Ένα επάγγελμα εκ προοιμίου επικίνδυνο...

Το επάγγελμα του δημοσιογράφου είναι εκ προοιμίου επικίνδυνο, ειδικά αν ασχολείται με θέματα που αφορούν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την πολιτική και οικονομική διαφθορά, το οργανωμένο έγκλημα. Η διετία 2017-2018 αποδείχθηκε πολύ...
δύσκολη για τους εργαζόμενους στον Τύπο σε όλο τον κόσμο, δεκάδες έχασαν τη ζωή τους και πολύ λίγες από τις δολοφονίες εξιχνιάστηκαν. [Μέρος Α']

Δημοσιογράφος: 1. ο κατ’ επάγγελμα γράφων εις εφημερίδας ή περιοδικά, ο συντάσσων την δημοσιογραφικήν ύλην. 2. Κατ’ επέκτ., ο ιδιοκτήτης ή εκδότης ή διευθυντής εφημερίδος ή περιοδικού, εφ’ όσον διευθύνει την έκδοσιν τούτων. 3. Γεν., ο υπάλληλος του λογιστηρίου εφημερίδος ή περιοδικού. β) ο διορθωτής αυτών.

Πολύ στενός ο ορισμός του επαγγέλματος -με την πάροδο των ετών ξεχείλωσε-, αλλά προέρχεται από το λεξικό του Δημητρίου Β. Δημητράκου, στην αναθεωρημένη έκδοση του 1970… Και φυσικά πολύ παραπλανητικός: ξεχνάει την ουσία του πράγματος, το ρεπορτάζ, την είδηση στην πρωτόλεια μορφή της. Την είδηση, η οποία μπορεί με την αποκάλυψή της να ξυπνήσει συνειδήσεις, να προκαλέσει αντιδράσεις, να ενοχλήσει και κατά συνέπεια να γίνει η αιτία να κινδυνεύσει και ο ίδιος ο δημοσιογράφος, που κάνοντας αυτό στο οποίο έχει ταχθεί, κάποιες φορές χάνει τη ζωή του.

Η διετία 2017-2018 αποδείχθηκε πολύ δύσκολη για τους δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο, δεκάδες έχασαν τη ζωή τους και πολύ λίγες από τις δολοφονίες τους εξιχνιάστηκαν. Ωστόσο αξίζει τον κόπο να δούμε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις δολοφονιών από όλο τον κόσμο -στην Ελλάδα, παρά τις πολύ σοβαρές επιθέσεις που έχουν σημειωθεί εναντίον εργαζομένων στον Τύπο, δολοφονία δεν υπήρξε εδώ και πολλά χρόνια-, όπως αυτές καταγράφηκαν από τις οργανώσεις για την προστασία των δημοσιογράφων, όπως οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) και η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ), αλλά και τα διεθνή ΜΜΕ.

Εγκληματική ατιμωρησία

Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι όλα τα περιστατικά που θα αναφερθούν έχουν έναν κοινό παρονομαστή: οι οργανώσεις για την προστασία των δημοσιογράφων και της ελευθερίας του Τύπου σημειώνουν ότι αυτά τα εγκλήματα σχεδόν ποτέ ή σπανίως τιμωρούνται. Οι δράστες δολοφονιών ανθρώπων που φέρνουν στο φως σκάνδαλα, που αποκαλύπτουν φαινόμενα διαφθοράς ή τη δράση του οργανωμένου εγκλήματος, δεν συλλαμβάνονται και φυσικά σχεδόν ποτέ δεν κάθονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

Σύμφωνα να τον Δείκτη Διεθνούς Ατιμωρησίας του 2018 που συνέταξε η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων, υπάρχουν 14 χώρες οι οποίες σε μόνιμη και σταθερή βάση παρουσιάζουν αδυναμία ή έλλειψη αποφασιστικότητας να ασκήσουν δίωξη στους δολοφόνους. Οι επτά από αυτές δεν έχουν βγει ποτέ από τον κατάλογο των χωρών που δεν τιμωρούν δράστες δολοφονικών επιθέσεων σε δημοσιογράφους. Μεταξύ αυτών είναι η Σομαλία (πρώτη στη λίστα το 2018), η Κολομβία και το Αφγανιστάν.

Ο Δείκτης Διεθνούς Ατιμωρησίας συντάσσεται με βάση τα στοιχεία για τον αριθμό δολοφονιών δημοσιογράφων που δεν έχουν διαλευκανθεί κατ’ έτος, τον πληθυσμό της κάθε χώρας, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, αλλά και την πολιτική βούληση που δείχνουν οι κυβερνήσεις να προστατέψουν τους επαγγελματίες του Τύπου και την ελευθερία της έκφρασης.

Επίσης, η λίστα του 2018 αναλύει την κατάσταση για μια δεκαετία, από την 1η Σεπτεμβρίου του 2008 έως τις 31 Αυγούστου του 2018. Να σημειωθεί ότι στις δολοφονίες δημοσιογράφων δεν περιλαμβάνει τους θανάτους σε εμπόλεμες ζώνες ή στη διάρκεια επεισοδίων στο πλαίσιο διαδηλώσεων. Αντίθετα, προσμετρά όλα αυτά τα περιστατικά θανάτων πίσω από τα οποία υπάρχει δόλος, διότι το θύμα είχε ενοχλήσει με την έρευνά του ασχολούμενο με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτικής και οικονομικής διαφθοράς ή εγκληματικότητας.

Σύμφωνα με τη οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF), το 2018 63 δημοσιογράφοι ή εργαζόμενοι στον Τύπο έχασαν τη ζωή τους, αριθμός αυξημένος κατά 8% σε σχέση με το 2017. Αν στις δολοφονίες προσμετρηθούν και αυτές πολιτών που περιστασιακά βοήθησαν σε ρεπορτάζ ή εξωτερικών συνεργατών σε Μέσα Ενημέρωσης, τότε οι θάνατοι φτάνουν τους 80.

Για «στοιχεία που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου» μιλάει ο γενικός γραμματέας των RSF, Κριστόφ Ντελουάρ. «Η αύξηση της βίας εις βάρος των δημοσιογράφων ανεβαίνει κατακόρυφα», τονίζει.

Κατά την παρουσίαση της έκθεσης των RSF για τη χρονιά που πέρασε, 348 δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή για λόγους που σχετίζονται με τη δουλειά τους ενώ ακόμη 60 έχουν απαχθεί και η τύχη τους είναι αμφίβολη.

Αυτό που τονίζει η οργάνωση είναι ότι το 45% των δολοφονιών καταγράφονται σε χώρες που δεν βρίσκονται -επισήμως τουλάχιστον- σε εμπόλεμη σύρραξη. Οι χώρες -εμπόλεμες ή μη- με τους περισσότερους θανάτους δημοσιογράφων είναι: Αφγανιστάν (15), Συρία (13), Μεξικό (9) και Υεμένη (8).

Σύμφωνα με τον Κριστόφ Ντελουάρ, οι δημοσιογράφοι σε όλο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωποι διαρκώς με επιθέσεις μίσους από πολιτικούς ή οικονομικούς παράγοντες και η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει αυξήσει αυτά τα φαινόμενα σε «βαθμό τρομακτικά ανησυχητικό».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από πολιτικούς είναι ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, που ακόμη και ψήγματα κριτικής στην πολιτική του να δεχθεί από τα ΜΜΕ, σπεύδει να μιλήσει για fake news, να επιτεθεί σε εφημερίδες και τηλεοπτικά δίκτυα.

Το πρόσφατο κύμα δεμάτων με εκρηκτικά εναντίον ΜΜΕ και πολιτικών αντιπάλων του -ευτυχώς χωρίς θύματα-, από κάποιο «φανατικό» υποστηρικτή του, δείχνει το μέγεθος του κινδύνου που εγκυμονεί αυτού του είδους η ρητορική.

Πηγή: efsyn.gr