Η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος θα ξεκινήσει στις αρχές Νοεμβρίου, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός. Καιρός ήταν. Εχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια από κείνη τη...
φαντασμαγορική τελετή στον αύλειο χώρο της Βουλής, στην οποία μίλησε ο Αλ. Τσίπρας, αλλά το θέμα έκτοτε δεν απασχόλησε το πολιτικό σύστημα, αν και η επιτροπή υπό τον καθηγητή Μ. Σπουρδαλάκη έκανε καλή δουλειά εμπλέκοντας στη συζήτηση φορείς, ειδικούς επιστήμονες και πολίτες.
Η κυβέρνηση και τα κόμματα συμπεριφέρθηκαν σαν να πρόκειται για μια τυπική υπόθεση χωρίς ιδιαίτερη σημασία για την ποιότητα της δημοκρατίας. Κι όμως, έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, γιατί με την αναθεώρηση θα διαμορφωθεί το πλαίσιο εντός του οποίου θα λειτουργήσουν οι θεσμοί.
Εχουν κατατεθεί ενδιαφέρουσες προτάσεις και αν ο διάλογος δεν εκφυλιστεί σε μίζερους μονολόγους, οι πολίτες θα βγουν πιο ενημερωμένοι για το τι ακριβώς επιδιώκουν οι πολιτικές δυνάμεις. Είναι αδύνατον να φτάσουμε σε συμφωνίες εφ’ όλης της ύλης. Λόγω των διαφορετικών πολιτικών προσεγγίσεων και των ξεχωριστών ιδεολογικών ταυτοτήτων στα ζητήματα που συγκροτούν την αρχιτεκτονική του πολιτεύματος, η απόσταση δεν θα γεφυρωθεί. Λογικό. Υπάρχουν όμως περιθώρια για συναινέσεις σε ορισμένα πεδία. Για παράδειγμα:
■ Ολα τα κόμματα του συνταγματικού τόξου υποστηρίζουν ότι πρέπει να καταργηθεί ή να αλλάξει δραστικά ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Το θέμα ενδεχομένως να σκοντάψει στις λεπτομέρειες, αλλά συμφωνία επί της αρχής διαφαίνεται.
■ Στις προτάσεις που έδωσε στη δημοσιότητα το ΚΙΝ.ΑΛΛ. περιλαμβάνεται η θέση για τον πλήρη διαχωρισμό Κράτους-Εκκλησίας. Το ίδιο λέει και το ΚΚΕ. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά το γεγονός ότι στο πρόγραμμά του γίνεται σαφής αναφορά στην ανάγκη για πλήρη διαχωρισμό Κράτους-Εκκλησίας, μάλλον έχει βάλει νερό στο κρασί του, προφανώς γιατί δεν θέλει να συγκρουστεί με την Ιεραρχία, η οποία όταν ακούει για πλήρη διαχωρισμό βγαίνει στα κεραμίδια.
Στους άξονες που παρουσίασε ο πρωθυπουργός το 2016 η φράση «πλήρης διαχωρισμός» έχει αντικατασταθεί από την ηπιότερη και σίγουρα πιο νεφελώδη «ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους με διατήρηση της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας». Θέση που δεν ενοχλεί τη διοίκηση της Εκκλησίας, προκαλεί όμως δυσφορία σε πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία προτίθενται να παρέμβουν για να επιστρέψει το κόμμα στην προγραμματική δέσμευσή του.
■ Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ προτείνουν συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής (με όριο το 3% λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς όριο λέει το ΚΚΕ).
■ Η Νέα Δημοκρατία (έκπαλαι) και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. (εσχάτως) τάσσονται υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16 και εισηγούνται την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ έχουν αντίθετη γνώμη.
■ Ο ΣΥΡΙΖΑ και μάλλον το ΚΚΕ (πιθανολογώ με βάση τις αρχές του κόμματος) επιθυμούν να περάσει στο Σύνταγμα η ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Πολλοί αναρωτιούνται αν είναι σήμερα η κατάλληλη συγκυρία για να διεξαχθεί σε κεντρικό επίπεδο συζήτηση. Επικαλούνται την επικρατούσα πόλωση η οποία θα υπονομεύσει την προσπάθεια συνεννόησης ακόμη και στα αυτονόητα. Η απάντηση είναι απλή. Αν περιμένουμε να δημιουργηθεί άλλο κλίμα, θα περιμένουμε πολλά χρόνια. Προσωπικά δεν θυμάμαι περίοδο στη Μεταπολίτευση που η πολιτική κατάσταση δεν ήταν πολωμένη.
Αλλού είναι το πρόβλημα: Στην άποψη της Ν.Δ. ότι αν δεν συμφωνηθεί να αναθεωρηθεί εκ βάθρων το άρθρο 16 δεν θα συμμετάσχει στη συζήτηση. Η συγκεκριμένη στάση, εκτός από παιδαριώδης (παραπέμπει σε καβγάδες πιτσιρικάδων στις αλάνες παλαιότερων εποχών), είναι και ύποπτη. Η σκόπιμη καθυστέρηση θα συντηρήσει μια κατάσταση η οποία όλοι λένε πως παράγει τουλάχιστον δυσλειτουργίες, για να μην πω ότι επιτρέπει να διαιωνίζεται ένα καθεστώς κατάφωρα προκλητικό...
Τάσος Παππάς
φαντασμαγορική τελετή στον αύλειο χώρο της Βουλής, στην οποία μίλησε ο Αλ. Τσίπρας, αλλά το θέμα έκτοτε δεν απασχόλησε το πολιτικό σύστημα, αν και η επιτροπή υπό τον καθηγητή Μ. Σπουρδαλάκη έκανε καλή δουλειά εμπλέκοντας στη συζήτηση φορείς, ειδικούς επιστήμονες και πολίτες.
Η κυβέρνηση και τα κόμματα συμπεριφέρθηκαν σαν να πρόκειται για μια τυπική υπόθεση χωρίς ιδιαίτερη σημασία για την ποιότητα της δημοκρατίας. Κι όμως, έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, γιατί με την αναθεώρηση θα διαμορφωθεί το πλαίσιο εντός του οποίου θα λειτουργήσουν οι θεσμοί.
Εχουν κατατεθεί ενδιαφέρουσες προτάσεις και αν ο διάλογος δεν εκφυλιστεί σε μίζερους μονολόγους, οι πολίτες θα βγουν πιο ενημερωμένοι για το τι ακριβώς επιδιώκουν οι πολιτικές δυνάμεις. Είναι αδύνατον να φτάσουμε σε συμφωνίες εφ’ όλης της ύλης. Λόγω των διαφορετικών πολιτικών προσεγγίσεων και των ξεχωριστών ιδεολογικών ταυτοτήτων στα ζητήματα που συγκροτούν την αρχιτεκτονική του πολιτεύματος, η απόσταση δεν θα γεφυρωθεί. Λογικό. Υπάρχουν όμως περιθώρια για συναινέσεις σε ορισμένα πεδία. Για παράδειγμα:
■ Ολα τα κόμματα του συνταγματικού τόξου υποστηρίζουν ότι πρέπει να καταργηθεί ή να αλλάξει δραστικά ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Το θέμα ενδεχομένως να σκοντάψει στις λεπτομέρειες, αλλά συμφωνία επί της αρχής διαφαίνεται.
■ Στις προτάσεις που έδωσε στη δημοσιότητα το ΚΙΝ.ΑΛΛ. περιλαμβάνεται η θέση για τον πλήρη διαχωρισμό Κράτους-Εκκλησίας. Το ίδιο λέει και το ΚΚΕ. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά το γεγονός ότι στο πρόγραμμά του γίνεται σαφής αναφορά στην ανάγκη για πλήρη διαχωρισμό Κράτους-Εκκλησίας, μάλλον έχει βάλει νερό στο κρασί του, προφανώς γιατί δεν θέλει να συγκρουστεί με την Ιεραρχία, η οποία όταν ακούει για πλήρη διαχωρισμό βγαίνει στα κεραμίδια.
Στους άξονες που παρουσίασε ο πρωθυπουργός το 2016 η φράση «πλήρης διαχωρισμός» έχει αντικατασταθεί από την ηπιότερη και σίγουρα πιο νεφελώδη «ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους με διατήρηση της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας». Θέση που δεν ενοχλεί τη διοίκηση της Εκκλησίας, προκαλεί όμως δυσφορία σε πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία προτίθενται να παρέμβουν για να επιστρέψει το κόμμα στην προγραμματική δέσμευσή του.
■ Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ προτείνουν συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής (με όριο το 3% λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς όριο λέει το ΚΚΕ).
■ Η Νέα Δημοκρατία (έκπαλαι) και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. (εσχάτως) τάσσονται υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16 και εισηγούνται την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ έχουν αντίθετη γνώμη.
■ Ο ΣΥΡΙΖΑ και μάλλον το ΚΚΕ (πιθανολογώ με βάση τις αρχές του κόμματος) επιθυμούν να περάσει στο Σύνταγμα η ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Πολλοί αναρωτιούνται αν είναι σήμερα η κατάλληλη συγκυρία για να διεξαχθεί σε κεντρικό επίπεδο συζήτηση. Επικαλούνται την επικρατούσα πόλωση η οποία θα υπονομεύσει την προσπάθεια συνεννόησης ακόμη και στα αυτονόητα. Η απάντηση είναι απλή. Αν περιμένουμε να δημιουργηθεί άλλο κλίμα, θα περιμένουμε πολλά χρόνια. Προσωπικά δεν θυμάμαι περίοδο στη Μεταπολίτευση που η πολιτική κατάσταση δεν ήταν πολωμένη.
Αλλού είναι το πρόβλημα: Στην άποψη της Ν.Δ. ότι αν δεν συμφωνηθεί να αναθεωρηθεί εκ βάθρων το άρθρο 16 δεν θα συμμετάσχει στη συζήτηση. Η συγκεκριμένη στάση, εκτός από παιδαριώδης (παραπέμπει σε καβγάδες πιτσιρικάδων στις αλάνες παλαιότερων εποχών), είναι και ύποπτη. Η σκόπιμη καθυστέρηση θα συντηρήσει μια κατάσταση η οποία όλοι λένε πως παράγει τουλάχιστον δυσλειτουργίες, για να μην πω ότι επιτρέπει να διαιωνίζεται ένα καθεστώς κατάφωρα προκλητικό...
Τάσος Παππάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου