Οι αθλητές δίχως πατρίδα είναι μια παλιά θλιβερή ιστορία που ξεκινάει από το κατάμεστο Καλλιμάρμαρο το 1896, φτάνει στους ταπεινωμένους...Γιουγκοσλάβους του 92’ και καταλήγει στους πρόσφυγες του Ρίο. Ύστερα από 120 περίπου χρόνια η ολυμπιακή διαχείριση της φτώχειας και του πολιτικού χάους ακόμα απογοητεύει.
Ένας Σύριος κολυμβητής που προπονείται στη Γερμανία, ένας Κογκολέζος τζουντόκα που ζει στη Βραζιλία και ένας Αιθίοπας μαραθωνοδρόμος οδηγός ταξί που ζει στο Λουξεμβούργο. Κοινός προορισμός τους: οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ρίο Ντε Τζανέιρο. Ο πόλεμος, η φτώχεια και η καταπίεση είναι οι λόγοι που οι παραπάνω αθλητές δεν μπορούν να προπονηθούν στην χώρα τους και να αγωνιστούν γι’ αυτήν. Γι’ αυτό και οι τρείς τους θα αποτελέσουν μέλη της Ολυμπιακής Ομάδας Προσφύγων (Team of Refugee Olympic Athletes) που δημιούργησε η Ολυμπιακή Επιτροπή για τους πρόσφυγες.
Στο παρελθόν υπήρξαν αναρίθμητες περιπτώσεις που μετανάστες ή πρόσφυγες αθλητές αγωνίστηκαν υπό την σημαία της χώρας προορισμού τους και όχι καταγωγής τους όπως ο Λετονός John Konrads που κατέφυγε στην Αυστραλία μετά τον Β’ΠΠ και αγωνίστηκε στην κολύμβηση με τα Αυστραλέζικα χρώματα.
Είναι όμως η πρώτη φορά που πρόσφυγες/μετανάστες θα αγωνιστούν με τα ουδέτερα χρώματα της διοργάνωσης και όχι κάποιου κράτους. Ο πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ), Τόμας Μπαχ, δεσμεύτηκε να υπάρξει γι αυτή την ομάδα ίση μεταχείριση με τις άλλες απολαμβάνοντας τα ίδια προνόμια. Βέβαια δημιουργεί εντύπωση ότι εκ των 10 αθλητών οι 8 είναι έγχρωμοι. Για παράδειγμα δεν υπάρχει κανένας Αφγανός, που αποτελούν την δεύτερη μεγαλύτερη προσφυγική ομάδα παγκοσμίως σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Το ζήτημα της αναλογικότητας δεν φαίνεται να έπαιξε κανένα ρόλο.
Η σύσταση της Ομάδας Προσφύγων είναι ένα εγχείρημα που απολαμβάνει παγκόσμιας προβολής. Το ΒΒC μάλιστα δημιούργησε ειδική πλατφόρμα που ακολουθεί την ομάδα με αμφιλεγόμενα μηνύματα κατά των εθνών. Στην περίεργη ανακοίνωσή της η ΔΟΕ δηλώνει ότι οι αθλητές αυτοί δεν έχουν κάποια ομάδα για να ενταχτούν, ούτε χώρα, ούτε εθνικό ύμνο, ούτε σημαία να πορευτούν και γι αυτό καλωσορίζονται από την Ολυμπιακή Επιτροπή.
Το καλωσόρισμα αυτό πάντως προκάλεσε και αντιδράσεις και κατηγορίες κατά της ΔΟΕ για αποπροσανατολιστική αν όχι προπαγανδιστική τοποθέτηση αποεθνοποίησης. Το ότι η Yolande Mabika απολαμβάνει δικαίως την κατάσταση πρόσφυγα δεν σημαίνει ότι η χώρα της -το Κογκό- δεν διαθέτει ολυμπιακή ομάδα. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα που η ολυμπιακή ρητορική επιχειρεί να χειραγωγήσει συγχέοντάς τα.
Στο τέλος του 2015 ο αριθμός των προσφύγων ξεπερνούσε τα 65 εκατομμύρια εκ των οποίων τα 20 εκατομμύρια είναι θύματα πολέμου. Η ΔΟΕ προχώρησε στη μια συμβολική δημιουργία μιας ομάδας 10 μόλις αθλητών από τα εκατομμύρια των προσφύγων παρά το γεγονός ότι οι χώρες καταγωγής τους διαθέτουν ολυμπιακές ομάδες. Συγκριτικά η μικρότερη δημοκρατία του κόσμου το Ναουρού με πληθυσμό μόλις 10.000 κατοίκων διαθέτει ολυμπιακή ομάδα 7 ατόμων ενώ η Ολυμπιακή Επιτροπή περνάει το ανέξοδο μήνυμα της «αλληλεγγύης» μέσω 10 μόλις αθλητών. Προφανώς η έξυπνη κίνηση του Τόμας Μπαχ θα κοστίσει ελάχιστα, θα ενισχύσει την εικόνα της διοργάνωσης στον κόσμο προσδίδοντας ένα ανθρωπιστικό -δήθεν- πρόσημο στο brand name Ολυμπιακοί Αγώνες και ίσως να ξεπλύνει εν μέρει αμαρτήματα του παρελθόντος.
Από τους Ολυμπιακούς στην Αθήνα το 1896 στη Βαρκελώνη του 1992: μεγάλες αυτοκρατορίες και διαλυμένες χώρες
Στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς στην Αθήνα (1896) οι διοργανωτές έπρεπε να δείξουν ευρηματικότητα για αθλητές που δεν υπήρχε σύμπτωση εθνικότητας και κράτους. Στο Καλλιμάρμαρο είχαν δώσει το παρών ένας Ιρλανδός από την Βρετανική Αυτοκρατορία και ένας Έλληνας από την Αιγύπτο. Έτσι η Ολυμπιακή Επιτροπή δημιούργησε την περίφημη μικτή ομάδα (Mixed team) από αθλητές που προέρχονταν από περιοχές προσαρτημένες σε πολυεθνικά κράτη που δεν τους αντιπροσώπευαν εθνικά και ιδεολογικά. Ο θεσμός της Μικτής Ομάδας δημιουργήθηκε για το ομαδικό άθλημα του διπλού της αντισφαίρισης όπου τα ζευγάρια είχαν τη δυνατότητα να αποτελούνται από αθλητές διαφορετικών εθνικοτήτων. Από τα 5 ζευγάρια που συμμετείχαν τα 3 ήταν Μικτές Ομάδες.
Ο Έλληνας Δημήτριος Κάσδαγλης από την Αίγυπτο αγωνίστηκε μαζί με τον Δημήτρη Πετροκόκκινο υπό τη σημαία της Μικτής Ομάδας. Ο ιρλανδός John Boland μετέβη στην Αθήνα ως θεατής και κατέληξε με την βοήθεια ενός Έλληνα διοργανωτή να συμμετάσχει στους αγώνες στο τένις με τον συμπαίκτη του Γερμανό Traun. Οι δύο τους κατέκτησαν το χρυσό μετάλλιο και τη στιγμή της έπαρσης των σημαιών επικράτησε αμηχανία. Μπορεί η Ιρλανδία να ήταν τμήμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας αλλά ο Boland αγωνίστηκε για την ανύπαρκτη ακόμα Ιρλανδία υποδεικνύοντας μάλιστα στους διοργανωτές και την μορφή της σημαίας που φανταζόταν...
Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο του Βαγγέλη Γεωργίου, πατήστε ΕΔΩ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου