Διερωτάται κανείς πόσες φιέστες επικοινωνιακού τύπου χρειάζεται ένας υπουργός για να διαφημίσει ένα νεοεφαρμοζόμενο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας, ενώ βλέπει ότι του γυρνάνε την πλάτη τόσο οι πολίτες, όσο και...
οι υγειονομικοί! Η πρόσφατη ημερίδα (16/2/2019) του Υπουργού Υγείας και της Διοίκησης της 7ης Υ.Π.Ε. για τα ΤοΜΥ στην Κρήτη ήταν μία άλλη μία (βαρετή) επανάληψη του ίδιου έργου προβολής ενός έργου θνησιγενούς, που πιθανότατα δεν θα προλάβει να ενηλικιωθεί ποτέ.
Και πώς άλλωστε να επιτύχει, όταν δύο χρόνια μετά την έναρξη εφαρμογής του μόνο το 16% των πολιτών σκοπεύει να εγγραφεί σε οικογενειακό ιατρό, ενώ περισσότεροι από τους μισούς δεν γνωρίζουν το νέο Σύστημα σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. Επίσης τα δύο τρίτα των ιδιωτών ιατρών που εκλήθησαν να καλύψουν το σύστημα εκφράζονται με απαισιοδοξία για το θεσμό.
Ο αρχικός σχεδιασμός του Ελληνικού Πρωτοβάθμιου Συστήματος μοιάζει πολύ με αυτόν του Αγγλικού συστήματος Υγείας (NHS) του 1948, με την διαφορά ότι οι Αγγλοσάξονες προχώρησαν από τότε κατά 70 χρόνια προς ποικίλες εκσυγχρονιστικές και φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, ενώ η εμμονική κυβέρνηση μας κόλλησε σε ένα άκαμπτο, κεντρικό κρατικοδίαιτο σύστημα. Χωρίς οικονομική βιωσιμότητα (χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΣΠΑ διαρκείας δύο ετών μόνον – με άγνωστο οικονομικό μέλλον) και απούσα οργανωτική συναίνεση (μη κοινός τόπος) από τα ενδιαφερόμενα μέρη (επαγγελματίες υγείας, πολίτες, τοπική αυτοδιοίκηση), είναι αναμενόμενο ότι ούτε ο σκοπός της πρωτοβάθμιας μπορεί να υπηρετηθεί (πρόληψη, χρόνια φροντίδα), ούτε η παρακίνηση του ιατρονοσηλευτικού κλπ προσωπικού να επιτευχθεί.
Στην Ελλάδα ελλείπει ένα δίκτυο υπηρεσιών «πρώτης επαφής» ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν κατάλληλα οι υγειονομικές ανάγκες της κοινότητας. Αυτή τη στιγμή, μια μικρή μειονότητα των γιατρών είναι γενικοί ιατροί και δεν υπάρχει σύστημα παραπομπών, ώστε να ρυθμίζονται οι ροές των ασθενών προς τα υπόλοιπα επίπεδα περίθαλψης, αλλά ούτε και επαρκής προαγωγή της υγείας ή πρόληψη ασθενειών. Χαρακτηριστικό της Ελληνικής πραγματικότητας είναι η διαθεσιμότητα σημαντικού αριθμού ειδικευμένων ιατρών στον ιδιωτικό χώρο (παθολόγοι και άλλοι), οι οποίοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σαν δεξαμενή στελέχωσης του πρωτοβάθμιου συστήματος, δεδομένου ότι το ποσοστό των γενικών ιατρών είναι πολύ μικρότερο από αυτό σε άλλες χώρες της Ευρώπης και επιπλέον οι εξειδικευμένοι ιατροί (καρδιολόγοι, ορθοπαιδικοί κλπ) θα προσέφεραν απευθείας ποιοτική πρωτοβάθμια φροντίδα.
Για τη στελέχωση του Συστήματος Πρωτοβάθμιας δεν χρησιμοποιήθηκε το διαθέσιμο (και πλεονάζον) ιατρικό δυναμικό, αλλά επιλέχθηκε η δημιουργία νέων συγκροτημάτων (ΤοΜΥ) με δυσθεώρητο λειτουργικό κόστος (που χρηματοδοτείται με «ξένα κόλλυβα» δηλ. το ΕΣΠΑ, το οποίο λήγει σε ένα έως δύο έτη) και προσφέρθηκαν επισφαλείς θέσεις εργασίας σε νέους ιατρούς, που μοιάζουν περισσότερο με «κρατικό χαρτζιλίκι», παρά για θέσεις στις οποίες θα νοιώσουν ασφαλείς για να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό και να προσφέρουν ποιοτική φροντίδα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά από 2 έτη εξαγγελιών, από τις 25 σχεδιαζόμενες ΤοΜΥ στην Κρήτη, ούτε οι μισές δεν έχουν αναπτυχθεί, και αυτές με πάρα πολλές δυσκολίες, διότι οι ιατροί ουδέποτε πείστηκαν και αγκάλιασαν τις έωλες εξαγγελίες. Ακόμα και ιατροί των Κέντρων Υγείας (του ΕΣΥ) έχουν επιστρατευθεί και έχουν μετονομασθεί - μονομερώς – από την ηγεσία του Υπουργείου σε «οικογενειακούς» για να απαλύνουν το αδιέξοδο.
Είναι γεγονός ότι για να «πειθαναγκάσουν» τους ιατρούς και τους πολίτες προς τις ΤοΜΥ, η ηγεσία του ΕΟΠΥΥ (πλήρως εξαρτημένου από το Υπουργείο Υγείας) το προηγούμενο καλοκαίρι διέκοψε τις συμβάσεις σε 2000 οικογενειακούς ιατρούς και συμβάσεις και υπέγραψε 700 νέες. Επομένως ο ΕΟΠΥΥ είναι εδώ και έξι μήνες μείον 1.300 γιατρούς. Αν υπολογιστεί ότι σε κάθε γιατρό αντιστοιχούσαν 200 δωρεάν επισκέψεις, γίνεται φανερό ότι έχουν χαθεί για τους ασφαλισμένους του Οργανισμού δεκάδες χιλιάδες ιατρικές επισκέψεις οι οποίες για να αναπληρωθούν θα πρέπει και να πληρωθούν. Οι επισκέψεις υπολογίζονται σε 1,5 εκατομμύρια και το κόστος - που πληρώνεται απευθείας από την τσέπη των ασφαλισμένων - στα 15 εκατομμύρια ευρώ! Από την άλλη μεριά, ο κυβερνητικός ΕΟΠΥΥ επαίρεται ότι για το 2018 είχε πλεόνασμα 322 εκατομμυρίων ευρώ για το 2018, το οποίο βασίζει σε λογιστικές του τύπου: «μείωση του προϋπολογισμού των επισκέψεων του ΕΟΠΥΥ από 110 εκατομμύρια σε 75 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή κατά 35 εκατομμύρια όπως περιγράφεται παραπάνω και επιβολή κουρεμάτων rebate και clawback άνω των 500 εκατομμυρίων ευρώ στην παροχή ιατρικών υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας.
H χρηματοδοτική δυσκολία τόσο της Πρωτοβάθμιας όσο και της Δευτεροβάθμιας Υγείας (νοσοκομεία) φαίνεται από το γεγονός ότι στο τέλος του 2018 τα νοσοκομεία του ΕΣΥ είχαν ξοφλήσει μόνο το 60,5% της συνολικής οφειλής για φάρμακα, όταν αντίστοιχα το 2017 είχε καταβληθεί το 87,3% των οφειλομένων (στοιχεία από την έκθεση του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας ΣΦΕΕ). Ειδικά το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου φαίνεται να έχει καταβάλει το 2018 μόνον το 55% των οφειλομένων, έναντι του 80% το 2017 σύμφωνα με την έκθεση. Επίσης αποτελεί πλέον συνήθη πρακτική για τις Διοικήσεις των νοσοκομείων η εφαρμογή λογιστικών «τρικ» δηλαδή οι συνολικές υποχρεώσεις (υπόλοιπο απλήρωτων υποχρεώσεων + ληξιπρόθεσμα) του 2018 να μεταφέρονται για να εξοφληθούν από τις πιστώσεις του 2019.
Ο λογαριασμός της αποτυχίας αναγκαστικά θα επιβαρύνει την επόμενη κυβέρνηση. Οι επανορθωτικές πολιτικές θα πρέπει να εφαρμοσθούν αμέσως μετά τις επόμενες εκλογές χωρίς χρονοτριβή. Η ελεύθερη επιλογή ιατρού από τον πολίτη, η παράλληλη αξιοποίηση υπαρχόντων δημόσιων και ιδιωτικών δομών στην Πρωτοβάθμια, η εξατομικευμένη και κοστολογημένη παροχή ανά πολίτη και η δημιουργία κέντρων εφημέρευσης αστικού τύπου αποτελούν την εναλλακτική φιλελεύθερη πρόταση, η οποία αποτελεί ταυτόχρονα υπόσχεση ποιοτικής και οικονομικά εφικτής σχεδίασης.
Μέχρι τότε ας αρκεστούμε σε κάποιες ακόμα φανφάρες και φιέστες. Υπομονή.
Αλλά… μας κουράσατε κε Υπουργέ!..
Χάρης Λυδάκης
cretalive.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου