Πρωθυπουργός, ή μάνατζερ;...

"Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετωπίζει την χώρα σαν μια επιχείρηση -που χρειάζεται εξυγίανση όπως είπε για την ΕΡΤ"...

Νίκος Λακόπουλος

Αν και η απερχόμενη κυβέρνηση παρέδωσε τα υπουργεία της με ευπρέπεια και πολιτικό πολιτισμό στη νέα οι νέοι υπουργοί που τρέχουν πάνω κάτω πριν τις οχτώ το πρωί -καθώς κάποιος …τους παρακολουθεί- μαζί με άλλα μικρά γεγονότα δείχνουν ή θέλουν να δείξουν πως δεν αλλάξαμε απλώς κυβέρνηση στην Ελλάδα, αλλά...
κάτι παραπάνω συμβαίνει.

Κάτι που αν δεν το συμβόλισε αρκετά η ορκωμοσία με γραβάτες και θρησκευτικούς όρκους της κυβέρνησης, τα δημοσιεύματα για την «τσιγαρίλα» στο Μέγαρο Μαξίμου πούχε και …κλειστές πόρτες, μπορεί να το συμβολίζει η βιαστική αναγνώριση του Γκουαϊδό ως μεταβατικού προέδρου της Βενεζουέλας! Ή η απίστευτη κίνηση του εθνικού υπουργού Πολιτικής Προστασίας να κάνει τη πρώτη συνεδρίαση -χωρίς τον αρχηγό της αστυνομίας!

Η νέα κυβέρνηση -ή μάλλον το διευθυντήριό της που πολλές φορές στον προεκλογικό αγώνα προφύλασσε τον πρόεδρο εξαφανίζοντας ορισμένες δηλώσεις του- θέλει να δηλώσει ότι κάτι συμβαίνει πιο ιστορικό πέρα από μια απλή εναλλαγή δύο κομμάτων στην εξουσία, στα όρια της παλινόρθωσης. Ίσως μια «επανάσταση » δεξιών νεοφιλελεύθερων τεχνοκρατών που δεν θέλουν απλώς την κυβέρνηση, αλλά την εξουσία.

Το νέο μοντέλο κυβερνητικής λειτουργίας με δύο Γενικές Γραμματείες και το πληροφοριακό σύστημα υποστήριξης και παρακολούθησης, «ΜΑΖΙ», του κυβερνητικού έργου στηρίζεται ακριβώς σ΄αυτό που λέει: » Συνεχής επικοινωνία µε τους υπουργούς και γενικούς γραμματείς µέσω ενιαίου µηχανισµού παρακολούθησης’. Που σημαίνει ότι οι υπουργοί δεν θα δουλεύουνε καλά, αν δεν τους …παρακολουθεί κάποιος.

Είναι η πρώτη φορά που μια κυβέρνηση καταφεύγει σε «χρήση δεικτών αποτελεσματικότητας και απτών αποτελεσμάτων στην κοινωνία και την οικονοµία µέσω διεθνών µοντέλων», αλλά ποιων μοντέλων; Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετωπίζει την χώρα σαν μια επιχείρηση -που χρειάζεται εξυγίανση όπως είπε για την ΕΡΤ.

Εφαρμόζει ένα μοντέλο διοίκησης της …κυβέρνησης που ταιριάζει σε υπερσυγκέντρωση εξουσιών στον μάνατζερ της που είναι πλέον όχι ο πρώτος υπουργός, αλλά υπερπρωθυπουργός με σχέσεις προισταμένου- υφισταμένου. Η Ελλάδα ζήτησε πρωθυπουργό, αλλά βρήκε επιτέλους τον διοικητή της που τα πρώτα μέτρα που παίρνει αφορά το άσυλο, την εφαρμογή του νόμου για το κάπνισμα, την αρμοδιότητα της αστυνομίας για τους μετανάστες, το «καθάρισμα» των Εξαρχείων από τα «γκρουπούσκουλα».

Φαίνεται πως κάτι συμβαίνει, αλλά δεν φαίνεται ακόμα αν είναι κωμωδία ή τραγωδία. Τα νομοσχέδια είναι έτοιμα από καιρό σε φακέλους και οι υπουργοί και κυρίως οι υφυπουργοί υπό την επίβλεψη ενός κεντρικού μηχανισμού θα τα υλοποιήσουν, αλλά έχουν το δικαίωμα να έχουν …γνώμη και να κάνουν «εισηγήσεις» -που μπορεί να απορριφθούν από ένα διευθυντήριο -που δεν έχει πάρει τέτοια εντολή απευθείας από τον λαό.

Για παράδειγμα όταν «επικεφαλής» είναι ο υφυπουργός Συντονισµού Κυβερνητικού Έργου» ο σχεδιαστής του κυβερνητικού μοντέλου κάνει σαφές πως οι υπουργοί -που επιλέχτηκαν με άλλα κριτήρια πολιτικών ισορροπιών- μπορεί να παρακάμπτονται. Οι υφυπουργοί- συνήθως εξωκοινοβουλευτικοί τεχνοκράτες- δεν υπακούουν στους υπουργούς τους, αλλά απευθείας στον πρωθυπουργό- δηλαδή το ορατό ή αόρατο διευθυντήριο -που περιλαμβάνει πρόσωπα εμπιστοσύνης του «διοικητή» -προέδρου της κυβέρνησης.

Η «απαγόρευση πρόσληψης συγγενών πρώτου και δεύτερου βαθµού για τα µέλη της κυβέρνησης και τους υφυπουργούς» δεν συμπεριλαμβάνει και τον πρωθυπουργό που διόρισε κιόλας τον .. ανιψιό του. Η πανίσχυρη «Προεδρία της Κυβέρνησης» και ο Μηχανισµός Υποστήριξης και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου» έχουν αποστολή  την έγκαιρη παρέµβαση για την εξασφάλιση της επιτυχούς εφαρµογής του».

Ο πρωθυπουργός ανέλαβε ήδη την ΕΥΠ, την ΕΡΤ, το ΑΠΕ και το Εθνικό Τυπογραφείο στέλνοντας ένα σήμα αυταρχικής διοίκησης, υπερσυγκέντρωσης εξουσιών ή ανασφάλειας από έναν εκλεγμένο πρωθυπουργό που δεν εμπιστεύεται τους υπουργούς και συγκροτεί μηχανισμό παρακολούθησης του έργου τους. Που μπορεί να παρεμβαίνει «έγκαιρα» και τελικά δεν εμπιστεύεται ούτε το δικό του διευθυντήριο και αναλαμβάνει προσωπικά τις μυστικές υπηρεσίες και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης -που μετατρέπονται πλέον σε  πρωθυπουργικές υπηρεσίες.

Ο λόγος που τα κάνει όλα αυτά ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι απλός. Αν και έκανε ο ίδιος τα ψηφοδέλτια δεν ελέγχει όλη την κοινοβουλευτική ομάδα και την κυβέρνησή του.  O νέος πρωθυπουργός ωστόσο θέλει να διοικήσει με «δικούς» του ανθρώπους και ουσιαστικά αφαιρεί από τους υπουργούς του κάθε δυνατότητα αυτονομίας με πρώτο παράδειγμα την Όλγα Κεφαλογιάννη- που την έθεσε εκτός κυβέρνησης, πριν καν …αναλάβει.

Οι μάνατζερ είναι χρήσιμοι στην κρατική διοίκηση, αλλά η κυβέρνηση διαφέρει από την διοίκηση όσο διαφέρει μια εταιρεία από ένα κράτος: ο υπουργός εκφράζει την λαϊκή βούληση και αντλεί δύναμη από τον λαό, ενώ ο τεχνοκράτης έχει να απολογηθεί μόνο στον διευθυντή του. Για παράδειγμα στα θέματα παιδείας οι αποφάσεις ελήφθησαν και μετά θα γίνει ο διάλογος!

Πρακτικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρεθεί πολύ σύντομα απέναντι στις επιλογές του όταν η κυβέρνηση μέσα στην κυβέρνηση θα συγκρουστεί με τους υπουργούς του και το σύστημα διοίκησης που επέλεξε θα καταρρεύσει με τραγελαφικές καταστάσεις που περιγράφονται σε μία από τις πρώτες ανακοινώσεις της νέας κυβέρνησης για την θεομηνία στη Χαλκιδική.

Ο πρωθυπουργός έδωσε -λέει- εντολή στους υπουργούς να πάνε -ακόμα και οδικώς- να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, πράγμα που σημαίνει πως θα πρέπει να δώσει εντολή ο πρωθυπουργός για να κινηθεί ο κρατικός μηχανισμός. Κι αύριο σε μια άλλη θεομηνία ο πρωθυπουργός καθώς θα τρέχει με τη μάνικα στο χέρι θάχει να συντάξει και το δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ -που πλέον δεν θάχει υπουργό αρχισυντάκτη, αλλά τον ίδιο.

Το μοντέλο κυβέρνησης που διάλεξε μπορεί να λειτουργεί για επιχειρήσεις όπου ο καλός μάνατζερ μπορεί να μην είναι καθόλου δημοφιλής- αν δεν επιβάλλεται κιόλας να μην είναι. Μια δημοκρατία όμως δεν έχει μόνο κυβέρνηση, έχει θεσμούς, αντιπολίτευση, συνδικάτα, πολίτες, εκλογές. Έχει αυτό το …ελάττωμα να μην είναι τόσο «αποτελεσματική» όσο οι δικτατορίες και οι μοναρχίες που λύνουν «τσακ μπαμ» τα προβλήματα.

Η κρατική μηχανή χρειάζεται μάνατζερ που πρέπει να έχει τη δυνατότητα να δουλέψει με όποιο τρόπο φέρει το καλύτερο αποτέλεσμα. Η κυβέρνηση όμως θέλει πρωθυπουργό που να εκφράζει τον λαό με σχέση εμπιστοσύνης. Κι ο Μητσοτάκης δεν ξεκίνησε καλά, αφού δεν εμπιστεύεται ούτε καν τους υπουργούς του. Πολύ περισσότερο που δεν βρήκε κανένα να αναλάβει την ΕΡΤ -που θέλει ο ίδιος να …εξυγιάνει – αντί να διασφαλίσει για πρώτη φορά την αυτοδιοίκησή της.

Μοντέρνα διοίκηση με παλιά κόλπα, όπου ο κυβερνήτης δεν εμπιστεύεται τελικά τον λαό του. Και όπως φαίνεται από την πρώτη έρευνα μετά τις εκλογές ούτε ο λαός τον εμπιστεύεται. Μαύρα σύννεφα πάνω από τη …φωτεινή Ελλάδα. Ξεκινήσαμε να βελτιώσουμε την οικονομία -και «λιγότερο κράτος», αλλά πολύ ασχολείται ο πρωθυπουργός με το κράτος. Που σημαίνει πως μπορεί να μην πετύχουμε ανάπτυξη 4%, αλλά τουλάχιστο δεν θα καπνίζουμε σε δημόσιους χώρους κι έφυγε κι η «τσιγαρίλα» από το Μέγαρο Μαξίμου.

anoixtoparathyro.gr