Ειδικά, εάν πας στο συλλαλητήριο…
Το ζήτημα της Μακεδονίας βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο καθώς φαίνεται ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για να βρεθεί μια οριστική λύση. Ωστόσο...
τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΠΓΔΜ υπάρχουν φωνές που έχουν τη δική τους άποψη και τη δηλώνουν στον δρόμο. Έτσι, μετά τη Θεσσαλονίκη, σειρά παίρνει η Αθήνα για να διοργανώσει συλλαλητήριο εναντίον της χρήσης του ονόματος της Μακεδονίας από τη γείτονα χώρα. Στις 4 Φεβρουαρίου θα βρεθούν στο Σύνταγμα πολλοί και διαφορετικοί άνθρωποι: συναισθηματικοί, ευπατρίδες, ακροδεξιοί, περίεργοι που θα κάνουν χάζι και βέβαια πολιτικοί που θέλουν να «πουλήσουν» πατριωτισμό. Επειδή όμως σε μια συγκέντρωση δεν γίνεται διάλογος και πολλά ανακριβή μπορεί να λεχθούν, είναι ωφέλιμο να γνωρίζουμε τα βασικά του Μακεδονικού Ζητήματος για να αποφύγουμε τις υπερβολές και τις ακρότητες. Ιδού 10 ερωτήσεις και απαντήσεις για το ζήτημα που θα συζητήσετε το Σαββατοκύριακο.
Τι είναι το Μακεδονικό Ζήτημα και πότε γεννήθηκε;
Το Μακεδονικό Ζήτημα αφορά κατ’ αρχήν στον εκπαιδευτικό κι εκκλησιαστικό ανταγωνισμό μεταξύ της Σερβίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας για τον έλεγχο των μακεδονικών εδαφών και πληθυσμών της φθίνουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και χρονολογείται ήδη από τα τέλη του 19ου αι. Συνεχίστηκε στις αρχές του 20ου αι. με την αποστολή ατάκτων σωμάτων από κάθε χώρα και οι λογαριασμοί ξεκαθαρίστηκαν ουσιαστικά με τους δύο Βαλκανικούς Πολέμους. Το 1913 το μεγαλύτερο μέρος (60%) της Μακεδονίας είχε περιέλθει στην Ελλάδα (Μακεδονία του Αιγαίου), ένα μικρότερο (30%) στη Σερβία (Μακεδονία του Βαρδάρη) και το έλασσον (10%) στη Βουλγαρία (Μακεδονία του Πιρίν). Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχαν βεβαίως «Μακεδόνες» με διακριτή εθνική συνείδηση. Αυτό ξεκίνησε να συμβαίνει ως αποτέλεσμα πολιτικών ζυμώσεων, όταν το Μακεδονικό πέρασε σε νέα φάση την περίοδο 1919-1943. Τότε ήταν που Σέρβοι και Βούλγαροι ανταγωνίζονταν για την εθνότητα των κατοίκων του συνόλου της Μακεδονίας, με τους δεύτερους να υποστηρίζουν ότι πρόκειται περί Βουλγάρων οι οποίοι ομιλούν ένα βουλγαρικό ιδίωμα (τη σλαβομακεδονική διάλεκτο).
Για να αντιμετωπίσει ο Τίτο τον εδαφικό ανταγωνισμό, το 1944 ίδρυσε τη «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» (ΛΔΜ) ως ομόσπονδο κρατίδιο της Γιουγκοσλαβίας, αναγνωρίζοντας την ύπαρξη «μακεδονικού» έθνους όχι μόνο σε αυτή αλλά και στις γύρω βαλκανικές χώρες (Βουλγαρία και Ελλάδα) – αυτή ήταν η τρίτη φάση. Η τέταρτη φάση του Μακεδονικού –την οποία διανύουμε σήμερα- ξεκίνησε το 1991 όταν η Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε και η νέα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» ανακήρυξε την ανεξαρτησίας της με καθαρές αλυτρωτικές και αναθεωρητικές αναφορές στο Σύνταγμά της, κατάλοιπα του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού.
Πώς γεννήθηκε το «μακεδονικό» έθνος; Δεν υπήρχε πριν από το 1944;
Το «μακεδονικό» έθνος προέκυψε από τη στρατηγική ανάγκη της Γιουγκοσλαβίας να προστατευτεί απέναντι στις διεκδικήσεις των Βουλγάρων και παράλληλα να βρει τρόπους εξόδου στη θάλασσα, εις βάρος της Ελλάδας. Προείχε λοιπόν η αποσύνδεση του κατά βάση βουλγαρόφωνου πληθυσμού από την επιρροή της Βουλγαρίας που επετεύχθη μέσω της καλλιέργειας μιας νέας εθνικής ταυτότητας. Προέκυψε τεχνητά ένα νέο εθνικό μόρφωμα που έλαβε την ταυτότητα του από τα γεωγραφικά του χαρακτηριστικά, συνθέτοντας παράλληλα τον ιστορικό και πολιτισμικό του χαρακτήρα δανειζόμενο βασικά στοιχεία των γειτόνων...
Για να διαβάσετε ολόκληρο το αφιέρωμα, πατήστε εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου