Σαράντα χρόνια Clash...

«Με ρωτάτε ποια είναι η γνώμη μου για το Brexit; Η εργατική τάξη μίλησε, κι εγώ που ανήκω σ' αυτήν είμαι μαζί της».

Στην...
πρόσφατη συνέντευξή του στο βρετανικό ITV, o Τζόνι Λίντον των Sex Pistols μιλούσε όπως θα ήθελαν να τον ακούσουν εκατομμύρια οπαδοί του σε όλο τον κόσμο.

Σαν να μην πέρασε μια μέρα από την εποχή που το θρυλικό συγκρότημα έσπαγε τα ταμπού της βρετανικής σεμνοτυφίας εξοργίζοντας την αστυνομία, το Μπάκιγχαμ αλλά και τις μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες.

Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, όμως, ο ίδιος έφερνε την καταστροφή συμπληρώνοντας ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ρατσιστής, όπως τον παρουσιάζουν τα «αριστερά μέσα ενημέρωσης» των ΗΠΑ, και πως «κάτι καλό θα μπορούσε να βγει από αυτή την ιστορία».

Ο αντικομφορμισμός του παλιού Sex Pistols πνιγόταν πλέον μέσα στο ακροδεξιό μίσος πολιτικών, όπως ο Νάιτζελ Φάρατζ, ο Ντόναλντ Τραμπ και -ίσως;– η Μαρίν Λεπέν.

To 2017 θα ήταν η χρονιά που θα γιορτάζαμε τα 40 χρόνια από το απόγειο της πανκ σκηνής – της «χρονιάς που η πανκ εξερράγη», όπως λένε στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το μουσικό ρεύμα, που γεννήθηκε στα συντρίμμια της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του ’70 (με ορόσημο αλλά όχι αιτία την πετρελαϊκή κρίση του 1973), θα μπορούσε να επιστρέψει σήμερα δυναμικά.

Στα σαράντα χρόνια που μεσολάβησαν ο καπιταλισμός δεν άλλαξε. Κατάφερε απλώς να κρύψει τις δομικές του αδυναμίες κάτω από το χαλί του νεοφιλελευθερισμού.

Αντίθετα, η βρετανική Αριστερά, που πριν από σαράντα χρόνια αγκάλιαζε την έκρηξη της πανκ, σήμερα επιστρέφει σαν φάρσα του εαυτού της.

Το πνεύμα του Τόνι Μπεν, από την αριστερή πτέρυγα των Εργατικών, που τότε έδινε τη μάχη απέναντι στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, είναι κλινικά νεκρό.

Ακόμη και ο παλιός συναγωνιστής του, Τζέρεμι Κόρμπιν, κάλεσε τους υποστηρικτές του να στηρίξουν την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ενωση, προδίδοντας και αυτός τη βάση του κόμματός του.

Αλλαξε λοιπόν ο αντικομφορμισμός στρατόπεδο;

Αν η πανκ γεννιόταν σήμερα, θα ανήκε στον χώρο της ρατσιστικής, ξενοφοβικής Δεξιάς;

The Clash
Τίποτα δεν μαρτυρούσε μια τέτοια εξέλιξη στις 8 Απριλίου του 1977 όταν οι Clash παρουσίασαν το ομότιτλο άλμπουμ τους.
Ο τραγουδιστής Τζο Στράμερ, λειτουργώντας, όπως έλεγε και ο ίδιος, ελαφρώς «σταλινικά», φρόντιζε να πολιτικοποιεί τους στίχους που του πρότειναν τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος.

To τραγούδι «Ι’ am so bored with you» («Σε έχω βαρεθεί τόσο πολύ»), το οποίο έγραψε ο Μικ Τζόουνς για την κοπέλα του, γίνεται «I’m so bored with the USA» για να καταγγείλει τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στην Καμπότζη, την ενίσχυση δικτατόρων με πετροδολάρια, το σκάνδαλο Watergate και τον ρόλο της CIA.

Στο περίφημο «White Riot» το συγκρότημα καλεί τη λευκή νεολαία να συμμετάσχει στις συγκρούσεις που είχαν ξεσπάσει έναν χρόνο νωρίτερα ανάμεσα στην αστυνομία και νεαρούς μαύρους κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ στο Νότινγκ Χιλ του Λονδίνου.

Το «Career Opportunities» περιγράφει με τον δικό του τρόπο την αλλοτρίωση της εργασίας σε μια εποχή που το οικονομικό σύστημα εγκαταλείπει και επισήμως τον στόχο της πλήρους απασχόλησης δημιουργώντας ορδές ανέργων και υποαπασχολούμενων.

Για την ιστορία, το τραγούδι γράφτηκε για τον κιθαρίστα Μικ Τζόουνς, η προηγούμενη δουλειά του οποίου ήταν να ανοίγει γράμματα και πακέτα που στέλνονταν σε κυβερνητικές υπηρεσίες και για τα οποία υπήρχαν ενδείξεις ότι μπορεί να είναι παγιδευμένα με εκρηκτικά από τον IRA.

Οι Clash αρνούνταν τον μηδενισμό άλλων πανκ συγκροτημάτων, χωρίς όμως να γυρίζουν την πλάτη στην παρακμή της βρετανικής πρωτεύουσας («London Burning») που έσπρωχνε μεγάλο τμήμα της νεολαίας στο speed και άλλα ναρκωτικά.

Ο Στράμερ ήταν η φωνή των απεγνωσμένων αλλά όχι της απόγνωσης.

Δήλωνε ανοιχτά αριστερός, χωρίς να τρέφει όμως αυταπάτες για τα όρια της τέχνης και της δικής του δουλειάς.

«Αν ο Καρλ Μαρξ δεν κατάφερε να αλλάξει τον κόσμο, δεν θα τα κατάφερναν τέσσερις κιθαρίστες από το Λονδίνο», έλεγε στις συνεντεύξεις τους για να συμπληρώσει όμως αμέσως μετά:

«(Ως συγκρότημα) κινούμαστε προς μια γενική σοσιαλιστική κατεύθυνση ώστε το μέλλον να είναι λιγότερο μίζερο από το παρόν».

Θα ψήφιζε, λοιπόν, σήμερα ο Στράμερ Brexit;

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα ανήκε σε εκείνο το τρομακτικά μειοψηφικό κομμάτι της βρετανικής Αριστεράς του Lexit, που ζητούσε μια αριστερή έξοδο από την Ε.Ε., απορρίπτοντας ταυτόχρονα τον ακροδεξιό λόγο του Νάιτζελ Φάρατζ.

Αλλωστε η ανάγκη του αντικομφορμισμού και των αντισυστημικών στίχων είναι σήμερα μεγαλύτερη από ποτέ.

Με εξαίρεση τα ακροδεξιά ξεσπάσματα του Τζόνι Λίντον των Sex Pistols, η βρετανική πανκ δεν πρόδωσε το κοινό της. Η Αριστερά το έκανε...

Άρης Χατζηστεφάνου