Ελαφίνα ή «λύκαινα»; Αυτό σημαίνει το όνομά της στην τουρκική γλώσσα: Meral - ελαφίνα. «Λύκαινα» είναι...το παρατσούκλι που της έχουν δώσει οι φανατικοί οπαδοί της, οι οποίοι προέρχονται προς το παρόν συντριπτικά από τη δεξαμενή του ακροδεξιού κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, αλλά και της ανεπίσημης «νεολαίας» του, των Γκρίζων Λύκων, της υπερεθνικιστικής νεοφασιστικής οργάνωσης που κρύβεται πίσω από τις περισσότερες πράξεις πολιτικής βίας και δολοφονιών του βαθέος κράτους της Τουρκίας από τη δεκαετία του 1970.
Η Μεράλ Ακσενέρ όμως -60 ετών σήμερα, παλιά καραβάνα στην πολιτική που βγήκε δυναμικά στο προσκήνιο αμφισβητώντας την παντοδυναμία του Ταγίπ Ερντογάν- δεν ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα από εκεί, αλλά από την Κεντροδεξιά.
Γεννημένη το 1956 στην πόλη Ισμίτ -τη Νικομήδεια- η Ακσενέρ, σύμφωνα με το περιοδικό TIME, είναι απόγονος μεταναστών από την Ελλάδα.
Εξελέγη βουλευτής το 1995 με το Κόμμα του Ορθού Δρόμου του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, την περίοδο που η Τανσού Τσιλέρ είχε αναλάβει τα ηνία και ο Ντεμιρέλ ήταν πρόεδρος της χώρας.
Για διάστημα λιγότερο από έναν χρόνο χρημάτισε υπουργός Εσωτερικών με πρωθυπουργό της κυβέρνησης συνασπισμού τον ισλαμιστή Νετζμετίν Ερμπακάν και αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, «πρωθυπουργό εν αναμονή», την Τσιλέρ.
Εχασε το αξίωμά της στη διάρκεια του λεγόμενου «μεταμοντέρνου βελούδινου» πραξικοπήματος του 1997, όταν εξαναγκάστηκε σε παραίτηση ο Ερμπακάν, αλλά δεν έφυγε «ήσυχα». Αντιπαρατάχθηκε στους στρατιωτικούς εν μέσω απειλών του τύπου «θα σε παλουκώσουμε έξω από το υπουργείο».
Δέκα χρόνια αργότερα -κι ενώ είχε ήδη μετακομίσει από το 2001 πολύ πιο... δεξιά, στο εθνικιστικό κόμμα του Μπαχτσελί- εξελέγη άλλες δύο φορές βουλευτής, το 2007 και το 2011, και χρημάτισε αντιπρόεδρος της Βουλής.
Αυτά μέχρι πέρσι, που ο Ερντογάν άρχισε να τσιμεντώνει την εξουσία του και με δεκανίκι το διχασμένο MHP κέρδισε οριακά το δημοψήφισμα που του χάρισε απεριόριστη δύναμη και τον έλεγχο της χώρας.
«Οχι» στον Ερντογάν
Η Ακσενέρ όχι μόνο διαφώνησε με την πολιτική γραμμή του κόμματός της αμφισβητώντας την ηγεσία του, αλλά η εκστρατεία της πριν από το δημοψήφισμα ήταν προς την αντίθετη κατεύθυνση: υπερασπίστηκε το «όχι» στον Ερντογάν και στη μεταρρύθμιση του Συντάγματος.
Και το υπερασπίστηκε πολύ δυναμικά, συσπειρώνοντας γύρω της τη δυσαρεστημένη εκλογική βάση του MHP.
Με τους οπαδούς της να την αποθεώνουν στις περιοδείες της αποκαλώντας την «πρωθυπουργό Μεράλ» και την ίδια να απαθανατίζεται κάνοντας το σήμα των Γκρίζων Λύκων και δείχνοντας το σήμα κατατεθέν της, τον χάρτη της Τουρκίας που έχει ζωγραφίσει με χένα στην παλάμη της, η Ακσενέρ ήταν συνεπής στη στάση της, κατακεραυνώνοντας τον Ερντογάν και τους εθνικιστικές ευκαιριακούς συμμάχους του: «Σε αντίθεση με άλλους που απελπισμένα προσπαθούν να αγκιστρωθούν στην εξουσία για προσωπικά οφέλη, εμείς συγκεντρωθήκαμε εδώ για το μέλλον της χώρας μας. Και ακριβώς γι' αυτό το μέλλον της χώρας μας πρέπει να πούμε "όχι"».
Βεβαίως ήρθε η ρήξη με τον Μπαχτσελί και ο υπόγειος πόλεμος με την κυβέρνηση του AKP: στο Τσανάκαλε, για παράδειγμα, «κόπηκε» το ρεύμα λίγο πριν από την ομιλία της (αυτή συνέχισε με μεγάφωνο με μπαταρίες και οι οπαδοί της «φώτισαν» τον χώρο με τα κινητά τους), στο Νίγντε της Ανατολίας ο κυβερνήτης απαγόρευσε την προεκλογική της συγκέντρωση (αυτή ωστόσο τον αγνόησε).
Το ίδιο έγινε και με τον ισλαμιστή κυβερνήτη της Αγκυρας, που αρνήθηκε να της παραχωρήσει δύο πλατείες της πρωτεύουσας. Η δικαιολογία του; Δεν ήταν εύκολο να εγγυηθεί την ασφάλειά της και ήθελε να τη γλιτώσει από την ντροπή να μην καταφέρει να γεμίσει τους χώρους.
Η Ακσενέρ πάλι απάντησε καταλλήλως: «Γιατί κατέχεις αυτό το αξίωμα εάν δεν μπορεί να εγγυηθείς την ασφάλεια ενός πολίτη; Και μην ανησυχείς για την προσέλευση του κόσμου. Εάν οι οπαδοί μου με απογοητεύσουν, θα πάω σπίτι μου και θα είμαι απλώς άλλη μια γιαγιά. Γιατί φοβάστε τόσο; Είμαι απλώς μια γυναίκα, χωρίς τίτλο ή αξίωμα, που με λένε Μεράλ Ακσενέρ».
Παρά τα κάθε είδους «εμπόδια» και μια εκστρατεία δυσφήμησής της από φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, η Ακσενέρ περιόδευσε σε σχεδόν 40 πόλεις και, παρεκκλίνοντας εντελώς από την επίσημη κομματική γραμμή, προέτρεπε ακούραστα τους ψηφοφόρους να απορρίψουν τα σχέδια του δημοφιλούς προέδρου: «Είναι λάθος να δίνεις σε κάποιον τόσο μεγάλη εξουσία που να μπορεί να διαλέγει υπουργούς, βουλευτές, δικαστές», τόνιζε. «Το κοινοβουλευτικό σύστημα είναι η δικλίδα ασφαλείας της Τουρκίας».
Επέκρινε πάλι και πάλι, με το ίδιος πάθος, τα οικονομικά πεπραγμένα της κυβέρνησης και την εξωτερική της πολιτική, ειδικά στη Συρία.
Και επετέθη με οργή και στην κυβέρνηση και στον Ερντογάν για το ανελέητο κυνηγητό που έχει εξαπολύσει η Αγκυρα κατά των πολιτικών αντιπάλων της με δικαιολογία ότι είναι οπαδοί του «πραξικοπηματία» κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν: «Θα πρέπει να κοιτάξουν στα δεξιά τους και θα δουν πολλούς φίλους και συγγενείς του Γκιουλέν. Θα πρέπει να κοιτάξουν στα αριστερά τους και επίσης θα δουν πολλούς φίλους και συγγενείς του Γκιουλέν. Και μετά θα πρέπει να κοιτάξουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη και θα δουν τους πραγματικούς γκιουλενιστές».
Η καλά υπολογισμένη τακτική της μπορεί να έχει κόστος, αλλά έχει και οφέλη.
Επειτα από μια αποτυχημένη απόπειρα ανατροπής της ηγεσίας του αποδυναμωμένου κόμματός της, εκδιώχθηκε από το MHP, πήρε πάνω της όλη την αντιπαράθεση κι άρχισε να μετρά τις δυνάμεις της μεταξύ των πρώην συντρόφων και συνεργατών της.
Το σίγουρο είναι ότι κατάφερε να κερδίσει την προσοχή όλων. Και του Ταγίπ Ερντογάν.
«Από το πολυτελές προεδρικό συγκρότημα στην Αγκυρα, ο πιο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας έχει επί έναν χρόνο τα μάτια του στραμμένα στη Μεράλ Ακσενέρ», σχολίαζαν πριν από έναν χρόνο οι Financial Times.
«Δεν θα έλεγα ότι ο πρόεδρος ανησυχεί για την Ακσενέρ», διαβεβαίωνε την εφημερίδα σύμβουλος του Ερντογάν, ωστόσο περσινές δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η Ακσενέρ ήταν σε θέση να «κλέψει» οπαδούς και από το AKP και από την αξιωματική αντιπολίτευση -το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα CHP του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου- όντας και πολύ πιο δημοφιλής από όλους, με μοναδική εξαίρεση τον Ερντογάν.
«Ανατούρκ» ήταν άλλο ένα παρατσούκλι που απέκτησε στην πορεία -δηλαδή «μάνα των Τούρκων»-, ένα λογοπαίγνιο που παραπέμπει στον Ατατούρκ, τον «πατέρα των Τούρκων».
Από την Ακροδεξιά στο... Κέντρο
«Ισως είναι το μοναδικό πρόσωπο σε όλη τη χώρα με ικανό πολιτικό χάρισμα ώστε να προκαλέσει τον Ερντογάν. Εχει τη δυνατότητα να αλλάξει τελείως την πολιτική τάξη πραγμάτων στην Τουρκία», ήταν η εκτίμηση του Οζέρ Σεντζάρ, αναλυτή στο Κέντρο Στρατηγικών και Κοινωνικών Ερευνών Metropoll
«Ολοι ασχολούνται με τον Ερντογάν. Τι θα γίνει εάν είμαι εγώ η επόμενη πρόεδρος της χώρας;», είχε αναρωτηθεί η Ακσενέρ μιλώντας στο BBC πριν από το δημοψήφισμα. Και έβαλε πλώρη κατά κει, οργανώνοντας νέο κόμμα, με πυρήνα τα εκατοντάδες στελέχη και μέλη του MHP που την ακολούθησαν.
Οριοθετώντας το «Κέντρο» ως τον χώρο όπου θα δώσει τη μάχη της, η Ακσενέρ έδωσε ένα σαφές σημάδι ότι δεν πρόκειται να ακολουθήσει αυστηρά την υπερεθνικιστική, ακροδεξιά πλατφόρμα, αλλά θα απευθυνθεί σε κάθε πρόθυμο να την ακούσει.
«Μια δική μας κυβέρνηση», υποστήριζε σε ομιλίες της, «θα είναι σαν τις οικογενειακές γιορτές που κάνουμε στη χώρα μας. Οι γιαγιάδες, οι παππούδες, οι θείες και οι θείοι θα κάτσουν μαζί με τις κόρες μας, που μπορεί να φορούν μαντίλες ή που μπορεί να έχουν βάψει τα μαλλιά τους μοβ. Θα καλωσορίσουμε τους εθνικόφρονες ιδεαλιστές γιους μας, αλλά και αυτούς που έχουν τατουάζ και φορούν σκουλαρίκια. Ολοι θα επωφεληθούν από την ευλογημένη συνάθροιση».
Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν του «όλοι οι καλοί χωράνε» φαίνεται ότι θα κινηθεί το νέο κόμμα, που σύμφωνα με πληροφορίες θα ονομαστεί Κεντρώο Δημοκρατικό Κόμμα και θα εγκαινιαστεί επίσημα τον Οκτώβριο στη Σαμψούντα, «μια πόλη με ιδιαίτερο συμβολισμό αφού από εκεί ξεκίνησε ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας το 1919», όπως είπε ο συνεργάτης της, Ουμίτ Οζντάγ.
«Αυτοπροσδιοριζόμαστε ως ένα κεντρώο κόμμα, με άλλα λόγια ένα κόμμα που προσκαλεί όλους τους πατριώτες, αυτούς που βρίσκονται στην αριστερή ή τη δεξιά πλευρά του Κέντρου», τόνισε, εκτιμώντας ότι θα υπάρξει μεγάλη συμμετοχή «από όλα τα κόμματα», επομένως θα είναι εξασφαλισμένη η επιτυχία στις επόμενες εκλογές.
Αρχηγός φυσικά θα είναι η Ακσενέρ και πρώτο μέλημα να ξεπλυθούν οι αμαρτίες που ακολουθούν και την ίδια και τα υπόλοιπα πρώην μέλη του εθνικιστικού MHP που συνεργάζονται μαζί της.
«Μπορεί εμείς να είμαστε επικεφαλής, αλλά όταν θα ανακοινωθεί η ιδρυτική επιτροπή ο κόσμος θα δει ότι συμμετέχουν άτομα από όλα τα στρώματα της κοινωνίας», δήλωσε ο πρώην βουλευτής του MHP Κοράι Αϊντίν. «Θα είναι Αλεβίτες, σουνίτες, αριστεροί, δεξιοί, εθνικιστές, συντηρητικοί, φιλελεύθεροι κ.λπ. Θα παρουσιάσουμε στους ψηφοφόρους ένα κάδρο που θα μπορεί να κυβερνήσει την Τουρκία».
Και οι Κούρδοι;
Μιλώντας στο περιοδικό TIME πριν από μερικές εβδομάδες, η 60χρονη πρώην στέλεχος του MHP, θεωρώντας πλέον πρωταρχικό της στόχο τον Ερντογάν, «ξέχασε» το γκρίζο παρελθόν της, διαχώρισε τη θέση της από τα πρώην «αδέλφια» της, τους εθνικιστές και επέκρινε την κυβέρνηση για τις συλλήψεις των Κούρδων βουλευτών, μεταξύ αυτών και του ηγέτη τους, Σελαχατίν Ντεμιρτάς.
«Ο Ερντογάν», είπε, «προσπαθεί να απειλήσει την κουρδική κοινωνία, γι' αυτό και άρχισε να φυλακίζει τους βουλευτές της πριν από το δημοψήφισμα».
Την περασμένη εβδομάδα με πολιτικά μισόλογα σχεδόν επιβεβαιώθηκε ότι η Ακσενέρ δεν θα περιοριστεί στο να αποσπάσει μια ικανή κοινοβουλευτική παρουσία, αλλά στοχεύει να είναι υποψήφια και για την προεδρία της χώρας, αναμετρώντας τις δυνάμεις της με τον Ταγίπ Ερντογάν στις εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τα τέλη του 2019.
Η πιθανότητα και μόνο είχε ήδη σημάνει συναγερμό στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Μέσω φιλοκυβερνητικών εντύπων αλλά και των πολλών λογαριασμών που διαχειρίζεται το περιβάλλον του Ερντογάν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει αρχίσει ο βρόμικος πόλεμος εναντίον της Ακσενέρ, με τη διακίνηση «πληροφοριών» για «βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου» με το οποίο οι γκιουλενιστές «εκβιάζουν» την Ακσενέρ ή για ενοχοποιητικούς φακέλους που «σύντομα» θα δοθούν στη δημοσιότητα, ενώ απειλές εκτοξεύονται και κατά της ζωής της.
Είναι ακόμα πολύ νωρίς για να εκτιμήσει κανείς πόσες πιθανότητες έχει η Ακσενέρ να εκθρονίσει τον Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει αποδειχθεί ότι πάντα κρατάει άσους στο μανίκι του.
Το στοίχημα
Μερικά σενάρια; Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να τερματίσει την εύθραυστη συμμαχία του με τον αποδυναμωμένο εθνικιστή Μπαχτσελί και να αποπειραθεί πάλι να γοητεύσει τους Κούρδους, παρά το γεγονός ότι έχει ρίξει την πολιτική ηγεσία τους στη φυλακή. Οσες οβερτούρες και να τους κάνει η Ακσενέρ, με τη θητεία της στο υπουργείο Εσωτερικών την περίοδο της κλιμάκωσης της υποκινούμενης από το κράτος βίας εναντίον τους, δύσκολα θα αποσπάσει την ψήφο τους.
Ή εάν κρίνει ότι τον συμφέρει, μπορεί να προκηρύξει και πρόωρες εκλογές για να της κόψει τα φτερά πριν προλάβει να τα ανοίξει.
Ισως το στοίχημα για την Ακσενέρ είναι να καταφέρει να μπει σφήνα στην παραδοσιακή εκλογική βάση του AKP ή να πείσει τους κεμαλιστές της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τον ηγέτη τους Κιλιτσντάρογλου να στηρίξουν την υποψηφιότητά της για την προεδρία.
Λέγεται ότι το CHP δεν απορρίπτει το ενδεχόμενο, με τον όρο η Ακσενέρ να δεσμευτεί ότι θα αποκαταστήσει το κοινοβουλευτικό σύστημα. Ισως το τοπίο αρχίσει να ξεκαθαρίζει μετά την επίσημη ίδρυση του νέου κόμματος, όταν θα ξεκινήσουν και τα παζάρια...
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου