O συγγραφέας σε συνέντευξη του στο lionnews.gr αποκαλύπτει, μεταξύ άλλων, τον λόγο που αποχώρησε από το Ποτάμι...
Έχω διαβάσει τα περισσότερα από τα βιβλία του, τα περισσότερα από τα άρθρα του στον Τύπο, τον έχω παρατηρήσει ως φωτογράφο και τον έχω θαυμάσει για την...
οξύτητα των λόγων του, για την ευστοχία του. Έχω μείνει ώρες να κοιτώ το σήμα σύμβολο για την Κύπρο, το «Δεν ξεχνώ» που δημιούργησε το 1974. Ο κ. Νίκος Δήμου είναι πάντα ένα βήμα πιο μπροστά στις λέξεις του. Το να τον προφτάσεις δεν είναι απλό, το να τον ακολουθήσεις είναι σίγουρα ενδιαφέρον. Ένας ανεξάντλητος άνθρωπος. Μας μίλησε για τον ορθολογισμό, μας είπε ποιο είναι το πιο μελανό σημείο της Ιστορίας μας, μας έδειξε τον πιο λαϊκιστή πολιτικό, μας εξήγησε γιατί αποχώρησε από το “Ποτάμι”, μοιράστηκε μαζί μας την πιο αγαπημένη φωτογραφία του και μας αποκάλυψε ποια “πόρνη” είναι η πιο κακή συναναστροφή…
-Αν ό,τι μας αφορά γινόταν σε μια βάση εφαρμογής του ορθολογισμού, πώς θα ήταν η ζωή μας;
Φοβερά βαρετή και κουραστική. Ο ορθολογισμός είναι απόλυτα απαραίτητος για να ρυθμίζει την καθημερινότητα, την κοινωνία και την οικονομία μας (και η έλλειψή του μας έχει κοστίσει πολύ) αλλά πέρα από μέθοδος και οργανωτικό στοιχείο δεν μας προσφέρει τίποτα. Όλα τα ωραία πράγματα στη ζωή: ο έρωτας, η τέχνη, το κέφι, η έκσταση, είναι πέρα από τον ορθολογισμό. Μόνο που αυτός είναι η προϋπόθεση για να υπάρξουν.
-Ο πιο λαϊκιστής έλληνας πολιτικός;
Αν πάμε πολύ παλιά, ο Δηλιγιάννης (μας έσυρε στον καταστρεπτικό πόλεμο του 1897). Αν δούμε πιο πρόσφατα: ο Ανδρέας Παπανδρέου, του οποίου τον λαϊκισμό μιμήθηκαν όλοι και του οποίου τα σπασμένα πληρώνουμε σήμερα.
-Αν ο Έλληνας κοιτάξει το πρόσωπό του στον καθρέφτη, τι θα δει;
Εξαρτάται πώς πέρασε το προηγούμενο βράδυ. Αν πέρασε καλά μπορεί να δει και τον Μεγαλέξαντρο ή τον Ωνάση. Αν έχει τα χάλια του, τον Καραγκιόζη.
-Γιατί αποχωρήσατε από το «Ποτάμι»;
Γιατί ενώ με τον Σταύρο Θεοδωράκη είχαμε συμφωνήσει στην ιδρυτική διακήρυξη να βάλουμε από τους πρώτους στόχους τον χωρισμό κράτους και εκκλησίας, στην πρωινή εκπομπή του Μέγκα, με πούλησε. Είχα γράψει τότε στο Protagon σε μία υποπαράγραφο κάτι για το Άγιο Φως (ότι δεν νοείται να πληρώνουμε όλοι για να ταξιδεύει με αεροπλάνο και να του απονέμονται τιμές αρχηγού κράτους) κι όταν ο Δημήτρης Καμπουράκης τον ρώτησε αν συμφωνεί με την άποψή μου, το μόνο που βρήκε να πει είναι ότι «πρέπει να σεβόμαστε την πίστη του λαού…».
-«Ανήκομεν εις την Δύσιν» ή απλώς βρισκόμαστε στη δύση μας;
Μάλλον το δεύτερο, επειδή δεν συμβαίνει το πρώτο.
Να διευκρινίσω: παρά τις προσπάθειες τόσο τις δικές μας, όσο και των ξένων φίλων (όσοι υπήρξαν) δεν καταφέραμε να ενσωματωθούμε στην Ευρώπη. Για μας παραμένει κάτι ξένο. Γι αυτό και λέμε «πάμε στην Ευρώπη». (Δεν θα το έλεγε ποτέ ένας Γερμανός που πάει στην Γαλλία). Όχι μόνο δεν νιώθουμε Ευρωπαίοι αλλά κατεχόμαστε από δυσπιστία και έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντί της – ακόμα και όταν μας βοηθάει. Οι λόγοι πολλοί και ιστορικοί, δεν χωράνε σε μία συνέντευξη. Παραπέμπω στα βιβλία μου.
-Τι σας κάνει να βαριέστε;
Τίποτα. Δεν έχω ποτέ βαρεθεί στη ζωή μου. Έχω τόσα πολλά ενδιαφέροντα και τόσα πράγματα να κάνω που και 200 χρόνια να ζούσα, δεν θα βαριόμουνα.
-Στη σελίδα 49 του βιβλίου σας «Η δυστυχία του να είσαι έλληνας», λέτε «Άλλοι λαοί έχουν θρησκεία, εμείς έχουμε παπάδες». Αν σας πουν στο δρόμο «παρ’ τον παπά», πώς θα αντιδράσετε;
Α, ναι το παιχνίδι αυτό το παίζαμε από παιδιά – και δεν είναι καθόλου αθώο. Ίσως να έχει σχέση με το πρόβλημα του ελληνικού κλήρου και της ορθόδοξης εκκλησίας μας που προσπαθούμε να περάσουμε «τον παπά» στον άλλο. Και δεν εννοώ τον Νίκο Παππά.
-Ποιο είναι το πιο μελανό σημείο στην Ιστορία μας;
Η Μικρασιατική Τραγωδία – που έφερε τόση οδύνη και δυστυχία στον τόπο μας. Και την κάνει βαρύτερη το γεγονός ότι συνέβη κυρίως από δική μας ευθύνη.
-Ποιόν λαό θαυμάζετε περισσότερο;
Κανένα. Κάθε συναίσθημα για έναν ολόκληρο λαό, ακόμα και θετικό, είναι ρατσισμός. Θαυμάζω άτομα – αλλά ποτέ λαούς. Άλλωστε πώς να θαυμάσεις ένα λαό – είναι μία φαντασιακή έννοια.
-Είστε ένας άνδρας με γένια. Κι όμως στο βιβλίο «Σάτιρες» γράφετε «Κι έχουμε και το καθημερινό ξύρισμα…».
Όταν έγραψα το κείμενο, το 1979, δεν είχα καθόλου γένια. Αλλά και τώρα έχω μόνο ένα μικρό μούσι στο σαγόνι, που οι παλιοί το έλεγαν υπογένειον. Άρα και πάλι έχω το ξύρισμα, ίσως όχι πια καθημερινό.
Αλλά από εκείνο το κείμενο που χρόνια κυκλοφορούσε σε κλεψίτυπο βιβλιαράκι και μετά οργίαζε στο Ιντερνέτ (συχνά ανώνυμο) έχουν αλλάξει πολλά. Και μόνο πια ιστορικά, σαν την απεικόνιση των σχέσεων ανδρών και γυναικών πριν σαράντα χρόνια έχει ενδιαφέρον…
-Θα μου δείξετε την αγαπημένη σας φωτογραφία από το αρχείο σας;
Ναι, είναι μία φωτογραφία που τράβηξα πριν από χρόνια και δείχνει μοναξιά. Την χρησιμοποίησα στον κατάλογο και την αφίσα της έκθεσης που μου αφιέρωσε πέρσι το Μουσείο Μπενάκη με τίτλο «Ο Μοναχικός Πολυπράγμων». Είμαι πράγματι μοναχικός άνθρωπος.
-«Μεγάλη εταίρα» ή «ταπεινή πόρνη»; Ποια απ’ τις δυο είναι πιο κακή συναναστροφή;
Μάλλον η «μεγάλη εταίρα» – γιατί θα είναι και φαντασμένη. Η «ταπεινή πόρνη» μπορεί να κρύβει ανθρωπιά και τρυφερότητα...
Στέλλα Αλαφούζου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου