συγκέντρωση περισσότερων του ενός ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης της αυτής μορφής, όπως νόμος ορίζει...».
Αρθρο 14 παρ. 9 ισχύοντος Συντάγματος
Στο πλαίσιο των πρόσφατων εξελίξεων στον χώρο των ΜΜΕ αλλά και της αλληλουχίας των σκέψεων που ακολουθούν, η ως άνω απαγορευτική συνταγματική επιταγή αφιερώνεται στους απανταχού και πάσης φύσεως «νομιμόφρονες», ως ιστορική συνέχεια των «εθνικοφρόνων».
Η δημοκρατική αρχή εκφράζει έναν ορισμένο τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του πολιτεύματος στο οποίο κυρίαρχος είναι ο λαός. Ο λαός είναι η υπέρτατη εξουσία και η πρωτογενής πηγή νομιμοποίησης κάθε πολιτικής εξουσίας.
Δημοκρατική νομιμότητα, τυπική και ουσιαστική νομιμοποίηση των εξουσιαστικών δράσεων συγκροτούν τη σύγχρονη συνολική λειτουργία της δημοκρατικής αρχής. Η σύμπτωση δημοκρατικής νομιμότητας, τυπικής και ουσιαστικής νομιμοποίησης των εξουσιαστικών δράσεων θεμελιώνει επομένως τον απαιτούμενο δημοκρατικό και κοινωνικό προσανατολισμό των εξουσιαστικών πολιτικών επιλογών και πράξεων των εκάστοτε φορέων των εκλεγμένων (βλ. νομιμοποιημένων) πολιτειακών και πολιτικών οργάνων.
Τα ΜΜΕ στη σύγχρονη, σχεδόν μονοπωλιακή, παρεμβατική μορφή τους (πληροφόρηση, ενημέρωση, δημοσιότητα των εργασιών των πολιτικών οργάνων, προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ισότητα μεταξύ των πολιτικών κομμάτων) καθίστανται όρος «νομιμοποίησης», τυπικής και ουσιαστικής, του πολιτικού συστήματος και των εν γένει εξουσιαστικών του δράσεων, ενδεχομένως υπέρτερος του εκλογικού σώματος ή του λαού υπό ευρεία έννοια. Τυχόν δε συνολικά αντιδημοκρατική και εξωθεσμική συμπεριφορά τους ενέχει την ικανότητα και δυνατότητα «απονομιμοποίησης», δηλαδή θεμελιακής αποδόμησης του πολιτικού συστήματος και των αρχών του.
Σήμερα η συνολική αντιδημοκρατική και εξωθεσμική συμπεριφορά των ΜΜΕ επικεντρώνεται, κυρίως, στη συγκέντρωση του ελέγχου περισσότερων μέσων ενημέρωσης της αυτής ή άλλης μορφής, κάτι, που όπως προείπαμε, απαγορεύεται από το ισχύον Σύνταγμα με ρητή και ειδική αναφορά.
Σήμερα έξι πρόσωπα, προερχόμενα από τον επιχειρηματικό και τον εφοπλιστικό χώρο, ελέγχουν το εν συνόλω σύστημα των ΜΜΕ κάθε μορφής (εφημερίδες, ραδιόφωνα, τηλεοπτικούς σταθμούς, διαδίκτυο, εκτυπωτικές εταιρείες και πρακτορεία διανομής Τύπου) και συγκροτούν εξουσιαστική ολιγαρχία, η οποία έχει την ικανότητα και δυνατότητα να ακυρώσει τη λειτουργία θεμελιωδών αρχών του πολιτικού συστήματος, δηλαδή τη λειτουργία του Συντάγματος και της δημοκρατίας.
Η κυβέρνηση έχει, ως γνωστόν, στο ενεργητικό της έναν τιτάνιο και έντιμο αγώνα για να αποκαταστήσει, τουλάχιστον, τη νομιμότητα στον χώρο των τηλεοπτικών ΜΜΕ. Ηττήθηκε, σχετικώς, όταν βρέθηκε μπροστά σε οριακή και αμφιλεγόμενη δικαστική πλειοψηφία. Το διάβημα αυτό όμως δεν έθιγε το μείζον πρόβλημα της υπερσυγκέντρωσης στον χώρο των ΜΜΕ. Ούτε η επικείμενη νέα διαγωνιστική διαδικασία προκήρυξης και χορήγησης τηλεοπτικών αδειών υπό την εποπτεία του ΕΣΡ προτίθεται ασφαλώς να θίξει και να θεραπεύσει το πρόβλημα αυτό.
Ετσι, η πανίσχυρη συγκεντρωτική ολιγαρχία των «έξι» στον χώρο των ΜΜΕ, σε αγαστή συνέργεια με την ευρύτερη κοινωνική και οικονομική ολιγαρχία και τους συντελεστές της (κάποιες τράπεζες, κάποιες μεγάλες επιχειρήσεις, κάποιο μεγάλο εμπόριο, κάποιος εφοπλισμός, κάποια κατεστημένα στον χώρο των πολιτευματικών τριών εξουσιών) αλλά και με συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις, ετοιμάζεται, ανενόχλητη μέχρι σήμερα, για την «τελική» και «οριστική» μάχη με τον ΣΥΡΙΖΑ στο πεδίο των βουλευτικών εκλογών, ανεξαρτήτως του χρόνου διεξαγωγής τους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συνεκτιμήσει αυτόν τον παράγοντα; Εχει προχωρήσει σε στρατηγικό σχεδιασμό ως κόμμα αλλά και ως κυβέρνηση συνεργασίας με τους Ανεξάρτητους Ελληνες; Την κρίσιμη ώρα της εκλογικής αναμέτρησης ο χώρος και ο χρόνος για τον ΣΥΡΙΖΑ και τους Ανεξάρτητους Ελληνες θα είναι ελάχιστος έως ανύπαρκτος. Και η ολιγαρχικοπολιτική προπαγάνδα θα κατακλύζει τα πάντα. Ουδεμία διαδικαστική προσφυγή ενώπιον του ΕΣΡ ή αλλαχού θα μπορέσει να διασώσει τότε τη συνταγματική και δημοκρατική τάξη. Θα είναι πολύ αργά.
Τι μπορεί να γίνει; Η επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος να εξειδικεύσει επί το αυστηρότερον το ισχύον άρθρο 14 παρ. 9; Αλλά αυτό αργεί. Νομοθετικές πρωτοβουλίες; Ισως, αλλά πρέπει να συνυπολογιστεί ο χρόνος ψήφισης, εφαρμογής και δικαστικής «αντίστασης». Τότε; Μήπως από τώρα ενημέρωση, επαγρύπνηση και κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα; Μήπως για ακόμα μια φορά στην ιστορία «ανένδοτος αγώνας» για την προάσπιση του Συντάγματος (ακροτελεύτιο άρθρο 120) και της λαϊκής κυριαρχίας;
Ας μου επιτραπεί να κλείσω αναφέροντας δύο εμβληματικά άρθρα. Του συναδέλφου Κωστή Παπαϊωάννου, τέως γενικού γραμματέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην «Εφ.Συν.» της 25.8.2017 και του βετεράνου δημοσιογράφου Βασίλη Πάικου στην «Αυγή της Κυριακής» της 10.9.2017.
Ουδείς μπορεί να ισχυριστεί πλέον ότι δεν γνώριζε...
Κώστας Ζώρας, Καθηγητής της Πολιτικής Κοινωνιολογίας, πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου