Σχολείο χωρίς Σύνορα...

Μυρσίνη Ζορμπά

Τον Ιούλιο με τα σχολεία κλειστά, δάσκαλοι και μαθητές έχουν πάρει το δρόμο για εξοχές και κατασκηνώσεις. Έρημες οι σχολικές αυλές  και  το βουητό του παιδόκοσμου ηχηρά  απόν από...
το κέντρο. Ωστόσο, στις γειτονιές  αλλά και στις παρυφές της πόλης μερικές χιλιάδες παιδιά-πρόσφυγες διψασμένα για σχολείο λαχταρούν να έρθουν σε επαφή με την ελληνική γλώσσα και γραφή κι ονειρεύονται ένα πραγματικό θρανίο, ένα πραγματικό σχολείο, έναν πραγματικό δάσκαλο ή δασκάλα. Να ανοίγεις το τετράδιο και  γράφεις ή να διαβάζεις από αριστερά προς τα δεξιά; Κάθε γράμμα ξεχωριστό χωρίς να ακουμπάει στο προηγούμενο; Λέξεις που αρχίζουν από σύμφωνα, δηλαδή δεν ακούγεται ε-Σχιστό; Μεγάλες οι προκλήσεις κι άλλη τόση και η καταπληκτική όρεξη «των παιδιών που πέρασαν θάλασσα» να μάθουν, να υπερβούν το εμπόδιο της γλώσσας, να επικοινωνήσουν με κάθε τρόπο. Δύσκολη η κατάσταση παντού, στις  δομές του κέντρου μέσα σε κτίρια χωρίς τις αναγκαίες υποδομές, στις σκηνές των στρατοπέδων κάτω από την καυτή ζέστη αλλά τα μάτια δηλώνουν προσδοκία και θέληση.

Ο προβληματισμός για το «Σχολείο χωρίς Σύνορα», που οργάνωσε το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού τις τέσσερις εβδομάδες του Ιουλίου γεννήθηκε  μέσα σε αυτή την οδυνηρή πραγματικότητα των στρατοπέδων του Σχιστού και του Ελληνικού αλλά κι ενός παιδόκοσμου που σφύζει από ζωή. Σ’ αυτό το περιβάλλον δύο ομάδες εμψυχωτών του Δικτύου βρίσκονται τους τελευταίους μήνες καθημερινά για πολλές ώρες κοντά στα προσφυγάκια δίνοντας την ευκαιρία συμμετοχής,  σε συνεργασία με το Save the Children, σε ψυχαγωγικές, αθλητικές δραστηριότητες και  παιχνίδι. Η ανάγκη για το  σχολείο επανερχόταν στις συζητήσεις των ομάδων μας όταν  ανταλλάσσαμε ιδέες σε μεσημεριανές ανάπαυλες, σε αγχωμένες συναντήσεις, σε στιγμές αισιοδοξίας αλλά και ματαίωσης: είναι αρκετό για τα παιδιά το παιχνίδι; Τι προοπτικές υπάρχουν για την εκπαίδευσή τους; Τι θα ήθελαν περισσότερο; Η απάντηση των παιδιών ήταν μία: School, مدرسة   (μαντρασά), مدرسه                                  (μεντρεσέ),  σχολείο. Αλλά όσο οι μέρες περνούσαν και ο χρόνος κυλούσε σε βάρος των παιδιών, όλοι νιώθαμε ότι κινδύνευε να χαθεί η ευκαιρία να έρθουν σε επαφή πιο συστηματικά με τη γλώσσα που θα τους χρειαστεί από το φθινόπωρο για να παρακολουθήσουν μαθήματα ή έστω να μπουν σε υποστηρικτικά τμήματα και να αρχίσουν το ταξίδι της εξοικείωσης με τη σχολική ζωή.    Πολλά από τα παιδιά είχαν μείνει για καιρό μακριά από το σχολείο, άλλα τα βρήκε η στιγμή της σχολικής τους ηλικίας  στο δρόμο της προσφυγιάς και δεν είχαν μπει σε τάξη ποτέ στη ζωή τους.

Η ιδέα του «Σχολείου χωρίς Σύνορα», όπως το βαφτίσαμε με το Χανς, τη Φωτεινή και τη Βιόλα ένα πρωί, βρήκε γρήγορα τη θερμή συμμετοχή τριάντα εκπαιδευτικών από τα δημόσια σχολεία, δέκα νεαρών εθελοντών του Δικτύου και τεσσάρων διερμηνέων. Όλοι  φάνηκαν πρόθυμοι  να πιστέψουν στη σημασία του και να μοιραστούν τον μήνα Ιούλιο με τα προσφυγάκια. Σαράντα πέντε παιδιά από το Ελληνικό, σαράντα πέντε παιδιά από το Ελληνικό και περισσότερα από ενενήντα παιδιά από το κέντρο της πόλης πήραν μέρος στην καθημερινή σχολική ζωή για τέσσερις εβδομάδες σε ένα χαρούμενο πολιτισμικό και εκπαιδευτικό περιβάλλον με ελληνικά, φαρσί, αραβικά και αγγλικά. Το σχολικό πρόγραμμα εμπλουτίστηκε με ζωγραφική και μουσική, αθλητικές δραστηριότητες, παιχνίδι και επισκέψεις στο Αρχαιολογικό και το μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, με προβολή ταινιών στην πάντοτε φιλόξενη Αλκυονίδα, με εργαστήρια με τις συγγραφείς παιδικού βιβλίου Βάσω Ψαράκη και Λήδα Βαρβαρούση, με τη φροντίδα και τις συμβουλές της Καλλιόπης Κύρδη, υπεύθυνης Πολιτιστικών Θεμάτων της Α΄ Διεύθυνσης Αθήνας, καθώς και με τη συμπαράσταση φίλων του Δικτύου που πέρασαν για να προσφέρουν, να γνωρίσουν και να επικοινωνήσουν με τα παιδιά.     Τα «ανοιχτά σχολεία» του Δήμου Αθηναίων και  η Μαρία Ηλιοπούλου, αντιδήμαρχος για το παιδί,  στάθηκαν στο πλευρό μας, φιλοξένησαν και αγκάλιασαν το «Σχολείο χωρίς Σύνορα»  και έδωσαν  την ευκαιρία στο Δίκτυο, στους εκπαιδευτικούς και στους εθελοντές μας να δοκιμάσουμε για τέσσερις εβδομάδες πιλοτικά τις  μεθόδους και τους τρόπους   που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά-πρόσφυγες να κάνουν τα πρώτα βήματα κατανόησης της νέας τους πραγματικότητας και ενσωμάτωσης στη χώρα που θα τα φιλοξενήσει για μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα.

Οι καθημερινές παιδαγωγικές μεσημεριανές συσκέψεις, η συγκίνηση που παραγόταν διαρκώς από τη συνεχή πρόοδο των παιδιών, η πολιορκία του σχολείου από παιδιά που το έμαθαν καθυστερημένα και ήθελαν να συμμετέχουν, ο Αλί που έφτασε μια μέρα λαχανιασμένος με λεωφορείο από το Ελληνικό και, στη συνέχεια, με  τρεχάλα από την Ομόνοια γιατί φοβήθηκε  ότι είχε χάσει το πούλμαν, οι ζωγραφιές, τα μηνύματα και οι ευχαριστίες που ετοίμασαν όλες οι τάξεις για τα παιδιά  που θα γυρίσουν τον Σεπτέμβρη στο σχολείο τους ώστε να βρουν τα ίχνη εκείνων που φιλοξενήθηκαν σ’ αυτό  κατά την απουσία τους,  όλα έκαναν το «Σχολείο χωρίς Σύνορα» μια μοναδική εμπειρία για όσους είχαμε την τύχη να συμμετάσχουμε.  Ήταν σύντομο, ήταν για έναν περιορισμένο αριθμό παιδιών αλλά ήταν σημαντικό για να αντιμετωπίσουμε από τη μεριά μας τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας ως κοινωνία και να νιώσουμε ότι οι μικρές κοινότητες ανθρώπων μπορούν με τη δύναμη της αλληλεγγύης να κάνουν τη διαφορά...

efsyn.gr