σπόνσορα του Ασαντ, να παρέμβει για να σταματήσει την προέλαση των κυβερνητικών στρατευμάτων. Είναι προφανές άλλωστε ότι ο επόμενος στόχος της Δαμασκού είναι η πόλη Μααρέτ αλ Νουμάν, η οποία πλήττεται ανηλεώς τα τελευταία 24ωρα από συριακά και ρωσικά αεροσκάφη. Από την πόλη αυτή, όπως και από τη Χαν Σεϊχούν, περνά ο στρατηγικής σημασίας αυτοκινητόδρομος Μ5 που συνδέει το Χαλέπι με τη συριακή πρωτεύουσα. Και, αν πέσει, ο δρόμος για την Ιντλίμπ, την πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, είναι ορθάνοιχτος.

Ο «τσάρος», βέβαια, δεν είναι κανένα παιδάκι: έχει από καιρό πάρει τις αποφάσεις του για τη Συρία και μετά από οχτώ χρόνια εμφυλίου θέλει να τελειώσει το θέμα επί του πεδίου, προτού αρχίσει η τελική διαπραγμάτευση στα τραπέζια των διπλωματών. Και επί του πεδίου έχουν μείνει ουσιαστικά τρεις ξεχωριστοί «στρατοί», ο καθένας με τον... προστάτη του: ο Ασαντ με τη Ρωσία (και δευτερευόντως το Ιράν), οι ισλαμιστές αντάρτες με την Τουρκία (και ολίγον τις χώρες του Κόλπου) και οι... άπρακτοι σε αυτή τη φάση (μετά την ήττα του «Ισλαμικού κράτους», στην οποία έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο) και δικαιολογημένα ανήσυχοι Κούρδοι πολιτοφύλακες της Ροζάβα, που βλέπουν με τρόμο την έτσι κι αλλιώς φευγαλέα υποστήριξη των ΗΠΑ να συρρικνώνεται μέρα με τη μέρα.

Αντί λοιπόν να παζαρέψει ξανά με τον Ερντογάν, ο Πούτιν το έριξε στις... ξεναγήσεις, συνοδεύοντας τον εμφανώς φρικαρισμένο «σουλτάνο» στην αεροναυτική έκθεση MAKS, για να του δείξει τα ολοκαίνουργια μαχητικά αεροπλάνα του Su-35 και Su-57, και επιμένοντας ότι κοινός στόχος τους είναι η καταπολέμηση των τρομοκρατών του... «Ισλαμικού κράτους» – των μαχητών ενός «Χαλιφάτου» που δεν υπάρχει πια και που όλοι ξέρουν ότι έχουν σε μεγάλο βαθμό καταφύγει στην Ιντλίμπ και πολεμούν ενάντια στον Ασαντ! Ο Ερντογάν από τη μεριά του αναγκάστηκε να παίξει το παιχνίδι του «αντιτρομοκρατικού μετώπου» –με τη διαφορά ότι όταν αυτός μιλά για τρομοκράτες, εννοεί τους Κούρδους– και να αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο αγοράς (και συμπαραγωγής) των ρωσικών αεροσκαφών, μετά την απόφαση των ΗΠΑ να αποκλείσουν την Αγκυρα από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, στα ανατολικά του Ευφράτη, στη μεθοριακή πόλη Ταλ Αμπιάντ, οι υποστηριζόμενοι από τις ΗΠΑ Κούρδοι μαχητές άρχισαν να αποσύρονται «εθελοντικά», με όλο τον βαρύ οπλισμό τους, από μια στενή λωρίδα εδάφους κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία, προκειμένου να δημιουργηθεί εκεί η πολυσυζητημένη «νεκρή ζώνη» που έχει συμφωνηθεί μεταξύ Αμερικανών και Τούρκων. Το πλάτος που θα έχει τελικά η μεθοριακή αυτή λωρίδα θα κυμαίνεται μεταξύ 5 και 14 χιλιομέτρων μέσα στο έδαφος της Συρίας: η Τουρκία έχει ζητήσει βέβαια να «καθαριστεί» από τους Κούρδους «τρομοκράτες» μια ζώνη με βάθος 30 ώς 40 χιλιόμετρα, απειλώντας ότι αν δεν ικανοποιηθεί, θα τη... φτιάξει μόνη της με στρατιωτικά μέσα: αλλά οι ΗΠΑ μέχρι στιγμής αρνούνται κατηγορηματικά.

Συμπέρασμα; Ο «σουλτάνος» συνεχίζει το... διπολικό του παζάρι με τις δύο μεγάλες δυνάμεις, απειλώντας και παζαρεύοντας – και κυρίως ελπίζοντας πως, όταν σε βάθος χρόνου φύγουν από την περιοχή οι Αμερικανοί, θα μείνει αυτός μόνος κυρίαρχος στην πάλαι ποτέ οθωμανική και ισοπεδωμένη σήμερα βόρεια Συρία, με λυμένα τα χέρια έναντι των φιλόδοξων Κούρδων. Ενα παζάρι που είτε θα οδηγήσει –επιτέλους– σε μια οριστική «συμφωνία κυρίων» για τον τερματισμό του οκτάχρονου συριακού «εμφύλιου» πολέμου δι’ αντιπροσώπων, είτε θα πυροδοτήσει, με την αποτυχία του, μια νέα ανάφλεξη, φέρνοντας αντιμέτωπους ακόμη και σημερινούς «συμμάχους».

Οπως έγραψε ο γνωστός Τούρκος αναλυτής Μουράτ Γετκίν, ο «στριμωγμένος» Ερντογάν πρέπει άμεσα να απεμπλακεί από τον «βούρκο» της Συρίας. «Αν ο στρατός της Συρίας φτάσει να απελευθερώσει το Ιντλίμπ, που είναι συριακή πόλη, τι θα κάνει η Τουρκία; Θα εισβάλουμε στη Συρία για να το αποτρέψουμε; Θα το κάνουμε αυτό κόντρα στη βούληση της συμμάχου μας Ρωσίας, που δεν δίστασε να χτυπήσει τη φάλαγγά μας; Η Τουρκία θα θέσει σε κίνδυνο τις ζωές Τούρκων στρατιωτών για να προστατέψει τα μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας; Και, αν η Συρία απελευθερώσει το Ιντλίμπ, τι θα απογίνουν όλοι αυτοί οι σαλαφιστές που έχουν αναμιχθεί με την τρομοκρατία –ανάμεσα σ’ αυτούς μέλη της Αλ Κάιντα και του “Ισλαμικού κράτους”–, θα έλθουν στην Τουρκία; Η Τουρκία, που μπλέχτηκε στον “εμφύλιο” πόλεμο της Συρίας από το 2011, όσο περνάει ο καιρός στριμώχνεται ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία και οι οιωνοί δεν είναι καλοί για το μέλλον»...

Γιώργος Τσιάρας

efsyn.gr