Κατακερματισμός και ελιγμοί...

Γιώργος Καπόπουλος

Χωρίς έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή ευρωπαϊκής στρατηγικής, με κυβερνήσεις κλονισμένες και αποδυναμωμένες από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, Γαλλία και Γερμανία δεν ετοιμάζονται μόνον να...
αντιπαρατεθούν για τους διαδόχους των Γιουνκέρ, Μογκερίνι, Τουσκ και Ντράγκι αλλά να διαμορφώσουν τις ευρύτερες δυνατές ευρωπαϊκές συμπλεύσεις και συσπειρώσεις που να ενισχύουν την ευρωπαϊκή στρατηγική τους.

Όσο και αυτό να ακούγεται παράδοξο, με δεδομένη την πρωτιά της λίστας της Λε Πεν στις ευρωεκλογές στην Γαλλία, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα ο Μακρόν μπορεί να ελιχθεί με μεγαλύτερη άνεση στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς απ’ ότι η Μέρκελ, της οποίας η θητεία στην Καγκελαρία είναι σε απόλυτη εξάρτηση από την απόφαση των Σοσιαλδημοκρατών να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια ανάσχεσης της συνεχούς εκλογικής πτώσης των ποσοστών τους.

Αυτό που θα επιχειρήσει το Βερολίνο είναι όχι μόνο να αποφύγει να χρεωθεί την ακινησία ως προς τη μελλοντική πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά αντίθετα να πιστωθεί μεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στην Ομάδα των Οκτώ του Βορρά, υπό την άτυπη ηγεσία της Ολλανδίας (τρεις βαλτικές χώρες, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία και Ιρλανδία), από τη μία, τη Γαλλία και το Νότο ΕΕ-Ευρωζώνης, μείον την Ιταλία του Σαλβίνι, από την άλλη.
Οι Οκτώ του Βορρά απορρίπτουν, χωρίς καν τα κάποια προσχήματα που κρατά το Βερολίνο, τις προτάσεις Μακρόν για μεταρρύθμιση ΕΕ και Ευρωζώνης, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Προϋπολογισμό της νομισματικής ένωσης: Ο Μακρόν αναφερόταν σε μεγέθη ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, η Μέρκελ τον συρρίκνωσε μεταξύ 20 και 30 δισ. και οι Οκτώ του Βορρά ζητούν διασφαλίσεις ότι δεν θα πρόκειται για μεταφορά πόρων προς το Νότο, ώστε να μην προβάλλουν βέτο.

Εξυπακούεται ότι η ακινησία του σημερινού στάτους κβο σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρωζώνη, που έχει υιοθετήσει η Γερμανία μετά το 2010, συναντά το μινιμαλισμό κάποιων χωρών του Βορρά κατά μείζονα λόγο και την «Ευρώπη α λα καρτ» των τεσσάρων του Βίζεγκραντ (Τσεχία, Ουγγαρία, Σλοβακία και Πολωνία), που δίχως αμφιβολία βλέπουν στην πρόταση Μακρόν για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς το φόβητρο μιας «Ευρώπης πολλών ταχυτήτων».

Από τη μεριά της Γαλλίας, το ισχυρό χαρτί του Μακρόν είναι ο καθοριστικός ρόλος των ευρωβουλευτών της παράταξής του στη διαμόρφωση πλειοψηφίας στο Ευρωκοινοβούλιο, για τη διαμόρφωση της οποίας, πλέον, δεν αρκούν το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και οι Σοσιαλδημοκράτες.

Τούτων λεχθέντων, η μάχη για την προεδρία της Κομισιόν, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την ή τον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής έχει βαρύνουσα -ουσιαστική και συμβολική- επικοινωνιακή σημασία, χωρίς όμως η διαπίστωση αυτή να αναιρεί την πραγματικότητα της λήψης των πιο κρίσιμων αποφάσεων στην ΕΕ σε επίπεδο διακρατικών συσχετισμών και ισορροπιών και στην Ευρωζώνη από τον επικεφαλής της ΕΚΤ και το θεσμικά άτυπο αλλά πανίσχυρο Eurogroup.

Οι νέοι επικεφαλής των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να έχουν εγκριθεί από την δεύτερη Ολομέλεια του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου.

Από τη διαμόρφωση ή όχι της απαιτούμενης διακομματικής και διακρατικής συναίνεσης θα φανεί εάν η ΕΕ βρήκε τουλάχιστον έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή για να αντιμετωπίσει μια σειρά από προκλήσεις, με πιο επείγουσα τη διαχείριση του Brexit, ώστε να αποφευχθεί έστω και στο «παραπέντε» μία ασύντακτη έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου με απρόβλεπτο βαρύ κόστος τόσο για το Λονδίνο όσο και για τους 27 και κυρίως για τη Γερμανία, η αυτοκινητοβιομηχανία της οποίας θα δεχθεί σοβαρό πλήγμα από την απώλεια αδασμολόγητης πρόσβασης των εξαγωγών της στη βρετανική αγορά.

Με βάση τα παραπάνω είναι πολύ πιθανόν Μακρόν και Μέρκελ να κινηθούν σε μια θορυβώδη ενδοευρωπαϊκή αντιπαράθεση, στη λογική του αντιπερισπασμού σε εσωτερικά προβλήματα και αδιέξοδα.

Η Μέρκελ να προσπαθεί να καθυστερήσει τη διάλυση του Μεγάλου Συνασπισμού που θα την οδηγούσε σε πρόωρη αποχώρηση από την Καγκελαρία και ο Πρόεδρος της Γαλλίας, από την μεριά του, να προσπαθεί μέσω των ευρωπαϊκών διεργασιών να διασφαλίσει μετεκλογική περίοδο χάριτος. Στην αναζήτηση των νέων ευρωπαϊκών ισορροπιών σε μια κατακερματισμένη ΕΕ, οι εντυπώσεις κινδυνεύουν να είναι δυσδιάκριτες από την ουσία. Αν το Βερολίνο πάψει να διεκδικεί την προεδρία της Κομισιόν και εξασφαλίσει ως αντάλλαγμα τη διαδοχή του Ντράγκι στην ΕΚΤ θα πρόκειται για ήττα, για ισοφάριση, για νίκη ή για έναν πολύ εύστοχο ελιγμό;

Όλα τα παραπάνω δεν πρόκειται να αναιρέσουν την αποδυνάμωση τόσο της Μέρκελ όσο και του Μακρόν που προέκυψε από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών...

Πηγή: Ινστιτούτο ΕΝΑ