Το σύνδρομο της δικαίωσης ταλαιπωρεί σχεδόν όλους τους πρώην. Η αγωνία τους είναι να μην κηλιδωθεί τ’ όνομά τους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουν αυτοί που...
διοίκησαν τη χώρα. Για να εξασφαλίσουν την εύνοια της ιστορίας εκδίδουν τα απομνημονεύματά τους (κατά κανόνα αποθεωτικά), δημοσιεύουν άρθρα για να κατακεραυνώσουν όσους αμφισβητούν τα πεπραγμένα τους, παρεμβαίνουν στη δημόσια συζήτηση για να αποκαταστήσουν την αλήθεια, η οποία (υποτίθεται) κατακρεουργείται από ιδιοτελείς αντιπάλους, αναθέτουν σε ειδικούς να γράψουν για την περίοδο που ήταν στα πράγματα (συνήθως αποδεικνύονται πρόθυμοι διαφημιστές), στήνουν ιδρύματα που φέρουν τ’ όνομά τους (οι ναυαρχίδες της προβολής των επιτευγμάτων τους) και διεκδικούν για τον εαυτό τους τον ρόλο του χρήσιμου συμβούλου.
Από μια άποψη φαίνεται φυσιολογικό. Αν, για παράδειγμα, θεωρείς ότι ήσουν ο καλύτερος πρωθυπουργός που γνώρισε αυτή η χώρα, αν πιστεύεις ότι οι αποφάσεις σου απέτρεψαν καταστροφές και οδήγησαν τον τόπο σε λεωφόρους δόξας και ευημερίας, αν νομίζεις ότι σου ανήκει δικαιωματικά ο τίτλος του εθνάρχη και πρέπει να σου αποδίδονται τιμές ανάλογες του αυτοκρατορικού μεγαλείου σου, τότε δεν ανέχεσαι ούτε ίχνος κριτικής και δεν κρίνεις σκόπιμο να αναγνωρίσεις κάποιες αστοχίες σου.
Οι περισσότεροι πρωθυπουργοί της περιόδου της μεταπολίτευσης παραδέχτηκαν είτε την εποχή της παντοδυναμίας τους είτε αργότερα, όταν είχαν αποστρατευθεί, ότι διέπραξαν ορισμένα σφάλματα. Δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς αφού τα πεισματάρικα γεγονότα βοούσαν.
■ Ο Ανδρέας Παπανδρέου είπε το περιβόητο mea culpa όταν στην προσπάθειά του να εξομαλύνει τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία δέχτηκε να μπει το Κυπριακό στο ράφι. Επίσης ανέλαβε δημοσίως την πολιτική ευθύνη για το σκάνδαλο Κοσκωτά.
■ Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης μετάνιωσε για την εμπιστοσύνη που έδειξε στον Αντώνη Σαμαρά, τον πολιτικό που αυτός ανέδειξε, αυτός έσπρωξε, αυτός τοποθέτησε σε κορυφαίο πόστο. Η συνέχεια είναι γνωστή. Το αγαπημένο παιδί του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έριξε την κυβέρνηση της Ν.Δ. το 1993 με τη συνδρομή κομματικών παραγόντων και της διαπλοκής.
■ Ο Κώστας Καραμανλής παραδέχτηκε το 2008 με ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. ότι υπάρχει σκάνδαλο μεγάλων διαστάσεων στην υπόθεση του Βατοπεδίου, έκανε αυτοκριτική γιατί υποτίμησε το θέμα και ανέλαβε, ως όφειλε, την πολιτική ευθύνη. Σήμερα, βεβαίως, υποστηρίζει άλλα πράγματα για το επίμαχο ζήτημα, ωστόσο το βίντεο με την ομιλία του είναι ο αψευδής μάρτυρας.
■ Ο Αντώνης Σαμαράς, ο εμπνευστής των «Ζαππείων» (το άλλο μείγμα για τα μνημόνια), ρωτήθηκε στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τη Μέρκελ, στο Βερολίνο, αν επιμένει στις απόψεις που είχε την περίοδο που υποδυόταν τον αντιμνημονιακό και απάντησε: «Ουδείς αναμάρτητος».
■ Ο Γιώργος Παπανδρέου παραδέχτηκε, με μεγάλη καθυστέρηση και αφού συνήλθε από το σοκ που του προκάλεσε η ανατροπή του από φίλιες δυνάμεις, ότι ήταν λάθος του που δεν επέμεινε να γίνει δημοψήφισμα το 2012.
■ Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για τις αυταπάτες που είχε και αυτός και το κόμμα του ότι ένα εκλογικό αποτέλεσμα και μια κυβέρνηση αποφασισμένη να αντισταθεί σθεναρά είναι ικανές προϋποθέσεις για να αλλάξουν οι συσχετισμοί στην Ευρώπη και να καταργηθούν τα μνημόνια. Βολονταρισμός: μία από τις παιδικές ασθένειες της Αριστεράς.
Από τον κανόνα εξαιρούνται δύο πρωθυπουργοί. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Κώστας Σημίτης. Ο πρώτος δεν μιλούσε πολύ δημοσίως. Δεν ήταν δεινός ρήτορας, δεν ήταν διανοούμενος. Ούτε βιβλία έχει γράψει ούτε άρθρα ούτε συνεντεύξεις έχει δώσει. Σίγουρα πρόκειται για πανευρωπαϊκό ρεκόρ, για να μην πούμε παγκόσμιο. Την εικόνα του φιλοτέχνησαν άλλοι.
Οι χρησμοί του (σε ιδιωτικές συνάξεις) παρουσιάζονταν από τα φιλικά σ’ αυτόν μέσα ενημέρωσης ως αποστάγματα σοφίας και τα λιβανιστήρια αναλάμβαναν να τους δώσουν το κύρος ιερού μηνύματος, ακόμη κι όταν επρόκειτο για λιπαρές κοινοτοπίες.
Η περίφημη φράση του «ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο;», την οποία κάποιος θα μπορούσε να περιγράψει ως μια αυτοκριτική νότα στην υποτίθεται αψεγάδιαστη διαδρομή του, δεν ειπώθηκε δημοσίως. Του αποδόθηκε. Ισχύει, όμως, γιατί ουδέποτε διαψεύστηκε. Μήπως ήταν πράγματι λευκός σαν περιστέρι;
Υπάρχουν στον πολυτάραχο βίο του πολλές σκοτεινές φάσεις, πριν από τη δικτατορία, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και μετά τη δικτατορία. Για τους επαγγελματίες εξωραϊστές είναι άνευ σημασίας ή κακόβουλες αναφορές των εχθρών του.
Ο Κώστας Σημίτης, όμως, δεν επέλεξε ως στάση τον βολικό αναχωρητισμό. Δεν κρύφτηκε. Είναι ενεργός. Γράφει βιβλία, άρθρα, δίνει συνεντεύξεις, συμμετέχει στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς. Ωστόσο με την αυτοκριτική δεν έχει καθόλου καλές σχέσεις. Δεν έχει παραδεχτεί ούτε ένα λάθος. Μήπως και η δική του πρωθυπουργική πορεία ήταν ανέφελη;
Το χρηματιστήριο; Το πάρτι που έγινε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες - τους οποίους δεν ήθελε, αλλά ποτέ δεν το ομολόγησε δημοσίως; Το όργιο με τις μίζες στο υπουργείο Αμυνας επί πρωθυπουργίας του; Το γεγονός ότι μερικοί από τους πιο στενούς συνεργάτες του έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με τη Δικαιοσύνη; Είναι νοσηρά φληναφήματα αδίστακτων συκοφαντών;
● Η δημόσια αναγνώριση λαθών, αστοχιών και παλιμβουλιών είναι γενναία πράξη και ως τέτοια εκτιμάται από τους πολίτες. Δεν εξημερώνεται η οργή του κόσμου γι’ αυτό που σήμερα βιώνει με γλυκερές εξιδανικεύσεις και πυώδεις αποσιωπήσεις...
Τάσος Παππάς
Το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουν αυτοί που...
διοίκησαν τη χώρα. Για να εξασφαλίσουν την εύνοια της ιστορίας εκδίδουν τα απομνημονεύματά τους (κατά κανόνα αποθεωτικά), δημοσιεύουν άρθρα για να κατακεραυνώσουν όσους αμφισβητούν τα πεπραγμένα τους, παρεμβαίνουν στη δημόσια συζήτηση για να αποκαταστήσουν την αλήθεια, η οποία (υποτίθεται) κατακρεουργείται από ιδιοτελείς αντιπάλους, αναθέτουν σε ειδικούς να γράψουν για την περίοδο που ήταν στα πράγματα (συνήθως αποδεικνύονται πρόθυμοι διαφημιστές), στήνουν ιδρύματα που φέρουν τ’ όνομά τους (οι ναυαρχίδες της προβολής των επιτευγμάτων τους) και διεκδικούν για τον εαυτό τους τον ρόλο του χρήσιμου συμβούλου.
Από μια άποψη φαίνεται φυσιολογικό. Αν, για παράδειγμα, θεωρείς ότι ήσουν ο καλύτερος πρωθυπουργός που γνώρισε αυτή η χώρα, αν πιστεύεις ότι οι αποφάσεις σου απέτρεψαν καταστροφές και οδήγησαν τον τόπο σε λεωφόρους δόξας και ευημερίας, αν νομίζεις ότι σου ανήκει δικαιωματικά ο τίτλος του εθνάρχη και πρέπει να σου αποδίδονται τιμές ανάλογες του αυτοκρατορικού μεγαλείου σου, τότε δεν ανέχεσαι ούτε ίχνος κριτικής και δεν κρίνεις σκόπιμο να αναγνωρίσεις κάποιες αστοχίες σου.
Οι περισσότεροι πρωθυπουργοί της περιόδου της μεταπολίτευσης παραδέχτηκαν είτε την εποχή της παντοδυναμίας τους είτε αργότερα, όταν είχαν αποστρατευθεί, ότι διέπραξαν ορισμένα σφάλματα. Δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς αφού τα πεισματάρικα γεγονότα βοούσαν.
■ Ο Ανδρέας Παπανδρέου είπε το περιβόητο mea culpa όταν στην προσπάθειά του να εξομαλύνει τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία δέχτηκε να μπει το Κυπριακό στο ράφι. Επίσης ανέλαβε δημοσίως την πολιτική ευθύνη για το σκάνδαλο Κοσκωτά.
■ Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης μετάνιωσε για την εμπιστοσύνη που έδειξε στον Αντώνη Σαμαρά, τον πολιτικό που αυτός ανέδειξε, αυτός έσπρωξε, αυτός τοποθέτησε σε κορυφαίο πόστο. Η συνέχεια είναι γνωστή. Το αγαπημένο παιδί του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έριξε την κυβέρνηση της Ν.Δ. το 1993 με τη συνδρομή κομματικών παραγόντων και της διαπλοκής.
■ Ο Κώστας Καραμανλής παραδέχτηκε το 2008 με ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. ότι υπάρχει σκάνδαλο μεγάλων διαστάσεων στην υπόθεση του Βατοπεδίου, έκανε αυτοκριτική γιατί υποτίμησε το θέμα και ανέλαβε, ως όφειλε, την πολιτική ευθύνη. Σήμερα, βεβαίως, υποστηρίζει άλλα πράγματα για το επίμαχο ζήτημα, ωστόσο το βίντεο με την ομιλία του είναι ο αψευδής μάρτυρας.
■ Ο Αντώνης Σαμαράς, ο εμπνευστής των «Ζαππείων» (το άλλο μείγμα για τα μνημόνια), ρωτήθηκε στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τη Μέρκελ, στο Βερολίνο, αν επιμένει στις απόψεις που είχε την περίοδο που υποδυόταν τον αντιμνημονιακό και απάντησε: «Ουδείς αναμάρτητος».
■ Ο Γιώργος Παπανδρέου παραδέχτηκε, με μεγάλη καθυστέρηση και αφού συνήλθε από το σοκ που του προκάλεσε η ανατροπή του από φίλιες δυνάμεις, ότι ήταν λάθος του που δεν επέμεινε να γίνει δημοψήφισμα το 2012.
■ Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για τις αυταπάτες που είχε και αυτός και το κόμμα του ότι ένα εκλογικό αποτέλεσμα και μια κυβέρνηση αποφασισμένη να αντισταθεί σθεναρά είναι ικανές προϋποθέσεις για να αλλάξουν οι συσχετισμοί στην Ευρώπη και να καταργηθούν τα μνημόνια. Βολονταρισμός: μία από τις παιδικές ασθένειες της Αριστεράς.
Από τον κανόνα εξαιρούνται δύο πρωθυπουργοί. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Κώστας Σημίτης. Ο πρώτος δεν μιλούσε πολύ δημοσίως. Δεν ήταν δεινός ρήτορας, δεν ήταν διανοούμενος. Ούτε βιβλία έχει γράψει ούτε άρθρα ούτε συνεντεύξεις έχει δώσει. Σίγουρα πρόκειται για πανευρωπαϊκό ρεκόρ, για να μην πούμε παγκόσμιο. Την εικόνα του φιλοτέχνησαν άλλοι.
Οι χρησμοί του (σε ιδιωτικές συνάξεις) παρουσιάζονταν από τα φιλικά σ’ αυτόν μέσα ενημέρωσης ως αποστάγματα σοφίας και τα λιβανιστήρια αναλάμβαναν να τους δώσουν το κύρος ιερού μηνύματος, ακόμη κι όταν επρόκειτο για λιπαρές κοινοτοπίες.
Η περίφημη φράση του «ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο;», την οποία κάποιος θα μπορούσε να περιγράψει ως μια αυτοκριτική νότα στην υποτίθεται αψεγάδιαστη διαδρομή του, δεν ειπώθηκε δημοσίως. Του αποδόθηκε. Ισχύει, όμως, γιατί ουδέποτε διαψεύστηκε. Μήπως ήταν πράγματι λευκός σαν περιστέρι;
Υπάρχουν στον πολυτάραχο βίο του πολλές σκοτεινές φάσεις, πριν από τη δικτατορία, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και μετά τη δικτατορία. Για τους επαγγελματίες εξωραϊστές είναι άνευ σημασίας ή κακόβουλες αναφορές των εχθρών του.
Ο Κώστας Σημίτης, όμως, δεν επέλεξε ως στάση τον βολικό αναχωρητισμό. Δεν κρύφτηκε. Είναι ενεργός. Γράφει βιβλία, άρθρα, δίνει συνεντεύξεις, συμμετέχει στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς. Ωστόσο με την αυτοκριτική δεν έχει καθόλου καλές σχέσεις. Δεν έχει παραδεχτεί ούτε ένα λάθος. Μήπως και η δική του πρωθυπουργική πορεία ήταν ανέφελη;
Το χρηματιστήριο; Το πάρτι που έγινε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες - τους οποίους δεν ήθελε, αλλά ποτέ δεν το ομολόγησε δημοσίως; Το όργιο με τις μίζες στο υπουργείο Αμυνας επί πρωθυπουργίας του; Το γεγονός ότι μερικοί από τους πιο στενούς συνεργάτες του έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με τη Δικαιοσύνη; Είναι νοσηρά φληναφήματα αδίστακτων συκοφαντών;
● Η δημόσια αναγνώριση λαθών, αστοχιών και παλιμβουλιών είναι γενναία πράξη και ως τέτοια εκτιμάται από τους πολίτες. Δεν εξημερώνεται η οργή του κόσμου γι’ αυτό που σήμερα βιώνει με γλυκερές εξιδανικεύσεις και πυώδεις αποσιωπήσεις...
Τάσος Παππάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου