H σημερινή επέτειος είναι μάλλον απίθανο να γιορταστεί από οποιαδήποτε πολιτική ή κοινωνική συλλογικότητα. Κι όμως, πριν από 160 ακριβώς χρόνια, το διήμερο της 10ης-11ης Μαΐου υπήρξε...
σημαδιακό για την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας: για πρώτη φορά από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, τρεις δεκαετίες νωρίτερα, η νεολαία έβγαινε στους δρόμους ως αυτοτελής κοινωνική κατηγορία, διαμαρτυρόμενη για τον κρατικό αυταρχισμό, συγκρουόμενη με την αστυνομία και σφραγίζοντας τις πολιτικές εξελίξεις.
Αναφερόμαστε, φυσικά, στα «Σκιαδικά» του 1859 −τη νεανική «οχλαγωγία» που άνοιξε τον δρόμο για τη «μεταπολίτευση», την έξωση δηλαδή του Οθωνα, τρία χρόνια αργότερα. Εξέγερση λίγο-πολύ ξεχασμένη μεν· πάντα επίκαιρη όμως, όπως διαπιστώνουμε από τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ και συναφή κείμενα της εποχής.
Τα ψαθάκια της αμφισβήτησης
Τα γεγονότα πυροδοτήθηκαν, ως γνωστόν, από μια συλλογική ενδυματολογική επιλογή: την αντικατάσταση, από «πολλούς νέους των ενταύθα γυμνασίων», των ακριβών εισαγόμενων ευρωπαϊκών καπέλων με «ευτελέστατα σκιάδια ψάθινα εκ των εν Σίφνω κατασκευαζομένων» −«ντόπιες καλοκαιρινές ψάθες, πρόστυχες των 50-60 λεπτών», σύμφωνα με την αφήγηση βιβλιοπώλη της εποχής (Αρχείο Βλαχογιάννη, φ.Δ18), διακοσμημένες με ντόπια φτηνή γαλανόλευκη κορδέλα.
Οι εφημερίδες των ημερών συμφωνούν πως η πρωτοβουλία αυτή θέλησε να δώσει «το καλόν παράδειγμα της αποστροφής προς την πολυτέλειαν» («Ελπίς» 12/5), «της οικονομίας και φειδούς» («Αθηνά» 12/5) αλλά και της «εμψυχώσεως της Ελληνικής βιομηχανίας» («Αιών» 12/5).
Μεταγενέστερο δημοσίευμα ισχυρίζεται δε ότι «τα χονδροειδή εγχώρια πλατύγυρα σκιάδια» επιλέχθηκαν, μεταξύ άλλων, «και διότι ωμοίαζον προς τους ιταλικούς πίλους», σε μια εποχή διάχυτου ενθουσιασμού με το γειτονικό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα του Γαριβάλδη («Νέα Εφημερίς» 3/8/1884).
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο του Τάσου Κωστόπουλου, ΕΔΩ...
σημαδιακό για την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας: για πρώτη φορά από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, τρεις δεκαετίες νωρίτερα, η νεολαία έβγαινε στους δρόμους ως αυτοτελής κοινωνική κατηγορία, διαμαρτυρόμενη για τον κρατικό αυταρχισμό, συγκρουόμενη με την αστυνομία και σφραγίζοντας τις πολιτικές εξελίξεις.
Αναφερόμαστε, φυσικά, στα «Σκιαδικά» του 1859 −τη νεανική «οχλαγωγία» που άνοιξε τον δρόμο για τη «μεταπολίτευση», την έξωση δηλαδή του Οθωνα, τρία χρόνια αργότερα. Εξέγερση λίγο-πολύ ξεχασμένη μεν· πάντα επίκαιρη όμως, όπως διαπιστώνουμε από τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ και συναφή κείμενα της εποχής.
Τα ψαθάκια της αμφισβήτησης
Τα γεγονότα πυροδοτήθηκαν, ως γνωστόν, από μια συλλογική ενδυματολογική επιλογή: την αντικατάσταση, από «πολλούς νέους των ενταύθα γυμνασίων», των ακριβών εισαγόμενων ευρωπαϊκών καπέλων με «ευτελέστατα σκιάδια ψάθινα εκ των εν Σίφνω κατασκευαζομένων» −«ντόπιες καλοκαιρινές ψάθες, πρόστυχες των 50-60 λεπτών», σύμφωνα με την αφήγηση βιβλιοπώλη της εποχής (Αρχείο Βλαχογιάννη, φ.Δ18), διακοσμημένες με ντόπια φτηνή γαλανόλευκη κορδέλα.
Οι εφημερίδες των ημερών συμφωνούν πως η πρωτοβουλία αυτή θέλησε να δώσει «το καλόν παράδειγμα της αποστροφής προς την πολυτέλειαν» («Ελπίς» 12/5), «της οικονομίας και φειδούς» («Αθηνά» 12/5) αλλά και της «εμψυχώσεως της Ελληνικής βιομηχανίας» («Αιών» 12/5).
Μεταγενέστερο δημοσίευμα ισχυρίζεται δε ότι «τα χονδροειδή εγχώρια πλατύγυρα σκιάδια» επιλέχθηκαν, μεταξύ άλλων, «και διότι ωμοίαζον προς τους ιταλικούς πίλους», σε μια εποχή διάχυτου ενθουσιασμού με το γειτονικό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα του Γαριβάλδη («Νέα Εφημερίς» 3/8/1884).
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο του Τάσου Κωστόπουλου, ΕΔΩ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου