Οι επαναληπτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη...

Αντώνης Δεριζιώτης

Οι εκλογές στην Κωνσταντινούπολη ολοκληρώθηκαν με το εν πολλοίς αναμενόμενο αποτέλεσμα της νίκης Ιμάμογλου. Το αποτέλεσμα προσθέτει μία σημαντική παράμετρο στην εσωτερική πολιτική θολούρα που επικρατεί στην...
Τουρκία καθώς ο πρόεδρος Ερντογάν καλείται να διαχειριστεί μια πολυεπίπεδη ήττα σε περίοδο που μια εμφατική νίκη, όσο «στημένη» κι αν ήταν, θα του ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη, κατ' αρχάς για εσωτερική κατανάλωση, αλλά και σε σχέση με την εξωτερική πολιτική της χώρας.

Η διατήρηση, έστω βραχυπρόθεσμα, του πολιτικού μύθου του αήττητου AKP θα του έδινε τη δυνατότητα να συγκρατήσει την ενότητα του κόμματος πολύ ευκολότερα σε μια χρονική φάση που αναμένεται δύσκολη, ειδικά για τον μήνα που ακολουθεί, με το ζήτημα των S-400 και την οικονομία να πιέζουν. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι θα υπαναχωρήσει στο θέμα των ρωσικών πυραύλων, αλλά αυξάνονται οι αμφιβολίες για τη δυνατότητά του να το επιτύχει χωρίς να χρεωθεί άτακτη πολιτική υποχώρηση, τόσο από την αντιπολίτευση –η οποία μετά την ήττα του αισθάνεται πιο ισχυρή– όσο και από το τμήμα των ψηφοφόρων του που έχουν γαλουχηθεί τον τελευταία καιρό με την έντονη ρητορική τού «δεν υποχωρούμε».

Αυτό που είναι ξεκάθαρο, όμως, είναι ότι ο διεθνής δημοσιογραφικός κόσμος –μαζί και ο ελληνικός– δίνει διαστάσεις επικίνδυνες στην ήττα του Μπιναλί Γιλντιρίμ, αναμένοντας ότι ο νέος δήμαρχος θα αποτελέσει την αιχμή του δόρατος της ανατροπής, σε σύντομο μάλιστα χρονικό διάστημα (!), της κυριαρχίας του Ερντογάν. Μέχρι και σενάρια πρόωρων εκλογών ακούστηκαν. Σίγουρα δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει τίποτε, αλλά τα δεδομένα πρέπει να μελετηθούν με ψυχραιμία και όχι εν θερμώ. Ο Ερντογάν υπέστη σημαντική ήττα, αλλά παραμένει νικητής των δημοτικών εκλογών στο σύνολο της Τουρκίας και, βέβαια, πρόεδρος της χώρας και πολιτικά κυρίαρχος.

Η αντιπολίτευση υποστήριξε σύσσωμη σχεδόν τον υποψήφιο του CHP στην Κωνσταντινούπολη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει ιδεολογική, πολιτική ή άλλη ταύτιση μεταξύ των κεμαλιστών, των αριστερών και των Κούρδων που υπερψήφισαν τον νικητή. Από την ανάγνωση και μόνο των πολιτικών ομάδων αντιλαμβάνεται κανείς τις χαοτικές αποστάσεις που τις χωρίζουν. Ο Ερντογάν κατάφερε βέβαια να τις γεφυρώσει, αλλά αυτό δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως διαρκής σύμπλευση αλλά ως μια μοναδική περίπτωση για να ηττηθεί ο Τούρκος πρόεδρος. Τα τμήματα της τουρκικής κοινωνίας έχουν πολύ περισσότερα να τους χωρίζουν από ό,τι να τους ενώνουν, όπως γίνεται αντιληπτό από το έντονο πολιτικό παρελθόν στην ιστορία της χώρας.

Διαβάζοντας διαφόρων ειδών αναλύσεις του αποτελέσματος, σχηματίζει κανείς την εντύπωση ότι η κυβέρνηση του ΑΚΡ έπεσε, ότι θα αποκατασταθεί η δημοκρατική ισορροπία, ότι κεμαλιστές, Κούρδοι, αριστεροί και λοιπές πολιτικές δυνάμεις θα κυβερνήσουν χέρι με χέρι στην Τουρκία τού αύριο, και διάφορα άλλα φαιδρά. Η τουρκική κοινωνία έχει υποστεί πολλά στην προσπάθειά της να ανδρωθεί πολιτικά, με τις ευθύνες να βαρύνουν κατά κύριο λόγο τους κεμαλιστές και τους εθνικιστές.

Η κουρδική μνήμη δεν έχει υποστεί αμνησία, αλλά ακόμα και αυτή η ομάδα είναι διασπασμένη, με ένα σημαντικό κομμάτι της να αντιμάχεται το τουρκικό κράτος επί δεκαετίες και να υφίσταται εγκλήματα επιπέδου εθνοκάθαρσης, ενώ ένα άλλο τμήμα της υποστηρίζει αναφανδόν τον Ερντογάν επί 17 χρόνια, ακόμη και μετά την εθνικιστική στροφή του, το 2015. Οποιος θεωρεί ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα αποχωρήσει αύριο από την εξουσία, ότι θα κυβερνήσει ένας συνασπισμός της αντιπολίτευσης, ότι θα αλλάξει το Σύνταγμα, επιστρέφοντας σε κάτι πιο δημοκρατικό από αυτό το απολυταρχικό έκτρωμα που έφερε το ΑΚΡ, και λοιπά φαιδρά, πλανάται. Οι Κωνσταντινουπολίτες αποφάσισαν ότι θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα και το κατάφεραν, αλλά άλλο ο δήμος και άλλο η χώρα. Δεν πρέπει να δίνονται μαξιμαλιστικές διαστάσεις στο γεγονός, αλλά να αναζητήσει κανείς τις πιθανές εξελίξεις μετά τη νίκη του Ιμάμογλου.

Η Τουρκία είναι βαθιά διχασμένη, ιδιαίτερα πιεσμένη οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά, η κυβέρνηση έχει ανοιχτά μέτωπα στην εξωτερική της πολιτική και βρίσκεται δίπλα στον στενό πυρήνα των διεθνών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, μεταξύ της Συρίας και του Ιράν. Ο Ερντογάν καλείται να συγκρατήσει τη μάζα των ψηφοφόρων του ΑΚΡ, διασκεδάζοντας τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που βιώνει η Τουρκία, και να επιτύχει το καλύτερο δυνατό, το ρεαλιστικό αποτέλεσμα στην εξωτερική πολιτική του.

Αυτό δηλαδή που θα φέρει τις λιγότερες συνέπειες, ώστε να μπορέσει να το «πουλήσει» στον τουρκικό λαό με περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Η δε αντιπολίτευση καλείται να βρει τον τρόπο να συστήσει μια σοβαρή αντιπολιτευτική πρόταση, για να αμφισβητήσει την πολιτική κυριαρχία του Ερντογάν μέχρι το 2023 και να μην παραμείνει η Τουρκία με μόνη σοβαρή αντιπολιτευτική φωνή αυτήν του HDP, το οποίο επιπλέον έχει κυνηγηθεί λυσσαλέα από το καθεστώς.

Βιαστικά συμπεράσματα και διθύραμβοι που ξεπερνούν τα όρια της πολύ σημαντικής νίκης του Ιμάμογλου αποτελούν επιφανειακού τύπου πολιτική ανάλυση, με στόχο τους πηχυαίους τίτλους και όχι την ουσία. Ο Ερντογάν πρέπει να φύγει, αλλά δεν θα φύγει επειδή απλώς έχασε την Κωνσταντινούπολη...

efsyn.gr