Η επίσκεψη...

Το έργο «Η επίσκεψη» είχε κάτι από το διεθνές θεατρικό ρεπερτόριο: από τις γλυκόπικρες κωμωδίες του Τσέχοφ, σαν την «Αρκούδα» ή την «Πρόταση γάμου», και ακόμη από τον...
«Βυσσινόκηπο» του ίδιου συγγραφέα, είτε ίσως από τον «Μπίντερμαν και τους εμπρηστές» του Μαξ Φρις.

Στην πρώτη περίπτωση, των δύο κωμωδιών του Ρώσου δημιουργού, το στοιχείο που τις συνδέει με την «Επίσκεψη» είναι η αμηχανία που προκαλεί ένα προβληματικό ειδύλλιο, στοιχείο κωμικό, φτάνει να αφορά τον γείτονα και όχι εμάς.

Στη δεύτερη εκδοχή, που πλησιάζει τη μαύρη κωμωδία του Φρις, το βασικό στοιχείο είναι η κατ’ επίφαση μόνο κωμική εισβολή του απρόσκλητου επισκέπτη, που σταδιακά θα γεμίσει το σπίτι του αστού ιδιοκτήτη με εκρηκτικά που αργά ή γρήγορα θα εκραγούν.

Η κατάσταση για την οποία μιλάω δεν ήταν θεατρική. Είχε βέβαια πρόβες, παρασκήνιο, ρόλους, ατάκες και κοινό, αλλά ανήκε σε άλλο είδος τέχνης. Αυτό της πολιτικής. Η πρόβα τζενεράλε ήταν ανοιχτή στο κοινό: πρωταγωνιστής στη σκηνή του ΣΚΑΪ ο κύριος Ερντογάν, στον διάλογό του με τον κύριο Παπαχελά μάς προετοίμασε επαρκώς για τα όσα θα βλέπαμε και θα ακούγαμε στην πρεμιέρα.

Ανάμεσα στις ατάκες που έγραψαν ήταν το «Η Συνθήκη της Λωζάννης πρέπει να αλλάξει», που μεθερμηνευόμενο στο τσεχοφικό ιδίωμα σήμαινε περίπου ότι «ο Βυσσινόκηπος», δηλαδή το Αιγαίο και η Θράκη, «δεν ανήκει στη Λιουμπόφ Αντρέιγεβνα», λέγε με Ελλάδα, και είναι καιρός να αλλάξει ιδιοκτήτη. Και ακόμη το «δώστε μου πίσω τους δραπέτες μουζίκους», συγγνώμη αξιωματικούς, που οργάνωσαν ανταρσία στο δικό μου τσιφλίκι.

Με δεδομένη αυτή την πρόβα τζενεράλε, οι πρωταγωνιστές της επόμενης μέρας εγνώριζαν πλήρως το έργο που θα παιζόταν. Τα περί εκπλήξεων μόνο ως μέρος της παράστασης μπορούν να εκληφθούν. Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κράτησε ομολογουμένως επάξια τον ρόλο του μειλίχιου, πλην σταθερού πάτερ φαμίλιας.

Απάντησε, ως όφειλε, με το νι και με το σίγμα στις ατάκες του φιλοξενούμενου και το μόνο στοιχείο που θα μπορούσε να προκαλέσει όχι το γέλιο αλλά το υπέρ αυτού χαμόγελο ήταν μια τσεχοφική αμηχανία που υποδήλωνε ότι το επί σκηνής ζουρ φιξ δεν θα τέλειωνε ευφρόσυνα με τον γάμο που επισφραγίζει την τσεχοφική «Αρκούδα».

Ο Ελληνας πρωθυπουργός την επομένη συνέχισε στην ίδια ερμηνευτική γραμμή χωρίς να απογοητεύσει το κοινό. Οι κριτικοί είχαν μία κυρίως αίρεση: ότι η παραγωγή δεν είχε ετοιμαστεί όσο έπρεπε. Αλλά το αδαές κοινό, εμείς δηλαδή, αναρωτιέται: Τι δεν προετοιμάστηκε και γιατί ακριβώς έπρεπε να προετοιμαστεί; Ισως ο Μπίντερμαν έχασε το σπίτι του γιατί δεν έκανε τέτοιες ερωτήσεις...

efsyn.gr