Νυχτερινές επιδρομές στις φυλακές...

Tο κατεπείγον νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που κατατέθηκε αργά τη νύχτα απηχεί -μάλλον λόγω της ώρας που επιλέχθηκε να κατατεθεί- κάποιες σκοτεινές διαθέσεις της κυβέρνησης για τα...
υπό ρύθμιση ζητήματα αρμοδιότητας πολλών υπουργείων. Μεταξύ αυτών και τα ζητήματα αντεγκληματικής πολιτικής και ιδίως αυτά των φυλακών.

Φαίνεται δηλαδή ότι η κυβέρνηση έχει επιλέξει να εγκαταλείψει το αναμορφωτικό πρότυπο που κατά κανόνα ακολουθούν οι ευρωπαϊκές χώρες για τη μεταχείριση των κρατουμένων. Και ταυτόχρονα μάλλον οδηγείται στις καταδικαστέες από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τον ΟΗΕ πρακτικές του κατασταλτικού προτύπου μεταχείρισης.

Οι εντυπώσεις αυτές ισχυροποιούνται από τις ρυθμίσεις του ανωτέρω νομοσχεδίου για τα ζητήματα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Για παράδειγμα:

1. Το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο Φυλακών (ΚΕΣΦ), που είχε θεσπιστεί από τη δημοκρατική παράταξη με τον Ν. 2776/1999, ήταν 11μελές, με πρόβλεψη συμμετοχής σε αυτό τουλάχιστον 5 μελών ΔΕΠ ελληνικών ΑΕΙ, κατά προτίμηση νομικών, ενώ στη σύνθεσή του συμμετείχε και εισαγγελέας ή αντεισαγγελέας εφετών.

Με την προτεινόμενη διάταξη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη η σύνθεση γίνεται 5μελής, οι καθηγητές ΑΕΙ μειώνονται σε 2, ενώ καταργείται και η προβλεπόμενη ώς τώρα συμμετοχή εισαγγελέα. Δηλαδή, ένα όργανο το οποίο αποτελούσε θεσμική κατάκτηση για τη χώρα διότι συνέδεε την πανεπιστημιακή σκέψη με τους χώρους έκτισης, δηλαδή την ακαδημαϊκή διανόηση και την εισαγγελική άποψη, υποβαθμίζεται και χάνεται κάθε πιθανότητα επιστημονικού διαλόγου και κατ’ ακολουθίαν, διατύπωσης τεκμηριωμένων προτάσεων.

Το ΚΕΣΦ από ανεξάρτητο και πλουραλιστικό συμβουλευτικό όργανο του κάθε υπουργού γίνεται έτσι μια τυπική διεκπεραιωτική δομή, με κύριο στόχο να εκδώσει τα νέα σχέδια κανονισμών λειτουργίας των καταστημάτων κράτησης, χωρίς πολλές επιστημονικές αντιρρήσεις.

2. Το Σώμα Επιθεώρησης και Ελέγχου Καταστημάτων Κράτησης, αντί να αποκτήσει μια σύγχρονη δομή που θα επιτρέπει ξεκάθαρα την από διάφορες ειδικότητες στελέχωσή του, αυξάνει τον αριθμό των ελεγκτών του χωρίς να αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας του, αντίθετα με τα πρότυπα πολλών ευρωπαϊκών χωρών που έχουν τομεακούς ελεγκτές για εξειδικευμένους ελέγχους.

3. Ακόμη, παρότι συστήνονται δύο Γενικές Διευθύνσεις με αρμοδιότητες κυρίως τα οικονομικά και τη διαχείριση των καταστημάτων κράτησης, η διάρθρωση αυτή πάσχει από την αντιληπτική κατασταλτική στενότητα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Και αυτό γιατί δεν υπάρχει καμία πρόνοια για διευθύνσεις ή τμήματα αρωγής κρατουμένων, ανηλίκων, επανένταξης, εναλλακτικής έκτισης κ.λπ., ενώ αντιθέτως τα εντελώς έκτακτα ζητήματα της διαχείρισης κρίσεων αποκτούν μόνιμη διεύθυνση με το ίδιο όνομα!

Ολα αυτά τα ζητήματα δεν παράγουν αισιοδοξία για το μέλλον των δικαιωμάτων στις φυλακές. Διότι το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη εμφανίζεται να προωθεί συμβολικά και διοικητικά την υπαγωγή του σωφρονισμού στην αστυνομική λειτουργία, ενάντια δηλαδή στη δημοκρατική ανάγκη να εξισορροπούνται η ασφάλεια και η ελευθερία...

Μαρίνος Σκανδάμης

efsyn.gr