«Καρτέλ» στην αγορά ομολόγων...

Bόμβα αρκετών μεγατόνων -που ενδεχομένως να έχει σημαντικές προεκτάσεις- έπεσε χθες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία κατηγόρησε οκτώ τράπεζες ότι είχαν στήσει καρτέλ στην αγορά κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης.

Σύμφωνα με το...
κατηγορητήριο της Επιτροπής, μεταξύ 2007 και 2012 traders των οκτώ τραπεζών επικοινωνούσαν μεταξύ τους και συντόνιζαν τις στρατηγικές τους στις αγοραπωλησίες των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αποκάλυψε χθες ούτε ποιοι ήταν οι traders ούτε ποιες είναι οι οκτώ τράπεζες που είχαν σχηματίσει το καρτέλ. Σύμφωνα όμως με τραπεζικές πηγές, μία εξ αυτών είναι η Merrill Lynch, η πάλαι ποτέ μεγαλύτερη χρηματιστηριακή εταιρεία του κόσμου, που μετά το κραχ του 2008 πέρασε στα χέρια του αμερικανικού τραπεζικού κολοσσού Bank of America.

Στο κατηγορητήριό της η Κομισιόν υπογράμμισε αναλυτικότερα ότι «οι οκτώ τράπεζες συμμετείχαν σε καρτέλ που είχε ως στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού στις διαδικασίες αγοράς και διαπραγμάτευσης των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων. Traders των τραπεζών αντάλλασσαν εμπορικά ευαίσθητες πληροφορίες και συντόνιζαν τις στρατηγικές τους στις συναλλαγές των ομολόγων. Οι επαφές τους γίνονταν κυρίως -αλλά όχι αποκλειστικά- μέσω ομάδων συνομιλίας (chatroom) στο διαδίκτυο».

Η Επιτροπή έσπευσε πάντως να ξεκαθαρίσει ότι η έρευνα αφορά κάποιους traders των οκτώ τραπεζών και δεν συνεπάγεται ότι η συμπεριφορά τους, που παραβίαζε τον ανταγωνισμό στην ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων, αποτελούσε γενική πρακτική.

Με την επισήμανση αυτή, η Κομισιόν επί της ουσίας απαλλάσσει εκ των προτέρων από ευθύνες (πλην του πλημμελούς ελέγχου) τις διοικήσεις και τους μεγαλομετόχους των 8 τραπεζών, ασχέτως αν αυτοί κέρδισαν από την παράνομη δράση των δικών τους traders υψηλότερα μπόνους και μερίσματα.

Τα ερωτήματα όμως που υπάρχουν γι' αυτήν την υπόθεση είναι πολύ μεγαλύτερα και πολύ πιο ουσιώδη. Την περίοδο κατά την οποία έδρασε το παραπάνω καρτέλ των τραπεζών ξέσπασε ως γνωστόν και έφτασε στο αποκορύφωμά της η ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία είδαν την αξία των ομολόγων τους να βυθίζεται σε ελάχιστο χρονικό διάστημα μέσα σε ένα τσουνάμι πωλήσεων και υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής τους ικανότητας (από τους γνωστούς «αμαρτωλούς» οίκους αξιολόγησης) και τα επιτόκια δανεισμού τους να εκτοξεύονται σε απαγορευτικά επίπεδα.

Οι τέσσερις πρώτες χώρες αναγκάστηκαν να ζητήσουν βοήθεια από το εξωτερικό, η οποία οδήγησε τους λαούς τους στη γνωστή τραγωδία των μνημονίων.

Το μεγάλο ερώτημα είναι αν τα στημένα παιχνίδια που έπαιξε τότε το καρτέλ των 8 τραπεζών επηρέασαν την καθοδική πορεία των ομολόγων αυτών των χωρών. Υπήρξε συντονισμένη υποτιμητική κερδοσκοπία στους τίτλους χρέους αυτών των χωρών από τις 8 τράπεζες σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, κατά τις οποίες οι αποδόσεις εκτοξεύτηκαν στη στρατόσφαιρα; Ποιοι κάτοχοι ομολόγων έχασαν από μια τέτοια συντονισμένη στρατηγική;

Στην περίπτωσή μας -όπως τουλάχιστον αποκάλυψαν αργότερα αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων και ο πρώην πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ- οι χαμένοι, αυτοί δηλαδή που ξέμειναν με τα χαρτοφυλάκιά τους γεμάτα με τα υποτιμημένα ελληνικά ομόλογα, ήταν οι γαλλικές και οι γερμανικές τράπεζες. Για την αποπληρωμή τους στο ακέραιο, την ελαχιστοποίηση των ζημιών τους και τη σωτηρία τους, η Ελλάδα οδηγήθηκε στο καταστροφικό πρώτο μνημόνιο.

Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμηνύει πάντως ότι αφού οι οκτώ τράπεζες εκφράσουν τις απόψεις τους, θα καταλήξει σε συμπέρασμα για το αν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις για την επιβολή προστίμου. Το πρόστιμο αυτό, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, μπορεί να φτάσει έως και το 10% των ετήσιων παγκόσμιων κερδών μιας τράπεζας. Ναι, αλλά από την άλλη πλευρά πέθαναν άνθρωποι, γενιές εξαθλιώθηκαν.

Μπάμπης Μιχάλης

efsyn.gr