Αναζητώντας τα χαρακτηριστικά του παλιού πολιτικού συστήματος έρχεται στον νου ένα κλασικό χωρατό: Αν...παραγγείλεις να σου ψωνίσουν πράγματα από το περίπτερο, πιθανότατα θα σου φέρουν άλλα αντ' άλλων και θα κρατήσουν το κατιτίς τους από τα ρέστα.
Αντιστοιχεί στην ποιότητα της κοινωνίας το παλιό πολιτικό σύστημα; Νομίζω πως όχι και πως την αδίκησε την κοινωνία. Πώς έγινε λοιπόν αυτό; Πώς φτάσαμε να ορίζουν τις τύχες μας και να μας διαφεντεύουν οι ακατάλληλοι αντί οι κατάλληλοι; Οι πονηροί αντί οι έξυπνοι; Οι κομπιναδόροι αντί οι έντιμοι; Οι ανόητοι αντί οι οξυδερκείς; Οι απαίδευτοι αντί οι φωτισμένοι;
Είναι αρκετοί οι λόγοι και λίγο πολύ γνωστοί. Έλλειψη αξιοκρατικών θεσμών και λειτουργιών, φαυλοκρατία, οικογενειοκρατία, ιδιοτέλεια, εξυπηρέτηση μεγάλων συμφερόντων και ηγεμονία ολιγαρχών, ιδιάζουσα σύνθεση και καθυστερημένη αντίληψη της ελληνικής αστικής τάξης, νεοπλουτισμός, υποχώρηση αξιών, κράτος ρουσφετιών κ.λπ.
Με τη νέα κυβέρνηση άρχισε να αλλάζει η εικόνα και η πραγματικότητα του πολιτικού συστήματος; Θα αλλάξει η κακή γνώμη που ακόμα έχει πολύς κόσμος για τα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό; Κατ’ αρχήν από την κυβέρνηση και το κόμμα μας υπάρχει ξεκάθαρα η πολιτική βούληση γι’ αυτήν την ανατροπή. Στην πράξη, θα δείξει ο χρόνος. Τα περισσότερα πρόσωπα σε θέσεις κορυφής αλλά και πιο κάτω, με τα λόγια και με τα έργα δείχνουν ήδη τη διαφορά ανάμεσα στο παλιό και το νέο. Η διαφορά αυτή πρέπει να φανεί περισσότερο, παντού, σε όλα τα επίπεδα και να εδραιωθεί. Αυτό είναι μεγάλο και δύσκολο πράγμα. Δεν υπήρξαν ποτέ οι κατάλληλοι θεσμικοί τρόποι αξιολόγησης και αξιοκρατία, ούτε εδραιωμένη αντίληψη γι’ αυτήν. Για πολλούς σύγχρονους αριστερούς οι έννοιες αυτές έχουν αρνητικό φορτίο, δικαιολογημένα σε έναν βαθμό από το πώς εκμαυλίστηκαν από τα συστήματα. Από αυτό που πάντα πολεμούσαμε, το καπιταλιστικό, και από το άλλο που κάποτε υπερασπιστήκαμε.
Ο καθένας σύμφωνα με τις δυνατότητές του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του. Παραμένει ο ορίζοντας, η ουτοπία μας. Μέχρι τότε, για ξύλα να πάει αυτός που θα γυρίσει μ' ένα δεμάτι κι όχι αυτός που θα γυρίσει με κλαδάκι. Για κυνήγι να πάει αυτός που μπορεί να γυρίσει μ' ένα μεγάλο θήραμα στην πλάτη μοιράζοντάς το σε όλους κι όχι αυτός που θα φάει το μισό στον δρόμο... Για όλους υπάρχει η κατάλληλη δουλειά και η δίκαιη μοιρασιά.
Δεν αρκούν το αξιακό και ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς, οι ιδέες, ο προσανατολισμός για μια καλύτερη και δικαιότερη κοινωνία, που υπάρχουν αναμφισβήτητα ως κανόνας. Είναι αναγκαία, αλλά δεν αποτελούν από μόνα τους ικανή συνθήκη. Η πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό, στο δίκαιο και στο άδικο, θα υπάρχει πάντα και παντού.
Είναι ακόμα εύκολο για τον μέτριο, τον ανάξιο και τον ιδιοτελή, εάν το επιδιώξει, να αναρριχηθεί. Διευκολύνεται από τους μηχανισμούς του συστήματος, των δομών, των κομμάτων, των παραγόντων. Η παλιά κατάσταση πραγμάτων και αντιλήψεων ωθούσε τον καθένα να δείξει τον χειρότερό του εαυτό, αντί τον καλύτερο, ή να αναλάβει αυτός τον ρόλο αντί του άλλου, του καταλληλότερου.
Η δύναμη της αδράνειας, οι διαδικασίες, οι πρακτικές, τα κριτήρια έδιναν χώρο, ευνοούσαν την πονηράδα, την ιδιοτέλεια, την εξουσιομανία, ενώ αντίθετα έσπρωχναν στην άκρη αυτά ακριβώς που χρειαζόμαστε: την αξιοσύνη και την ακεραιότητα. Είναι και οι κακές εξαιρέσεις μας που διαρκώς, νομοτελειακά, παρότι μειοψηφικές, σπρώχνουν προς μια κατάσταση πραγμάτων που δεν θα διαφέρει σημαντικά από την προηγούμενη.
Ναι, υπάρχουν κι εντός των γραμμών μας καταστάσεις, συμπεριφορές, πρακτικές που μοιάζουν με το παλιό. Βλέπουμε παραγοντισμούς, μηχανισμούς, ιδιοτελείς συσπειρώσεις που παράγουν αναξιοκρατία. Να προσέξουμε, να υπερασπιστούμε αυστηρά κι αποτελεσματικά αξίες, δίκαια, ήθος, ακεραιότητα. Δεν αρκεί να διαφέρουμε λίγο ή κάπως από τους προηγούμενους. Πρέπει να καταφέρουμε να διαφέρουμε συντριπτικά! Και γι’ αυτό χρειάζονται αγώνας, αλλαγές αντιλήψεων, διαδικασίες διαφανείς, αποτελεσματικές, για να επιλέγονται δίκαια οι καλύτεροι για κάθε ρόλο, οι αξιότεροι και οι εντιμότεροι από το πλούσιο δυναμικό της κοινωνίας. Και τότε τα πράγματα θα γίνουν πιο εύκολα.
Για να καρπίσουν οι ιδέες και οι αξίες μας, οι κρίσιμες αρετές και ιδιότητες είναι: Εντιμότητα, ανιδιοτέλεια, ικανότητα, συλλογικότητα, αυτογνωσία. Έχουμε πάρει τον δρόμο προς τα εκεί, αλλά απέχουμε ακόμα από την εκπλήρωση.
Χρήστος Παναγής, μέλος της Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ Καπανδριτίου
avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου