Ευρωπαϊκή εντολή έρευνας σε ποινικές υποθέσεις...

Άντα Ψαρρά

Λήγει σήμερα η διαβούλευση του νομοσχεδίου που έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο από τον υπουργό Δικαιοσύνης, για...
την ενσωμάτωση στο ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας 2014/41/Ε.Ε. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3ης Απριλίου 2014 για την ευρωπαϊκή εντολή έρευνας σε ποινικές υποθέσεις.

Η ολοκληρωμένη οδηγία είναι υποχρεωτική για όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., εγκρίθηκε επί ελληνικής προεδρίας και φέρει την υπογραφή του Δημήτρη Κούρκουλα. H οδηγία προέβλεπε ωστόσο μεγάλη προθεσμία μεταφοράς και υιοθέτησης από τις χώρες της Ε.Ε.

Το Νομοσχέδιο (34 άρθρα) αφορά τη λεγόμενη Ευρωπαϊκή Εντολή Ερευνας (ΕΕΕ) και το πώς οι δικαστικές αρχές χωρών-μελών της Ε.Ε. μπορούν να αλληλοβοηθηθούν με την ανταλλαγή πληροφοριών και με τη χρήση όλων των διαθέσιμων σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων. Η οδηγία προβλέπει ακόμη και τη δυνατότητα προσωρινής μεταφοράς μαρτύρων, κρατουμένων, ακόμα και υπόπτων ή την κατάθεσή τους με τηλεδιάσκεψη από τη χώρα όπου βρίσκονται προς τη χώρα στην οποία διερευνάται μία συγκεκριμένη ποινική υπόθεση. Για παράδειγμα, αν το ΣΔΟΕ προχωράει στη διερεύνηση μιας σκανδαλώδους οικονομικής υπόθεσης και οι βασικοί μάρτυρες είναι κρατούμενοι ή απλά διαμένουν σε μία χώρα της Ε.Ε., δεν έχει παρά να συμπληρώσει ένα από τα τυποποιημένα έγγραφα ΕΕΕ, να το επικυρώσει ένας εισαγγελέας και να το αποστείλει στις δικαστικές αρχές της άλλης χώρας προκειμένου να εξεταστεί το αίτημα. Αν το αίτημα γίνει αποδεκτό, τότε υπό προϋποθέσεις ίσως μπορέσει να καταθέσει ακόμα και ο Μ. Χριστοφοράκος!

Δεδομένου όμως ότι όλα τα πράγματα έχουν δύο όψεις, έτσι και η συγκεκριμένη δεσμευτική οδηγία που ενσωματώνεται στο νομοσχέδιο, αν και διαθέτει πολλές ασφαλιστικές δικλίδες, εντούτοις πάντα θα ενέχει τον κίνδυνο κακής χρήσης αυτής της δικαστικής υποβοήθησης.

Η ΕΕΕ είναι μία δικαστική απόφαση, την οποία επικυρώνει δικαστική αρχή κράτους-μέλους της Ε.Ε. (κράτος έκδοσης) με σκοπό την εκτέλεση ερευνητικών μέτρων σε άλλο κράτος-μέλος (κράτος εκτέλεσης) για τη λήψη αποδεικτικών στοιχείων. Η συνεργασία αυτή γίνεται με βάση την αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης και κατά την έκδοση, διαβίβαση και εκτέλεση της ΕΕΕ τηρούνται τα θεμελιώδη δικαιώματα όπως κατοχυρώνονται στην ΕΣΔΑ (αρ. 6), συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων υπεράσπισης όσων υπόκεινται σε ποινικές διαδικασίες.

Το νομοσχέδιο ρητά αναφέρει ότι αν ζητηθεί στην Ελλάδα παρόμοια ΕΕΕ προκειμένου να παρασχεθεί συνδρομή σε κράτος της Ε.Ε., η αρχή το αποδέχεται, εφόσον η συνδρομή αυτή δεν αντιβαίνει στο ελληνικό δίκαιο ούτε θέτει σε κίνδυνο ουσιώδη συμφέροντα εθνικής ασφάλειας (το ίδιο προφανώς ισχύει αν το αίτημα συνδρομής το υποβάλει η Ελλάδα). Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι αν παραβιαστούν δικαιώματα, η εκτέλεση της ΕΕΕ αναστέλλεται. Ρητά αναφέρεται ότι τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα προστατεύονται σύμφωνα με τον ν. 2472/1997 όπως ισχύει.

Η αρχή έκδοσης εκδίδει ΕΕΕ ακόμη για την προσωρινή μεταγωγή προσώπου που κρατείται στο κράτος εκτέλεσης με σκοπό την εκτέλεση ερευνητικού μέτρου για τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και όταν η παρουσία του στο έδαφος του κράτους έκδοσης κρίνεται αναγκαία. Η προσωρινή μεταγωγή γίνεται μόνο με την προϋπόθεση της επανόδου του κρατουμένου σε συγκεκριμένη προθεσμία. Δεν εκτελείται όταν α) ο κρατούμενος δεν συναινεί ή β) η μεταγωγή παρατείνει τον χρόνο κράτησής του...

efsyn.gr