Νόρα Ράλλη
Είχε σχεδόν ένα ενετικό τετράγωνο δικό του. Πώς να πούμε; Τεράστιο! Προχώραγες, προχώραγες και τελειωμό δεν είχε. Ηταν και παλιό. Τριακοσίων ετών και βάλε. Οχι από αυτά που...
έχουν σκουριασμένες πανοπλίες στις γωνίες. Από τ' άλλα, που η πατίνα του χρόνου τούς προσδίδει μία «εσάνς ρετρό μοντερνίσμ»... και τρία αυγά Τουρκίας. Μην τα πολυλογώ, το κτίριο ήταν τεράστιο, ευρύχωρο, ψηλοτάβανο και ολοφώτεινο. Αν και στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης των Χανίων ομολογώ πως δεν περίμενα να χωρέσει κάτι τέτοιο, για μία (ακόμη) φορά στη ζωή μου, διεψεύσθην.
Κεραμικά πουλούσε. Τόσο απλά. Δεν ήταν ούτε χώρος πολιτισμού, μήτε κέντρο δράσης κάποιας καλλιτεχνικής κολεκτίβας, ούτε καν αναπαλαιωμένο ξενοδοχείο. Κεραμοποιείο - κεραμοπωλείο. Αυτό ήταν. Ο υιός έφτιαχνε, ο πατήρ πουλούσε. Πρώην καπετάνιος στα καράβια, γιος πρώην καπετάνιου του ΕΛΑΣ. Ετσι μας συστήθηκε. Νυν φιλελεύθερος και μάλιστα νεοφιλελεύθερος. Ετσι μας πρωτοσυστήθηκε.
Η όλη κουβέντα ξεκίνησε ενώ παρατηρούσα ποιες εφημερίδες είχε επιλέξει για να τυλίγει τα κεραμικά στους πελάτες του. Ηταν ενός συγκεκριμένου κεντροδεξιού έως καραδεξιού πολιτικού χώρου. Μη χάσω, ρώτησα αθώα τάχα μου: «Μόνο αυτές διαβάζετε;» «Σαν ποιες να διαβάζω μαθές;» μου απαντάει ο Κρητίκαρος. «Ας πούμε, την “Εφημερίδα των Συντακτών”» συνεχίζω σε πλήρως τουριστικά, εντελώς ανεπιτήδευτα ελληνικά. «Εγώ 'μαι φιλελεύθερος ή, μάλλον, νεοφιλελεύθερος» μου λέει. «Από συνεταιρισμούς, σοσιαλισμούς και αντικομφορμισμούς δεν κατέω»... Και κάπως έτσι, γλυκά και μαργαριταρένια, ξεκίνησε η γνωριμία μας.
Αλλά βλέπεις «στη ζωή μου καθεμία, καθεμία γνωριμία, μια καινούργια τρικυμία, ένας άλλος πυρετός, όνειρα με συντομία κι ένας πόνος δυνατός». Ηντά 'θελα τις ερωτήσεις και τις διευκρινίσεις; Καλά να τα πάθω: «Γιος καπετάνιου του ΕΛΑΣ είμαι εγώ που με βλέπεις. Μα σαν ταξίδεψα κι είδα πώς ζει ο κόσμος, κατάλαβα πόσο λάθος είχε κάμει ο πατέρας μου. Δεν ήξερε και λάθεψε. Και γω το ίδιο λάθος ξανά δεν κάμω. Μέχρι και μαγαζί στη Σουηδία άνοιξα πριν δέκα χρόνια, τρανή χώρα, πλούσια, και ξέρω πως απ' τ' αριστερά κανένας δεν προκόβει. Μήτε το κράτος μήτε οι ανθρώποι». «Δηλαδή, για ένα λάθος πέθανε ο πατέρας σας;» πέρασα σε μία διόλου ανεπιτήδευτη αντεπίθεση. «Εμένα θ' αμφισβητήσεις που σ' το λέω;» μου αντιτείνει. «Εμένα που τον πόνεσα και τον έζησα;» «Ναι, εσάς».
Πάει και ο επαγγελματισμός, πάει και η αβροφροσύνη, πάνε και τα πήλινα. Τσιτώσαν οι μουστάκες του, ισιώσανε οι ώμοι του και ήταν έτοιμος να μου την μπουμπουνίσει σε νεοφιλελεύθερη κρητική διάλεκτο. Και γω εκεί, ακούνητη, έτοιμη να κάνω επανάσταση στο άντρο της ενετοκρατίας. Ευτυχώς, ο υιός του καπετάνιου υιού καπετάνιου του ΕΛΑΣ επενέβη την κρίσιμη στιγμή. Πήρε από τα χέρια του πατέρα του τα πήλινα και ο δεύτερος αποφάσισε να απομακρυνθεί, ενώ μου έλεγε «να μην είσαι τόσο ακραία! Βγες έξω να δεις πώς ζει ο κόσμος και μετά έλα να μου μιλήσεις για την Αριστερά».
Μου 'φυγε ο ένας, μου 'μεινε, όμως, ο άλλος. Νέο παιδί, λέω, δεν μπορεί... Απτόητη συνεχίζω: «Πού μάθατε την τέχνη του πηλού;» «Στον Βόλο» απαντάει ο μικρός. «Αλλά δυστυχώς έκανα μόνο λίγο, γιατί οι δάσκαλοι πληρώνονταν 3 ευρώ την ώρα και δεν συνέχισαν να δουλεύουν». «Να μας ζήσει ο νεοφιλελευθερισμός», πήγα να του πω, μα το βούλωσα. Αρκετά. Αρκετά είχα πει, ακόμη περισσότερο αρκετά είχ' ακούσει. Καιρός για μούγκα.
Βλέπεις (και) η σιωπή, πολλές αλήθειες κρύβει. Παρότι η Σουηδία εξακολουθεί να έχει καλά αναπτυγμένο κράτος πρόνοιας, τα πάντα έχουν δοθεί σε ιδιωτικές εταιρείες (ηλεκτροδότηση, τηλεφωνία, σχολεία, νοσοκομεία, φαρμακεία, σιδηρόδρομοι, φροντίδα των ηλικιωμένων, ακόμη και οι συντάξεις). Το επιχείρημα ήταν ότι οι πολίτες θα πρέπει να μπορούν να επιλέξουν τι είδους παροχές και ποια εταιρεία θέλουν. Εν τέλει, η επιλογή έγινε: οι πολίτες (ειδικά μεσαία και κατώτερα στρώματα) έχασαν εξ ολοκλήρου αυτές τις υπηρεσίες. Και να φανταστείς ότι η Σουηδία μπήκε σε νεοφιλελεύθερη τροχιά χωρίς εξωτερικό εξαναγκασμό. Από μοναχή της.
Ετσι είναι μαθές. Και σ' όποιον δεν αρέει, τι να γίνει... «Χαλάλι και batida de coco»...
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου