Ενώ...
βρίσκεται σε εξέλιξη ο «πόλεμος» μεταξύ του εκλεγμένου προέδρου Νικολάς Μαδούρο και του αυτοανακηρυχθέντος προέδρου Χουάν Γκουαϊδό που αναγνωρίζεται από τις περισσότερες Δυτικές χώρες, η βρετανική εφημερίδα επιχειρεί να παραθέσει τα τέσσερα πιθανότερα σενάρια που θα μπορούσαν να βάλουν τέλος στην πολιτική κρίση που βιώνει η πλούσια σε πετρέλαιο χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Κατά τον Guardian ο Μαδούρο που προ λίγων εβδομάδων ορκίστηκε εκ νέου πρόεδρος, έχει μικρή λαϊκή απήχηση, ωστόσο διατηρεί τον έλεγχο του στρατού.
Από την άλλη, ο Γκουαϊδό, μπορεί να κινητοποιήσει τα πλήθη, απολαμβάνει ευρείας διεθνούς στήριξης, ωστόσο δεν ελέγχει πολλά επίπεδα εξουσίας στη Βενεζουέλα.
Τα τέσσερα σενάρια κατά τον Guardian:
Ο Μαδούρο μένει, αλλά για πόσο;
Το πρώτο σενάριο που αναλύει η βρετανική εφημερίδα προβλέπει την παραμονή του Μαδούρο στην εξουσία: Ήδη ο πρόεδρος που διαδέχθηκε τον Ούγκο Τσάβες, έχει επιζήσει δύο παρόμοιων προκλήσεων. Έπειτα από μαζικές διαδηλώσεις του 2014, έβαλε στο στόχαστρο τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, όπως τον μέντορα του Γκουαϊδό, τον Λεοπόλδο Λόπες, που συνελήφθη και του απαγορεύτηκε να θέσει υποψηφιότητα για κάποιο αξίωμα.
Νέο κύμα διαδηλώσεων ξέσπασε το 2017, όταν ο Μαδούρο υποβάθμισε την εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας, έπειτα από την εκλογική νίκη της αντιπολίτευσης. Οι διαδηλώσεις κατεστάλησαν με σιδερένια πυγμή: Πάνω από 120 διαδηλωτές σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Η διεθνής κοινότητα καταδίκασε τις ενέργειες του καθεστώτος, ωστόσο ο Μαδούρο πέτυχε να εδραιώσει την εξουσία του. Η εν λόγω προσέγγιση, συνεχίζει ο Guardian, δεν φαίνεται να είναι εξίσου λειτουργική για το καθεστώς. Παρότι ο Μαδούρο διατηρεί τη στήριξη της Ρωσίας, της Κίνας και της Τουρκίας, πιέζεται με ασφυκτικό τρόπο από τη διεθνή κοινότητα, περιλαμβανομένου και μεγάλου αριθμού χωρών της Λατινικής Αμερικής.
Από την άλλη, οι ανώτατοι αξιωματικοί του στρατού στηρίζουν το καθεστώς, αλλά υπάρχει κύμα αυτομολήσεων από κατώτερους αξιωματικούς. Εάν ο Μαδούρο λοιπόν επιζήσει της κρίσης, θα πρέπει να βρει τρόπο ώστε να πληρώσει τους αξιωματικούς, αναφέρει η εφημερίδα.
Αντικατάσταση του Μαδούρο ή πραξικόπημα
Ακόμη ένα σενάριο –που ωστόσο δεν θα ωφελούσε τον λαό κατά την εφημερίδα- θα ήταν ένα στρατιωτικό πραξικόπημα το οποίο θα οδηγούσε έναν στρατηγό ή μια σημαίνουσα προσωπικότητα στην εξουσία. Αυτό ωστόσο θα σημαίνει πρακτικά επιστροφή στις… παλιές καλές συνήθειες: Αυταρχισμός, διαφθορά και κακοδιαχείριση.
Ενδεχόμενοι διάδοχοι του Μαδούρο από τον στρατό θα ήταν είτε ο υπαρχικός του Μαδούρο και πρώην στέλεχος των ενόπλων δυνάμεων Ντιοσντάντο Καμπέγιο είτε ο υπουργός άμυνας της Βενεζουέλας Παδρίνο Λόπεζ. Και οι δύο απολαμβάνουν τη στήριξη του στρατού, αλλά έχουν αρκετά μεγάλη δημοτικότητα. Υποψήφιοι θα μπορούσαν να είναι η αντιπρόεδρος Ντέλσι Ροντρίγκες ή ο προκάτοχός της Ταρέκ Ελ Αϊσάμι. Σε κάθε περίπτωση, εκτιμά ο Guardian, αυτό δεν θα καθησύχαζε την αντιπολίτευση. Και εάν οι πολιτικές επιλογές είναι εκτός συζήτησης, συνεχίζει η εφημερίδα, υπάρχει μεγάλο ρίσκο οι αντίπαλοι του καθεστώτος να μετατρέψουν τις διαδηλώσεις σε ένοπλη εξέγερση.
Ομαλή μετάβαση
Μια μετάβαση στη δημοκρατία θα ήταν ο πιο εύκολη δίοδος για να δοθεί ένα τέλος στο αδιέξοδο. Αλλά ο Μαδούρο δεν μπορεί να αποκομίσει εμφανή κέρδη, τουναντίον χάνει τα πάντα: Δηλαδή παραδίδει την εξουσία. Έχει υπονοήσει πως είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις υπό την επίβλεψη κάποιου διεθνούς παράγοντα, ωστόσο κατά τις προηγούμενες φορές χρησιμοποίησε παρόμοιες συνομιλίες για να κερδίσει χρόνο και να διχάσει την αντιπολίτευση.
Ακόμη και εάν ο Μαδούρο συναινέσει να παραδώσει τον προεδρικό θώκο, δεν θα διακινδυνεύσει οποιαδήποτε παραδοχή ότι το καθεστώς του είναι αυταρχικό, ούτε επίσης οι χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι και στρατιωτικοί που τον στήριξαν.
Ο Γκουαϊδό υποσχέθηκε αμνηστία στα μέλη των ενόπλων δυνάμεων «που θα συμβάλουν στην αποκατάσταση της δημοκρατικής τάξης». Ο Μαδούρο και ο στενός του κύκλος ενδεχομένως να αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τη Βενεζουέλα και δεν είναι ξεκάθαρο το που θα μπορούσαν να βρουν άσυλο. Οι βασικότεροι υποστηρικτές του είναι η Ρωσία, η Κίνα, η Κούβα και η Τουρκία και παραμένει άγνωστο τι θα έδινε κίνητρο σε αυτές τις χώρες ώστε να υποδεχθούν τον αμφιλεγόμενο ηγέτη.
Πόλεμος
Ο Μαδούρο χαρακτήρισε τα δεινά που πέρασε η χώρα του, «αποτέλεσμα της διαρκούς ιμπεριαλιστικής εκστρατείας οικονομικού πολέμου, που διεξάγουν οι ΗΠΑ». Αυτό το αφήγημα τον εξυπηρέτησε δεόντως, στοιχίζοντας από πίσω του τους στρατηγούς του και όποια λαϊκή υποστήριξη του έχει απομείνει. Τώρα ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές φοβούνται ότι τα «γεράκια» στην Ουάσινγκτον και το Καράκας θα οδηγήσουν τις δύο χώρες σε μια πραγματική σύγκρουση.
Η κρίση στη Βενεζουέλα γέννησε και το μεγαλύτερο μεταναστευτικό κύμα που γνώρισε η Λατινική Αμερική στην σύγχρονη ιστορία της και οι γειτονικές χώρες μοιάζουν όλο και πιο ανυπόμονες προς την κατεύθυνση της εξεύρεσης λύσης στην κρίση.
Προς το παρόν το ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής σύγκρουσης μοιάζει μακρινό, ωστόσο, θεωρητικά, οι δεξιόστροφες κυβερνήσεις της Βραζιλίας και της Κολομβίας θα συμμετείχαν σε μία συμμαχία υπό τις ΗΠΑ κατά του Μαδούρο.
Μια τέτοια σύρραξη, ο πρώτος πόλεμος μεταξύ κρατών της Λατινικής Αμερικής εδώ και δέκα χρόνια, θα ήταν παρατεταμένη, αιματηρή και με απρόβλεπτες προεκτάσεις. Αλλά ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ντ. Τραμπ εθεάθη να κρατά ένα σημειωματάριο στο οποίο αναγραφόταν η φράση «5.000 στρατιώτες στην Κολομβία», κάτι που προκάλεσε ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ επεξεργάζονται την εν λόγω επιλογή. Αυτός ο αριθμός ωστόσο δεν αρκεί: Στην αμερικανική εισβολή στον Παναμά [τέλη του 1989] ενεπλάκησαν 27.000 στρατιώτες.
«Νομίζω ότι ο Τζον Μπόλτον απλά μπλόφαρε, ωστόσο εάν αυτό συμβεί [η μεταστάθμευση 5.000 στρατιωτών στην Κολομβία], θα μπορούσε να είναι το έναυσμα για μια μεγαλύτερη ανάπτυξη [στρατευμάτων], εάν ιδίως υπάρξει οποιαδήποτε εισβολή από τη Βενεζουέλα», σχολίασε στον Guardian ο Άνταμ Ίσακσον αναλυτής ασφαλείας και συνέχισε:
«Κανείς δεν μπορεί να πει πως θα κλιμακωθεί [αυτό το ενδεχόμενο]. Οποιοσδήποτε πόλεμος που περιλαμβάνει την Κολομβία και τη Βενεζουέλα θα ήταν καταστροφικός, καθώς και οι δύο χώρες διαθέτουν ισχυρές πολεμικές αεροπορίες, θα ήταν ένας πόλεμος που θα μπορούσε να περιλαμβάνει καταστροφή υποδομών, χτυπήματα σε πόλεις και στρατιωτικές βάσεις, όχι απλά μια μεθοριακή διένεξη»...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου