την τριμηνιαία έκθεσή του που έδωσε στη δημοσιότητα και αφορά το διάστημα Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2017, βλέπει φως στην άκρη του τούνελ για την έξοδο από την κρίση, ωστόσο καταγράφει τους σοβαρούς κινδύνους που υπάρχουν και θέτει συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις για μια μακροχρόνια ανάπτυξη.
Πιο συγκεκριμένα, στην έκθεση υπάρχουν θετικές αναφορές για την οικονομική κατάσταση στη χώρα, όπως ότι «οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης βελτιώθηκαν», «η ανεργία υποχωρεί φέτος ραγδαία» και «η Ελλάδα φαίνεται ότι βγαίνει από την κρίση». Εξάλλου, η έκθεση διαπιστώνει πρόοδο στις σχέσεις της χώρας με τους δανειστές της, καθώς και προσέγγιση με τις ΗΠΑ την οποία χαρακτηρίζει ως σημαντική για λόγους οικονομίας και ασφάλειας.
Ωστόσο, η έκθεση χτυπάει καμπανάκια προς την κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών, ζητώντας θεσμική ανασυγκρότηση της χώρας, ειδάλλως -όπως υποστηρίζει- η μακροχρόνια αναπτυξιακή προοπτική θα παραμείνει αμφίβολη. Σημειώνει επίσης, ότι εάν δεν εφαρμοστούν οι μνημονιακές μεταρρυθμίσεις κι εάν δεν γίνουν εκτεταμένες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, τότε η αναμενόμενη ανάπτυξη κινδυνεύει να διακοπεί.
Επίσης, καλεί σε πολιτική σταθερότητα, επισημαίνει τον κίνδυνο υπερφορολόγησης των πολιτών, ενώ αμφισβητεί το αφήγημα περί αναδιανομής του πλεονάσματος, τονίζοντας ότι ο τρόπος χρησιμοποίησης των πόρων έχει καθοριστεί στις συμφωνίες με τους θεσμούς.
Σε κάθε περίπτωση, η έκθεση κρούει τον κώδωνα για το δημόσιο χρέος, υπογραμμίζοντας ότι χωρίς σοβαρή ελάφρυνσή του, η χώρα θα χρεοκοπήσει. Υπενθυμίζει μάλιστα, πως οι πληρωμές μόνο των τόκων φτάνουν στο ποσό των 84,3 δισ. ευρώ στην εξαετία 2021-2026.
Η έκθεση προχωρά στις παρακάτω συγκεκριμένες συστάσεις προς την κυβέρνηση:
1) Να επιταχύνει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας, στη διάχυση της καινοτομίας και, επομένως, της δυνητικής παραγωγικής ικανότητας (growth potential).
2) Να εντείνει τις προσπάθειες για ρύθμιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
3) Να συνεχίσει τις προσπάθειες για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, μειώνοντας το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής στα ασθενέστερα εισοδηματικά στρώματα.
4) Να ολοκληρώσει την επανεξέταση των κρατικών δαπανών (spending review).
5) Να εντείνει τις προσπάθειες κατά της φοροδιαφυγής αρχίζοντας από τις εμφανέστερες και μεγάλες ευκαιρίες για φοροδιαφυγή που συνδέονται με τη διακίνηση του πετρελαίου.
6) Να ενθαρρύνει σαφή πρόοδο στο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώστε να αρχίσει σταδιακά να αποκαθίσταται η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος στη χώρα, παρέχοντας την απαιτούμενη ρευστότητα στην οικονομία.
7) Να αξιοποιήσει πλήρως, εγκαίρως και αποτελεσματικά όλες οι δυνητικές πηγές ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
8) Να εκτελεί ομαλά τον προϋπολογισμό, τόσο από την πλευρά των εσόδων όσο και από την πλευρά των δαπανών, ώστε να αποφευχθεί η ανάγκη λήψης επιπλέον δημοσιονομικών μέτρων.
9) Να συνεχίσει την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου, χωρίς τη μαζική συσσώρευση νέων.
Χαρακτηριστικά σημεία της έκθεσης:
⇒ Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τους μήνες που πέρασαν ως το «τρίμηνο της εξομάλυνσης» των σχέσεων μας με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς.
⇒ Το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής («μνημόνιο») τελειώνει τον Αύγουστο 2018. Ο γενικός στόχος της κυβέρνησης είναι να πετύχει «καθαρή έξοδο στις αγορές»... Πρόκειται για ένα θεμιτό στόχο γιατί, αν επιτευχθεί, θα έχει ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, το τέλος της αυστηρής και σε βάθος εποπτείας που συνοδεύει τα μνημόνια, ενώ θα ανοίξει και τον δρόμο για ελάφρυνση του χρέους.
⇒ Η έξοδος στις αγορές δεν σημαίνει είσοδο σε μια κατάσταση χωρίς δημοσιονομικούς (και άλλους) περιορισμούς. Η Ελλάδα, ακόμα και αν όλα πάνε καλά, θα υπάγεται στους ισχύοντες για τα κράτη μέλη περιορισμούς της δημοσιονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ και ειδικά της Ευρωζώνης... Ακόμα και μια «καθαρή» έξοδος στις αγορές δεν συνεπάγεται και έξοδο από κάθε επιτήρηση.
⇒ Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης βελτιώθηκαν. Η Ελλάδα φαίνεται ότι βγαίνει από την κρίση.
⇒ Η οικονομία χρειάζεται ένα ελάχιστο συνέχειας στην πολιτική... Η κυβέρνηση τονίζει πλέον την ανάγκη για αύξηση των (ιδιωτικών) επενδύσεων και αναγνωρίζει τον ρόλο της επιχειρηματικότητας για την επιστροφή της χώρας σε συνθήκες διαρκούς αναπτυξιακής ομαλότητας. Δεν είναι διαφορετικοί οι γενικοί προσανατολισμοί της φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης... Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται εξ αντικειμένου προϋποθέσεις για ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις στη χώρα.
⇒ Η αναμενόμενη και έστω ασθενής ανάκαμψη οφείλεται εν μέρει στην εντυπωσιακή άνοδο του ελληνικού τουρισμού και εν μέρει στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και στη συμφωνία για το «συμπληρωματικό μνημόνιο».
⇒ Στην κατ’ αρχάς θετική όψη των πραγμάτων ανήκει και η διαγραφόμενη μείωση της ανεργίας. Η ανεργία υποχωρεί φέτος ραγδαία... Ωστόσο, όπως δείχνουν τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, είναι υψηλό το ποσοστό των απασχολούμενων μερικής απασχόλησης και οι μέσες μεικτές αποδοχές τους ανέρχονται σε 394,13 ευρώ! Συναφώς, στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, η αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από τη συγκέντρωση σε θέσεις χαμηλής ειδίκευσης!
⇒ Είναι πλέον κοινός τόπος ότι αν δεν βαδίσουμε σταθερά στο μονοπάτι της εξωστρέφειας και της ανάπτυξης, ο οικονομικός μαρασμός θα προκαλεί περαιτέρω εξασθένιση των θεσμών, ανομία και κοινωνικές εντάσεις που με τη σειρά τους θα καθηλώνουν τη χώρα στη στασιμότητα ή και στην παρακμή.
⇒ Κατά την εκτίμησή μας δεν έχει αποκατασταθεί εκείνη η εμπιστοσύνη της οικονομίας από την οποία εξαρτώνται οι πραγματικά παραγωγικές επενδύσεις.
⇒ Κρίσιμες αποφάσεις έχουν μετατεθεί για το 2018. Από τις δημοσιονομικές επιδόσεις ως τότε θα εξαρτηθεί αν θα χρειασθούν νέα μέτρα το 2018 και αν θα ενεργοποιηθούν νωρίτερα τα προβλεπόμενα για το 2019 -2020 μέτρα... Ανησυχία, ωστόσο, προκαλούν τα έσοδα από τη φορολογία.
⇒ Ο τρόπος χρησιμοποίησης των πόρων που προκύπτουν από την υπέρβαση των συμφωνημένων δημοσιονομικών στόχων έχει σαφώς καθορισθεί στις συμφωνίες με τους θεσμούς, πράγμα που περιορίζει τη σχετική διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης.
⇒ Η περαιτέρω αύξηση στις συνολικές νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο, στο οκτάμηνο Ιανουάριος - Αύγουστος 2017 αναδεικνύει την εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών, δημιουργώντας ταυτόχρονα εύλογες αμφιβολίες για τη δυνατότητα επίτευξης των φιλόδοξων δημοσιονομικών στόχων των επόμενων ετών.
⇒ Η ομαλή εφαρμογή του προγράμματος ως τον Αύγουστο 2018 είναι προϋπόθεση για να γίνει το επόμενο βήμα ελάφρυνσής του. Αυτή η ελάφρυνση είναι αναγκαία όχι τόσο γιατί σήμερα η επιβάρυνση του προϋπολογισμού για πληρωμή τόκων είναι δύσκολα διαχειρίσιμη (όπως δείχνει η συζήτηση για τα πρωτογενή πλεονάσματα), αλλά και διότι θα εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη μετά το 2021.
⇒ Η αναμενόμενη ανάκαμψη κινδυνεύει να απογοητεύσει ή διακοπεί αν δεν εφαρμοσθούν οι μεταρρυθμίσεις του Μνημονίου και αν δεν γίνουν εκτεταμένες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα.
⇒ Το ερώτημα είναι αν η εφαρμοζόμενη πολιτική και το Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2018 ανταποκρίνονται με την ταχύτητα που επιβάλλει η κατάσταση στις απαιτήσεις της στρατηγικής, που στοχεύει σε υψηλή και διατηρήσιμη ανάκαμψη.
⇒ Η επιστροφή σε σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει θεσμική ανασυγκρότηση της χώρας.
⇒ Δεν συνιστούμε εμμονή στον στόχο της υπέρβασης των προβλεπόμενων από τις συμφωνίες με τους θεσμούς πρωτογενών πλεονασμάτων. Θεωρούμε ότι συνολικά «πνίγουν» την ανάπτυξη καθώς στηρίζονται κυρίως σε φόρους.
⇒ Οι βραχυχρόνιες εξελίξεις είναι μεν ενθαρρυντικές, αλλά η μακροχρόνια αναπτυξιακή προοπτική παραμένει αμφίβολη όσο καιρό δεν αλλάζουν βασικές δομές και θεσμοί της χώρας.
⇒ Οι αμφιβολίες μας εδράζονται στην πικρή εμπειρία που είχε η χώρα μας με διάφορες «αναπτυξιακές» τράπεζες στις οποίες εμπλεκόταν το κράτος. Ο λόγος είναι προφανής: Η κρατική εμπλοκή έδινε το προβάδισμα σε «πολιτικά» κριτήρια» σε βάρος των οικονομικών, ανταποκρινόμενη σε πάσης φύσης συσχετισμούς και δικτυώσεις. Αυτό που μετρά δεν είναι τόσο η εμπλοκή του κράτους στην παραγωγή, αλλά η δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη παραγωγικών πρωτοβουλιών και τη διάχυση της καινοτομίας...
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου