Αμάν, ζαμάν, Ερντογάν...

Χρήστος Ξανθάκης

Όταν η Τουρκία ανακαλύπτει ξανά το Αιγαίο...

Στην Ελλάδα, είσαι ό,τι δηλώσεις. Στην Τουρκία, από την άλλη, είσαι πρώτα Τούρκος κι ύστερα όλα τα άλλα. Πρώτα Τούρκος κι ύστερα τσαγκάρης, πρώτα Τούρκος κι ύστερα ηθοποιός, πρώτα Τούρκος κι ύστερα πανεπιστημιακός. Έτσι...
μάθανε, έτσι το καθόρισε ο Κεμάλ για να φτιάξει κράτος εθνικό από το συνονθύλευμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Που ήταν βεβαίως μια αυτοκρατορία πολυεθνική, κληρονόμος μιας άλλης πολυεθνικής αυτοκρατορίας της Βυζαντινής. Κι επειδή ο Ατατούρκ ήθελε να κάνει κουμάντο δεν ήθελε να είναι όμηρος των καταστάσεων, τους βάφτισε όλους Τούρκους και ησύχασε.

Τώρα όμως στην Τουρκία δεν έχουν ησυχία, έχουν αναταραχή κι αντάρα. Έχουν τα απόνερα του πραξικοπήματος στην αυλή τους και στέκουν με τα όπλα παρά πόδα μπας και τους πάρει το πάπλωμα ο γείτονας. Και δώσε συλλήψεις χιλιάδων εγκληματικών στοιχείων, δώσε επιφυλακή για τις δυνάμεις ασφαλείας, δώσε μπούκα στη Συρία από τα στρατά, δώσε ασκήσεις εθνικοφροσύνης. Ε ναι, ρε παιδιά, στα δύσκολα όλα τα απολυταρχικά καθεστώτα (και η Τουρκία ήταν πάντοτε απολυταρχικό καθεστώς…) γυρνάνε στα βασικά. Άμα δεν είσαι πατριώτης είσαι προδότης. Και αντιστρόφως φυσικά και αντιστρόφως!

Εκεί οφείλεται βεβαίως το παραλήρημα πατριωτισμού που έχει καταλάβει το σύνολο του πολιτικού κόσμου στη γείτονα. Όταν βαφτίζονται «προδότες» οι μισοί από τους άλλους μισούς και φισκάρουν οι φυλακές από «υπηρέτες σκοτεινών δυνάμεων», τότε δεν πρέπει απλώς να αποδείξεις την αθωότητά σου. Πρέπει επίσης να ανακαλύπτεις διαρκώς εχθρούς για να κατευθύνεις μακριά από εσένα τις κάθε είδους υποψίες, πρέπει να δείχνεις με το δάχτυλο όσους και όποιους απειλούν την χώρα σου, πρέπει να υψώνεις ψηλά τη σημαία του πατριωτισμού. Και τώρα που τα βρήκαμε με τους Ρώσους και με τους Ισραηλινούς (αν μπορούσαμε, ας μην τα βρίσκαμε), ποιος μας απομένει για να του πουλήσουμε μούρη; Μα οι Έλληνες φυσικά!

Την αρχή την έκανε ο Ερντογάν και όπως έχει πει κι ο αείμνηστος Ρίτσαρντ Νίξον: «άμα κάνει κάτι ο Πρόεδρος, τότε είναι νόμιμο». Και δεν είναι μόνο νόμιμο, είναι και παράδειγμα για τους υπόλοιπους. Πήραν γραμμή από τον Ταγίπ και τα υπόλοιπα καϊνάρια της Τουρκίας και αποφάσισαν να επιτεθούν στη συνθήκη της Λωζάνης, διεκδικώντας βραχονησίδες και βαφτίζοντας γκρίζες ζώνες. Ώσπου φτάσαμε και στον μέγιστο μερακλή, τον Δήμαρχο της Άγκυρας, που δεν ψάχνεται για τίποτις ψιλολόγια. Τα θέλει όλα δικά του! Ως και την Εύβοια γουστάρει ο άρχοντας, να απλώνει τις αρίδες του στη Λάμψακο και να παραγγέλνει κυδώνια. Δεν ανησυχώ πάντως για την άμυνα της νήσου, γιατί έχει η Μενεγάκη εξοχικό στην Κάρυστο και όλοι ξέρουμε ότι τσαμπουκάδες στην Ελένη δεν περνούν.

Πέρα από πλάκα τώρα, τα καλά νέα είναι ότι κυβέρνηση και αντιπολίτευση το χειρίστηκαν σωστά το ζήτημα. Με εξαίρεση αιώνια το Ποτάμι, που ζήτησε να μεταφερθεί η υπόθεση στα διεθνή φόρα. Όταν όλοι ξέρουμε ότι αυτή ακριβώς είναι η στρατηγική της Τουρκίας, να διεθνοποιήσει ένα ζήτημα που εμείς λέμε πως δεν υπάρχει. Βράσε ρύζι, αλλά δεν είναι εκεί το στόρι. Το στόρι είναι ότι παρά τις συμμαχίες του ο Ερντογάν είναι στριμωγμένος. Και γι’ αυτό το παίζει το χαρτάκι του πατριωτισμού και όσο να ‘ναι προκαλεί ένα άγχος στην αποδώ πλευρά του Αιγαίου. Όχι για πόλεμο, δεν τον παίρνει τέτοια εποχή να μουντάρει σε ευρωπαϊκό κράτος, αλλά για επεισοδιάκι α λα καρτ. Κάτι σε Ίμια δηλαδή και μάλιστα άνευ συμμετοχής ενόπλων δυνάμεων. Κανέναν δημοσιογράφο βλέπω να αναλαμβάνει πάλι το φασόν και αναρωτιέμαι πως το λένε το «αλήτες, ρουφιάνοι» στα τούρκικα…