Ενας νέος αγωγός φυσικού αερίου ανατέλλει πάνω από τα Βαλκάνια. Ονομάζεται ανεπίσημα «Balkan Stream», αν και επίσημα αποκαλείται Turkish Steam 2 ή Turkish Steam Lite. Στην ουσία αποτελεί τη μετεξέλιξη του...
σχεδίου κατασκευής του South Stream, που θα δημιουργούσε μια σχεδόν μονοπωλιακή ενεργειακή εξάρτηση της νοτιοανατολικής και κεντρικής Ευρώπης από το ρωσικό αέριο. Αυτός, σε συνδυασμό με τον Nord Stream 1 και 2 στη Βαλτική Θάλασσα, θα δημιουργούσε έναν «θανάσιμο» εναγκαλισμό της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας με τον, σχεδόν αποκλειστικό προμηθευτή της, τη Ρωσία. Γι' αυτό και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη συνδρομή στη συγκεκριμένη περίπτωση και του αμερικανικού παράγοντα, πίεσε ασφυκτικά για την ακύρωση του, και εξωθώντας τη Βουλγαρία (χώρα-κλειδί στο όλο σχέδιο), που είναι χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., να αποχωρήσει.
Ρωσική επιμονή: από τον South Stream στον Turkish Steam
Έτσι τον Δεκέμβριο του 2014, έπειτα από σφοδρές αντιρρήσεις και εμπόδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ρωσία ακύρωσε το σχέδιο της για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream, που θα ξεκινούσε από τη νότια Ρωσία, θα διέσχιζε με υποθαλάσσιο αγωγό τη Μαύρη Θάλασσα και θα κατέληγε στις ακτές της Βουλγαρίας. Από εκεί θα συνέχιζε δυτικά προς τη νότια Σερβία και κατόπιν θα κατευθυνόταν βόρεια προς την Ουγγαρία και κατόπιν προς την Αυστρία, όπου και θα κατέληγε. Αλλά το σχέδιο τελικά ματαιώθηκε.
Αμέσως ωστόσο η Μόσχα έθεσε σε εφαρμογή το εναλλακτικό της σχέδιο, για να πετύχει τους ίδιους σκοπούς. Τοποθετώντας αυτή τη φορά την Τουρκία του Ερντογάν στη θέση του στρατηγικού συνεργάτη και κόμβου διέλευσης του ρωσικού αερίου στην περιοχή. Με την Τουρκία άλλωστε είχε ήδη μια δοκιμασμένη συνεργασία στον ίδιο τομέα, με τον υποθαλάσσιο αγωγό Blue Stream, που ξεκινούσε από τη νότια Ρωσία και, μέσω της Μαύρης Θάλασσας, κατέληγε στη Σινώπη κι από εκεί στην Άγκυρα.
H κατάρριψη ωστόσο του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους τύπου Su-24 στη βορειοδυτική Συρία από τουρκικά πυρά στις 24 Νοεμβρίου 2015, που οδήγησε σε ψύχρανση των ρωσο-τουρκικών σχέσεων, καθυστέρησε για λίγο την υλοποίηση του σχεδίου κατασκευής του αγωγού Turkish Steam. Μετά όμως το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία τον Ιούλιο του 2016, το οποίο κατά τον Ερντογάν υπήρξε “100% αμερικανοκίνητο”, η Άγκυρα στράφηκε προς τη Ρωσία, έναν ιστορικό εχθρό της, συνάπτοντας μιας σειρά από σημαντικές συμφωνίες που αφορούσαν οικονομικά, ενεργειακά, ακόμη και αμυντικά ζητήματα. Ως αποτέλεσμα η κατασκευή του Turkish Steam επιταχύνθηκε.
Η κατασκευή του Turkish Steam και οι ματαιωμένες προσδοκίες της Ελλάδας
Έτσι, ως τις αρχές του 2020, αυτός ο υποθαλάσσιος αγωγός, που καταλήγει στις τουρκικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας στην ανατολική Θράκη (το υπεράκτιο τμήμα του ολοκληρώθηκε στις 30 Απριλίου 2018), θα μεταφέρει κάθε χρόνο 15,75 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου στην τουρκική αγορά. Αυτή είναι η λεγόμενη Γραμμή 1, αποκλειστικά για την προμήθεια της μεγάλης τουρκικής αγοράς. Υπάρχει επίσης και η Γραμμή 2, χωρητικότητας 15,75 δισ. κυβικών μέτρων αερίου ετησίως, που προορίζεται να μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη.
Η Γραμμή 2 αρχικά προοριζόταν να μεταφέρει το ρωσικό αέριο ως τους Κήπους, στα ελληνοτουρκικά σύνορα κι από εκεί μέσω βόρειας Ελλάδας και Ιονίου Πελάγους (υποθαλάσσιος αγωγός Ποσειδών) θα μετέφερε το ρωσικό αέριο στην Ιταλία, ενώ κάθετοι αγωγοί θα συνέδεαν την Ελλάδα με τις βαλκανικές χώρες. Τη διασύνδεση της Ελλάδας με τον Turkish Steam 2 ή «Greek Stream», όπως θα λεγόταν μετά τους Κήπους, διαπραγματευόταν η ελληνική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατά τους πρώτους μήνες του 2015. Ωστόσο οι αλλαγές στόχευσης που έγιναν στη συνέχεια από την Αθήνα, αλλά πολύ περισσότερο από τη Μόσχα, ειδικά μετά την αποκατάσταση των ρωσοτουρκικών σχέσεων από το φθινόπωρο του 2016, έθεσε σταδιακά τη χώρα μας εκτός αυτού του ρωσικού σχεδίου. Έτσι οι φιλοδοξίες της Ελλάδας να καταστεί ενεργειακός κόμβος μεταφοράς ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη έληξαν άδοξα.
Turkish Stream 2 ή αλλιώς «Balkan Stream»
Στο μεταξύ η Μόσχα, αργά και μεθοδικά επίλυσε τα βασικά ζητήματα διαφορών που είχε με τη Βουλγαρία, και την έβαλε και πάλι στο «παιχνίδι» της μεταφοράς του ρωσικού αερίου, που αυτή τη φορά θα ερχόταν από την τουρκική ανατολική Θράκη. Για παράδειγμα, έπειτα από μια διεθνή διαιτησία (2016), η Ρωσική Atomstroyexport, που είχε παραδώσει πυρηνικούς αντιδραστήρες στη Βουλγαρία, συμβιβάστηκε τελικά με 620 εκατομμύρια Ευρώ που αποφασίστηκε να πάρει ως εξόφληση από τη Σόφια. Στη Βουλγαρία δραστηριοποιείται έντονα η ρωσική Gazprom σε συνεργασία όμως με την κρατική εταιρεία Bulgartransgaz, που εμφανίζεται ως προκάλυψη.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο του Γ. Σταμκου, πατήστε ΕΔΩ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου