Κατά παραγγελίαν... αντισυνταγματικότητα...

Αντα Ψαρρά

Oι αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων για την αντισυνταγματικότητα νόμων δεν είναι ούτε νέο ούτε σπάνιο φαινόμενο.

Το πρωτοφανές σήμερα είναι η έκταση των ακραίων πολιτικών και δημοσιογραφικών αντιδράσεων για τον συγκεκριμένο νόμο και οι...
αφόρητες πιέσεις στους δικαστές προκειμένου να αποφασίσουν για την αντισυνταγματικότητα του νόμου για τις τηλεοπτικές άδειες.

Μια ματιά στο πρόσφατο παρελθόν αποδεικνύει πως ακόμα και όταν ψηφίστηκαν νόμοι με ολόκληρη την κοινωνία απέναντι δεν ασκήθηκαν ποτέ ανάλογες πιέσεις.

Τα ΜΜΕ παρουσίαζαν ενίοτε τις διαφορετικές απόψεις σε απόλυτη αντίθεση με τη σημερινή πρακτική. Θυμίζουμε ότι πρόσφατα το κανάλι του ALPHA αρνήθηκε τελικά να βγάλει στον «αέρα» συνταγματολόγο που έχει την άποψη ότι ο νόμος για τις άδειες είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα.

Πώς άλλαξαν οι καιροί!

Ανασύραμε ένα παλιό δημοσίευμα-έρευνα της εφημερίδας «Το Βήμα» μετά την απόφαση του ΣτΕ να κηρύξει αντισυνταγματικό τον νόμο για την ελεγχόμενη στάθμευση.

Είχαν ήδη κριθεί αντισυνταγματικά ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός, ο πολυθρύλητος νόμος για την ανώτατη εκπαίδευση (νόμος-πλαίσιο) και η διάταξη του νόμου Πεπονή για την απόλυση περίπου 6.000 συμβασιούχων της ΔΕΗ. Τότε εκφραζόταν ελεύθερα η άποψη δικαστών περί της αναγκαιότητας να αφουγκράζεται η Δικαιοσύνη την κοινωνία και δεν αποτελούσε «θεσμικό τρόμο»!

«Τελικός ζημιωμένος ο πολίτης που υφίσταται τις επιπτώσεις των αναταραχών, όταν οι νόμοι κρίνονται παράνομοι.

Οι διοικούντες αρκούνται σε ασκήσεις επί χάρτου, ενίοτε σε βολές κατά της Δικαιοσύνης και σπανιότερα σε διόρθωση των ρυθμίσεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Από την άλλη πλευρά, τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας καμιά φορά δεν συνεκτιμούν τις κοινωνικές (!) συνέπειες της όποιας απόφασής τους και αποφαίνονται με κριτήρια τεχνοκρατικά» («Το Βήμα», 8/3/1998).

Στην έρευνα αυτή είχαν τοποθετηθεί ειδικοί εκθέτοντας τις διαφορετικές απόψεις τους «για ένα θέμα μείζον και φλέγον, που αφορά όχι μόνο την κυβέρνηση, τη Βουλή, τη Δικαιοσύνη αλλά και τους πολίτες αυτής της χώρας»:

▶ Γ. Σταυρόπουλος (σύμβουλος του ΣτΕ): «Η δικαστική αυτή κρίση είναι στοιχείο δημοκρατικότητας, καθώς δεν μπορεί να προσδιοριστεί ποιος και πότε θα ελέγξει τους νόμους που ψηφίζει η Βουλή. Το σύστημα του προληπτικού ελέγχου που ισχύει αλλού επικρίνεται διότι δημιουργεί στην πράξη αυτό που λέμε κράτος δικαστών».

▶ Π. Παυλόπουλος (σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας): «Τα δικαστήρια, πολλές φορές αντί να ερμηνεύουν τον νόμο σύμφωνα με το Σύνταγμα, ερμηνεύουν το Σύνταγμα σύμφωνα με τον νόμο. Το ΣτΕ κυρίως αντί να ασκεί νομολογιακή πολιτική, ως θα όφειλε, ασκεί πολιτική νομολογίας».

▶ Κ. Μενουδάκος (σύμβουλος του ΣτΕ): «Καμιά φορά και τα δικαστήρια σε ορισμένες περιόδους ίσως να μην αυτοσυγκρατούνται […]».

▶ Ευάγγ. Βενιζέλος (υπ. Πολιτισμού): «Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα εκσυγχρονισμού και εκλογίκευσης του συστήματος κυρίως ως προς την οργάνωση της δίκης περί την αντισυνταγματικότητα ενώπιον των Ολομελειών των ανωτάτων δικαστηρίων».

Τότε σιωπούσαν

Ανατρέχοντας μόνο στο πρόσφατο παρελθόν διαπιστώνουμε ότι σημαντικοί νόμοι που ψηφίστηκαν στη Βουλή από το 2011 μέχρι το 2014 κρίθηκαν αντισυνταγματικοί χωρίς φυσικά την ανάλογη με τη σημερινή «ένταση», δεδομένου ότι τα ΜΜΕ δεν είχαν αναγάγει το θέμα σε ζήτημα «ζωής ή θανάτου»! Κι όμως εκείνοι οι νόμοι είχαν άμεσο και σοβαρό αντίκτυπο σε μεγάλη μερίδα του κοινωνικού συνόλου κι όχι σε κάποιους καναλάρχες.

Οι αποφάσεις

■ Φορολογία κληρονομιών (Ολ. 166/2016): Αντίκειται στο Σύνταγμα (άρ.5 και άρ.17) και στην ΕΣΔΑ η υποχρέωση καταβολής φόρου σε ακίνητα που έχουν κηρυχτεί απαλλοτριωτέα.

■ Εκπαιδευτικοί και ΑΣΕΠ (Ολ. 527/2015): Αντίκεινται στις αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας οι διορισμοί μόνιμων εκπαιδευτικών σε ποσοστό 40% από ενιαίους πίνακες αναπληρωτών με πραγματική προϋπηρεσία, με αποτέλεσμα τον περιορισμό των διορισμών από πίνακες διαγωνισμού του ΑΣΕΠ.

■ Κοινωνική ασφάλιση (Ολ. 2288/2015): Οι περικοπές των συντάξεων που θεσπίστηκαν με νομοθετήματα του 2012, χωρίς τη σύνταξη σχετικής μελέτης, παραβιάζουν το δικαίωμα στην περιουσία.

■ ΑΕΙ και μετεγγραφές φοιτητών (Ολ. 1251/2015): Η ανάθεση στα τμήματα των ΑΕΙ του καθορισμού των εισαγομένων αντίκειται στο άρ. 16 του Συντάγματος.

■ Συμβολαιογράφοι (Ολ. 959/2015): Ο περιορισμός των υποψήφιων συμβολαιογράφων να εκφράσουν την προτίμησή τους σε μία μόνο περιφέρεια Ειρηνοδικείου αντίκειται στο άρ. 4 και 5 (επαγγελματική ελευθερία) του Συντάγματος.

■ Νομιμοποίηση αυθαιρέτων (Ολ. 3341/2013, 1118/2014 και 1119/2014): Οι ρυθμίσεις του ν. 4014/2011 είχαν συνέπεια να ανατρέπεται ή να νοθεύεται ο επιβαλλόμενος από το άρθρο 24 του Συντάγματος ορθολογικός πολεοδομικός σχεδιασμός και να επέρχεται αλλοίωση της λειτουργικότητας των οικισμών και επιδείνωση των όρων διαβιώσεως των κατοίκων.

Αρειος Πάγος

● Ευθύνη του Επικουρικού Κεφαλαίου για αυτοκινητικό ατύχημα: απόφαση 1025/2015. Με πλειοψηφία τέσσερα προς ένα το Δ’ Πολιτικό Τμήμα αρνήθηκε να εφαρμόσει ως αντισυνταγματικές τις διατάξεις του ν. 4092/2012, με τις οποίες ορίστηκε ότι στις περιπτώσεις αυτοκινητικών ατυχημάτων η αποζημίωση που καταβάλλει το Επικουρικό Κεφάλαιο για χρηματικές ικανοποιήσεις λόγω ψυχικής οδύνης δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 6.000 ευρώ (!) για κάθε δικαιούχο. Το επιβληθέν ανώτατο όριο των 6.000 ευρώ είναι αντίθετο προς την αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 του Συντάγματος).

«Η διάταξη αφού είχε αποσυρθεί επανήλθε επί Στουρνάρα-Μαυραγάνη και ψηφίστηκε από 158 βουλευτές, εκμηδενίζοντας τις αποζημιώσεις για τα θύματα τροχαίων από ανασφάλιστα αυτοκίνητα («Εφ.Συν.» 12/1/2015).

● Ποινική ευθύνη υπαλλήλων Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου: απόφασή 415/2016. Το Στ’ Ποινικό Τμήμα έκρινε (κατά πλειοψηφία) ότι η απάλειψη της δ παραγράφου του άρθρου 263 Α του Π.Κ., με τον ν. 4254/2014 που έχει αποτέλεσμα αναδρομικά την άρση του αξιοποίνου της αξιόποινης πράξης μίας ειδικής κατηγορίας κρατικών λειτουργών-υπαλλήλων ΝΠΙΔ, ακόμη και για σοβαρές εκκρεμείς σε οποιοδήποτε στάδιο κακουργηματικές πράξεις ισοδυναμεί με θέσπιση αμνηστίας!

Αμνήστευσε μεταξύ άλλων και σοβαρές κακουργηματικές πράξεις, κυρίως διαφθοράς υπαλλήλων Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου. Θυμίζουμε ότι με τη διάταξη αυτή θέλησαν να απαλλάξουν τις διοικήσεις όλων των σπάταλων κοινωφελών ιδρυμάτων.

Ελεγκτικό Συνέδριο

● Νομιμοποίηση δαπανών: Η Ολομέλεια (27/4/2015) έκρινε ότι η νομιμοποίηση του συνόλου των δαπανών της διαχείρισης του ΝΠΙΔ «ΑΘΗΝΑ 1997» αντίκεινται στο άρθρο 98 του Συντάγματος και στην αρχή της διαφάνειας του δημοσίου χρήματος.

● Συντάξεις γιατρών του ΕΣΥ και μελών ΔΕΠ των ΑΕΙ: απόφαση ολομέλειας 7412/2015. Κρίθηκε ότι οι περικοπές των συντάξεων των γιατρών και των μελών ΔΕΠ των ΑΕΙ και μάλιστα αναδρομικά από 1.8.2012 που θεσπίστηκαν με τον νόμο του 2012 αντίκεινται στις διατάξεις των άρθρων 4 και 25 του Συντάγματος...

efsyn.gr