Σταύρος Λυγερός
πρόβλημα του Ερντογάν, ο οποίος προσπαθεί να βάλει χέρι στο κυπριακό αέριο. Αντιμέτωπος με το κόκκινο φως που έχουν ανάψει οι Αμερικανοί, δεν είχε περιθώριο να εμποδίσει τη γεώτρηση της ExxonMobil.
Στην Άγκυρα θεωρούσαν πως τα πράγματα δεν θα έφθαναν στο σημείο που είναι σήμερα. Θεωρούσαν πως στην Πενταμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό θα προέκυπτε τελικώς μία ενδιάμεση συμφωνία που θα οδηγούσε σε πάγωμα το ενεργειακό πρόγραμμα της Λευκωσίας.
Μία συμφωνία αλά τούρκα στο μέτωπο του Κυπριακού θα επέτρεπε στην Άγκυρα, μέσω των Τουρκοκυπρίων, να βάλει νομίμως χέρι στα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που έχουν ήδη ανακαλυφθεί και πρόκειται να ανακαλυφθούν σε μελλοντικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Από κοινού με τον Άιντε (πρώην εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό) ζητούσαν το πάγωμα των γεωτρήσεων με τον ισχυρισμό ότι εμποδίζουν τη λύση του Κυπριακού!
Μετά το ναυάγιο της Πενταμερούς Διάσκεψης, όμως, αυτού του τύπου τα επιχειρήματα έχασαν την όποια εμβέλειά τους. Με εξαίρεση την πειρατική παρέμβαση τουρκικών πολεμικών που απέτρεψε πριν ένα χρόνο την προγραμματισμένη γεώτρηση της ιταλικής ΕΝΙ στο θαλάσσιο οικόπεδο 3, το ενεργειακό πρόγραμμα της Λευκωσίας προχωράει κανονικά. Επόμενος σταθμός θα είναι η γεώτρηση της γαλλικής Total, που θα δείξει εάν η Γαλλία θα καταφέρει να κρατήσει μακριά τους Τούρκους, όπως έπραξε η Ουάσιγκτον.
Ο Ερντογάν δεν θέλει να εδραιωθεί η άποψη διεθνώς πως η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί το κυριαρχικό δικαίωμά της να εκμεταλλευθεί τα όποια κοιτάσματα στην ΑΟΖ της. Από την άλλη πλευρά, όμως, έχει περιέλθει σε αδιέξοδο. Οι επιδείξεις ισχύος με αεροναυτικές ασκήσεις, με την έκδοση Navtex για τη δέσμευση μεγάλων θαλάσσιων περιοχών νοτίως της Κύπρου και με τις σεισμικές έρευνες του “Μπαρμπαρός” δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα. Το μόνο που θα έφερνε αποτέλεσμα είναι μία τουρκική στρατιωτική παρέμβαση. Αυτή, όμως, έχει καταστεί απαγορευτική, λόγω της εμπλοκής πετρελαϊκών κολοσσών που έχουν πίσω τους μεγάλα δυτικά κράτη.
Όπως έχουμε από το 2017 γράψει σ’ αυτή την ιστοσελίδα, για να βγουν από το αδιέξοδό τους, οι Τούρκοι σχεδιάζουν την πραγματοποίηση τουρκικής γεώτρησης πιθανότατα στο θαλάσσιο οικόπεδο 6. Επειδή, όμως, καμία μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία δεν δέχθηκε να συμπράξει σε μία τόσο κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, αγόρασαν αρχικά ένα πλωτό γεωτρύπανο και στη συνέχεια δεύτερο με σκοπό να το εγκαταστήσουν εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Με άλλα λόγια, αφού δεν μπορούν να εμποδίσουν τη γεώτρηση της ExxonMobil και πιθανότατα της Total, οι Τούρκοι σκοπεύουν να δημιουργήσουν τετελεσμένο, δεδομένου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να εμποδίσει με στρατιωτικά μέσα την τουρκική αυθαιρεσία. Ούτε μπορεί να υπολογίζει σε παρέμβαση Δυτικών δυνάμεων. Αυτές θα προστατεύσουν μόνο τα συμφέροντα των εταιρειών τους. Γι’ αυτό και επείγει η Λευκωσία να επιταχύνει τις διαδικασίες παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης σε εταιρείες, όπως η ExxonMobil και Total, και για τα μη αδειοδοτημένα θαλάσσια οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ.
Τι ισχυρίζεται η Άγκυρα
Είναι αξιοσημείωτο ότι η Τουρκία δεν έχει κανένα δικαίωμα στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κύπρου. Μια ματιά στον χάρτη το δείχνει. Ακόμα και οι πιο τραβηγμένες από τα μαλλιά ερμηνείες του διεθνούς δικαίου δεν μπορούν να της δώσουν νομικό έρεισμα. Γι’ αυτό και όσον αφορά τα άλλα θαλάσσια οικόπεδα (εκτός του 6) εμφανίζεται να δρα για λογαριασμό των Τουρκοκυπρίων. Για την ακρίβεια, προβάλλει δύο ισχυρισμούς:
Πρώτον, ότι η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να συνάπτει καμία διεθνή συμφωνία (όπως η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο και το Ισραήλ) πριν λυθεί το Κυπριακό.
Δεύτερον, ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε ολόκληρη την Κύπρο (και στην ΑΟΖ νοτίως της Μεγαλονήσου) και δεν παραιτούνται απ’ αυτά.
Ποια είναι η πραγματικότητα; Η αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυπριακή κυβέρνηση έχει όλα τα σχετικά δικαιώματα. Η κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου από τουρκικά στρατεύματα δεν επιτρέπει στη Λευκωσία να ασκεί την εξουσία της εκεί, αλλά δεν της περιορίζει τα άλλα δικαιώματά της. Κατά συνέπεια, ο ισχυρισμός ότι δεν μπορεί να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες είναι αυθαίρετος σε βαθμό γελοιότητας. Η επίλυση του Κυπριακού είναι μια τελείως ανεξάρτητη διαδικασία από την τρέχουσα άσκηση της κυριαρχίας.
Ας πάμε τώρα στον δεύτερο τουρκικό ισχυρισμό. Η διατύπωση «οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε ολόκληρη την Κύπρο» είναι παραπλανητική. Σε αντίθεση με τη διεθνή κοινότητα που αναγνωρίζει ένα κράτος στην Κύπρο, η Άγκυρα και οι Τουρκοκύπριοι ισχυρίζονται ότι από το 1983, οπότε ανακήρυξαν την “Τουρκική Δημοκρατία Βορείου Κύπρου”, στην Κύπρο υπάρχουν δύο κράτη. Σύμφωνα, λοιπόν, με την ίδια την τουρκική θέση, οι Τουρκοκύπριοι έχουν πλήρη δικαιώματα στη βόρεια Κύπρο, άρα και στην ΑΟΖ που της αντιστοιχεί. Δεν έχουν, όμως, κανένα δικαίωμα στην ελεύθερη Κύπρο και κατ’ επέκτασιν στην ΑΟΖ που της αντιστοιχεί.
Σε δύο ταμπλό
Η Άγκυρα και η τουρκοκυπριακή ηγεσία, όμως, παίζουν σε δύο ταμπλό. Αναλόγως με το τι κάθε φορά τις βολεύει, άλλοτε επικαλούνται τη δική τους επίσημη θέση για ύπαρξη δύο κρατών κι άλλοτε τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου (συμφωνίες ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας), τις οποίες κατέλυσαν με την ανακήρυξη του ψευδοκράτους το 1983. Ας σημειωθεί ότι μπορούν και παίζουν αυτό το παιχνίδι, επειδή και η Λευκωσία και η Αθήνα αποφεύγουν να καταγγείλουν αυτή την αντίφαση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, φοβούμενες καθ’ υπερβολή μήπως θεωρηθεί έμμεση αναγνώριση του ψευδοκράτους.
Εάν από τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό προκύψει ένα κοινό κράτος, τότε, βεβαίως, οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν τα δικαιώματα που θα προβλέπονται από το νέο Σύνταγμα. Μέχρι τότε, όμως, δεν έχουν κανένα δικαίωμα. Ο ενεργειακός πλούτος, άλλωστε, ανήκει στο νόμιμο κράτος και όχι σε κάθε πολίτη ξεχωριστά. Γι’ αυτό και ήταν απολύτως λάθος οι δηλώσεις ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν μέρισμα απ’ αυτόν τον πλούτο.
Ακόμα και τον καιρό που στις δυτικές πρωτεύουσες υπήρχαν πολλοί υποστηρικτές της Τουρκίας, αυτοί ποτέ δεν αμφισβήτησαν ευθέως το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλευθεί τα όποια κοιτάσματα στην ΑΟΖ της. Είχαν προσπαθήσει, όμως, να υπονομεύσουν αυτό το δικαίωμα, σχετικοποιώντας το, μετατρέποντάς το σε διαφορά και διασυνδέοντάς το με άσχετες διπλωματικές διελκυστίνδες, όπως η λύση του Κυπριακού. Πολύ περισσότερο σήμερα που στη Δύση, το κλίμα για την Τουρκία του Ερντογάν δεν είναι καθόλου αυτό που ήταν πριν μία δεκαετία...
slpress.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου