3.12.18

Συνωμοσία ή γκάφα;

Ο Παντελής Καψής για τη δημοσκόπηση των «Νέων»...

Πριν από πολλά χρόνια, ένα πρωί, ο τότε διευθυντής των Νέων Λέοντας Καραπαναγιώτης μπήκε στο γραφείο του σκασμένος στα γέλια. «Δείτε τι έπαθε μια εφημερίδα», είπε στους στενούς του συνεργάτες, προσθέτοντας ότι είδε τους τίτλους από τα...
φύλλα που ήταν κρεμασμένα στο περίπτερο. «Στον τίτλο ήθελαν να γράψουν βόμβα και έγραψαν βόβμα». Αυτοί τον κοίταξαν με ένα παγωμένο χαμόγελο κι ένας βρήκε το θάρρος να του πει «είναι τα Νέα κύριε διευθυντά».

Την γκάφα αυτή την συζητάγαμε για χρόνια. Αν το λάθος θέλει να περάσει δεν το σταματά τίποτα. Έναν πρώτο τίτλο τον έβλεπαν δέκα ίσως και δεκαπέντε μάτια, ορισμένοι μάλιστα ήταν επιφορτισμένοι να κάνουν μόνο αυτό: να διαβάζουν την πρώτη σελίδα για να διορθώνουν ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη. Η βόμβα όμως τυπώθηκε βόβμα κι έφτασε ως τα περίπτερα.

Το ίδιο ίσχυε και για τα κείμενα. Για να φτάσει να τυπωθεί εκτός από τον συντάκτη το κείμενο θα το είχε διαβάσει ο αρχισυντάκτης του τμήματος, ο συντάκτης ύλης, αυτός δηλαδή που βάζει τα κείμενα στις σελίδες και ο διορθωτής ο οποίος συνήθως ήταν φιλόλογος. Φυσικά και στα κείμενα πέρναγαν απίστευτα λάθη, κάποια έχουν μείνει ιστορικά.

Εκεί όμως που η εφημερίδα έριχνε ιδιαίτερο βάρος ήταν στον πρώτο τίτλο. Όχι συντακτικά ή ορθογραφικά όσο για την ουσία. Ο Καραπαναγιώτης είχε καθιερώσει μια αρχή που την κρατήσαμε και όταν έφυγε. Κανένας τίτλος δεν μπαίνει αν δεν εγκριθεί πρώτα από τον συντάκτη που έχει φέρει το ρεπορτάζ. Ήξερε πολύ καλά ότι συχνά η ουσία βρίσκεται στις αποχρώσεις που μόνο όποιος γνωρίζει καλά το θέμα τις καταλαβαίνει. Και βέβαια ποτέ δεν έβγαζε τίτλο μόνος του. Υπήρχε μια διαδικασία αλλεπάλληλων συσκέψεων μέχρι να καταλήξει στο πρώτο θέμα και στον τίτλο που τον συζητούσε πάντα με το επιτελείο του.

Όλα αυτά τα σκεφτόμουνα με αφορμή την γκάφα εφημερίδας η οποία φιλοξένησε δημοσκόπηση προβάλλοντας στην πρώτη σελίδα άλλα αποτελέσματα από αυτά που έγραφε στις μέσα σελίδες. Το Μαξίμου φυσικά έσπευσε να θριαμβολογήσει υποστηρίζοντας ότι η διαστρέβλωση ήταν συνειδητή. Θεωρητικά κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Όσοι έχουμε δουλέψει σε εφημερίδες ωστόσο κατανοούμε πόσο εύκολα ένας συντάκτης ύλης που επιφορτίστηκε με το κείμενο της πρώτης σελίδας μπορεί να καταλάβει άλλα από αυτά που διαβάζει. 

Φυσικά αυτό συμβαίνει πιο εύκολα σε ένα περιβάλλον που οι έλεγχοι έχουν περιοριστεί δραστικά. Κάτι η τεχνολογία που επιτρέπει να κόβονται οι ενδιάμεσοι, κάτι η οικονομική κρίση που επιβάλει περικοπές, τα φίλτρα έχουν πράγματι αδυνατίσει. Ενδεχομένως να παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες. Όταν για παράδειγμα η πρώτη εφημερίδα πουλά μόλις 20.000 φύλλα την ώρα που σε ένα σάιτ οι επισκέψεις είναι δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες, δεν είναι δύσκολο να πέσει το ηθικό.

Αυτά όλα μπορεί να ακούγονται «τεχνικά» κι ως ένα βαθμό είναι. Από την άλλη πλευρά οι διαδικασίες διαμορφώνουν και το ήθος. Η αίσθηση ότι υπάρχουν καλές πρακτικές που επιβραβεύονται μπορεί να αποτελέσει κίνητρο όχι μόνο για να μην γίνονται συντακτικά λάθη, αλλά και για την διατήρηση της ποιότητας του περιεχομένου. Σε αυτό έχει αποτύχει δυστυχώς το δημοσιογραφικό επάγγελμα. Όπως και σε άλλους κλάδους, είμαστε οι πρώτοι στην κριτική και οι τελευταίοι στην επιβράβευση...

skai.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: