Η καινούργια διαμάχη εγκαινιάστηκε και τυπικά στη Σύνοδο των G20 στο Αμβούργο και στο σκηνικό θα πρωταγωνιστήσουν μια Αμερική υπέρ του προστατευτισμού και μια Γερμανία υπέρ του...
ελεύθερου εμπορίου.
Όμως, το τελευταίο διάστημα υπάρχει και μια – αυξανόμενης έντασης – κόντρα μεταξύ πολλών μεγάλων αγγλοσαξονικών εντύπων, με ναυαρχίδα τον «Economist», και της γερμανικής πλευράς, με επίκεντρο το πλεόνασμα της Γερμανίας. Την κατηγορούν ότι το μεγάλο της πλεόνασμα βλάπτει την παγκόσμια οικονομία αλλά και ότι το μέγεθος και η επιμονή της γερμανικής αποταμίευσης έρχεται πρακτικά σε αντίθεση με την εικόνα της Άνγκελα Μέρκελ ως υπερασπίστριας του ελεύθερου εμπορίου.
Από τη μια κατηγορείται το δόγμα του Τραμπ περί εμπορίου ως «οικονομικά αναλφάβητο» κι από την άλλη το πλεόνασμα της Γερμανίας, το γεγονός δηλαδή ότι αποταμιεύει πάρα πολλά και ξοδεύει συγκριτικά πολύ λίγα, ως πρόβλημα για τον υπόλοιπο κόσμο.
Το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας ήταν πέρσι σχεδόν 300 δισ. δολάρια, το μεγαλύτερο του κόσμου. Συγκριτικά, της Κίνας ανερχόταν στα 200 δισ. δολάρια. Στην ουσία, ένα εμπορικό πλεόνασμα είναι μια υπέρβαση της εθνικής αποταμίευσης έναντι των εγχώριων επενδύσεων.
Οι Γερμανοί αντιτείνουν ότι το πλεόνασμα οφείλεται στη γηράσκουσα γερμανική κοινωνία και την ανάγκη της να αποταμιεύει περισσότερο. Ο «Economist», όμως, αποδίδει ευθέως την αύξηση στην εθνική αποταμίευση στις γερμανικές εταιρείες και τη γερμανική κυβέρνηση.
Γιγάντωση
Κάτω από το πλεόνασμα της Γερμανίας υπάρχει μια συμφωνία δεκαετιών μεταξύ εταιρειών και σωματείων για συγκράτηση των μισθών. Ήταν αυτή ακριβώς η τάση που έκανε εφικτή τη γιγάντωση της γερμανικής οικονομίας με αιχμή του δόρατος τις εξαγωγές και τη μεταμόρφωσή της, από τη δεκαετία του 1990 και τον «ασθενή» της Ευρώπης, στον σημερινό πρωταθλητή.
Η νοοτροπία του γερμανικού μοντέλου έχει πολλά ζηλευτά στοιχεία. Η (γενική) αρμονία μεταξύ εταιρειών και εργαζομένων αποτελεί βασικό στοιχείο για την επιχειρηματική επιτυχία. Οι επιχειρήσεις είχαν την ευκαιρία να επενδύουν ουσιαστικά με τη συναίνεση των σωματείων.
Το κράτος χρηματοδοτεί ένα σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ. Στην Αμερική οι προοπτικές εργασίας για μη εξειδικευμένους ανθρώπους, χωρίς τίτλους ανώτατων σπουδών, μαζί με την πτώση στις θέσεις εργασίας στη βιομηχανία, συνέβαλαν καθοριστικά στην άνοδο του Τραμπ και του «οικονομικού εθνικισμού» του στην εξουσία.
Τα πολιτικά σοκ της χρονιάς που μας πέρασε, η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ και το δημοψήφισμα για το Brexit στη Βρετανία, συνδέονται άμεσα με την απώλεια θέσεων ανειδίκευτων εργατών λόγω της αυτοματοποίησης και των φθηνότερων εισαγωγών, κυρίως από την Κίνα. Η Γερμανία έχει καταφέρει να διατηρήσει περισσότερες δουλειές εργατών απ’ ό,τι οι ΗΠΑ, κι αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που το ακροδεξιό AfD παραμένει στο περιθώριο της γερμανικής πολιτικής.
Όμως το γερμανικό μοντέλο έχει και παρενέργειες για όλους τους άλλους. Ο «Economist» γράφει ότι οδηγεί τη γερμανική οικονομία και το παγκόσμιο εμπόριο σε ανισορροπία. Η συγκράτηση των μισθών σημαίνει λιγότερες εσωτερικές δαπάνες και λιγότερες εισαγωγές. Η καταναλωτική δαπάνη στη Γερμανία έχει πέσει στο 54% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, στη Βρετανία βρίσκεται στο 65% και στις ΗΠΑ στο 69%. Η Γερμανία, μάλιστα, δεν είναι μόνη της. Ολλανδία, Ελβετία, Δανία και Σουηδία την ακολουθούν στο μοντέλο των μεγάλων πλεονασμάτων.
Το ΔΝΤ, μάλιστα, γκρινιάζει ότι τα εμπορικά πλεονάσματα της Γερμανίας είναι μεγαλύτερα από ό,τι θεωρείται επιθυμητό για την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα.
Όταν μια μεγάλη οικονομία σαν τη γερμανική, με υψηλότατα ποσοστά απασχόλησης κι ελάχιστη ανεργία, έχει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της τάξης του 8,3% του ΑΕΠ, τότε αυτό δημιουργεί πιέσεις στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα. Ο υπόλοιπος κόσμος υποχρεώνεται να αντισταθμίσει ένα τέτοιο πλεόνασμα και να διατηρήσει αρκετή συλλογική ζήτηση ώστε να διατηρηθούν θέσεις εργασίας.
Ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, τα μόνιμα ελλείμματα οδηγούν σε παρατεταμένες κρίσεις και η αναγκαστική στροφή προς τα πλεονάσματα επιτυγχάνεται με βαρύ τίμημα. Παρά το γεγονός ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα η στροφή αυτή θεωρείται απαραίτητη, η δογματική επιμονή στην αποταμίευση και την εξοικονόμηση πόρων που δείχνει η Βόρεια Ευρώπη έκανε την προσαρμογή ακόμη πιο επώδυνη...
topontiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου