Οταν ο Μπαράκ Ομπάμα ρωτήθηκε τι τον εξέπληξε περισσότερο από τότε που έγινε πρόεδρος, εκείνος απάντησε: το γεγονός ότι δεν είχα καταλάβει πόσο δύσκολο είναι να κάνω...
πράξη αυτά που ήθελα.
Το 2013, ο Μόιζες Ναΐμ (σύμβουλος του Ιδρύματος Κάρνεγκι για τη Διεθνή Ειρήνη, ανώτερο στέλεχος της Διεθνούς Τράπεζας και πρώην υπουργός Εμπορίου της Βενεζουέλας,) στο βιβλίο του «The end of power» (Το τέλος της εξουσίας) κατέρριψε αυτό που πιστεύαμε ότι ήταν η δύναμη της πολιτικής εξουσίας. Απ’ άκρη σ’ άκρη, σε όλον τον δυτικό κόσμο κυριαρχούν οι κανόνες μιας «ελίτ», ενός συστήματος που κυβερνά και έχει ριζώσει για τα καλά.
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως αν κάποιος έχει μια μεγάλη θέση σε ένα κυβερνητικό σχήμα ή δημόσιο οργανισμό τότε αποκτά τεράστια δύναμη. Αν ρωτήσεις όμως τον καθένα απ’ αυτούς που βρίσκονται σε αυτές τις θέσεις, θα σου πει πως τις περισσότερες φορές τα χέρια του είναι δεμένα από τα αόρατα σχοινιά ενός εγκατεστημένου συστήματος.
«Οι κυβερνήσεις φαίνεται να μην έχουν τη δύναμη να πραγματοποιήσουν μεταρρυθμίσεις και αλλαγές που “ξεβολεύουν” τους παντοδύναμους ρυθμιστές των πάντων».
Ποιοι όμως έχουν τη δύναμη; Κάποιος σκοτεινός Darth Vader που θέλει να κυριαρχήσει στη γη;
Οπως αναφέρει ο Ναΐμ στο βιβλίο του, φαίνεται πως «η παγκόσμια οικονομική κρίση τα τελευταία χρόνια ήταν θείο δώρο για τα υπερεθνικά συμφέροντα, το λεγόμενο “σύστημα”. Εξαιτίας της εξασθένησης της οικονομίας μπορούν -χάρη στη ρευστότητα που διαθέτουν- να αγοράσουν σε τιμή ευκαιρίας εταιρείες που είναι οικονομικά στριμωγμένες, αλλά που δυνητικά έχουν μεγάλη αξία.
Η δημοσιονομική λιτότητα αναγκάζει τις απανταχού κυβερνήσεις να περιστέλλουν τους προϋπολογισμούς των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των δικαστικών συστημάτων. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν απολυθεί και -ως εκ τούτου- είναι πιο επιρρεπείς στην παρανομία.
Ο μεγάλος αριθμός των ανέργων ειδικών περί τα οικονομικά, την πληροφορική, τα νομικά, τα λογισμικά, αποτελεί σήμερα μια δεξαμενή ταλέντου παγκοσμίου κύρους, που είναι διαθέσιμη για τα καρτέλ του εγκλήματος. Εν τω μεταξύ, οι ανά τον κόσμο φιλάνθρωποι έχουν περιορίσει την προσφορά τους, με αποτέλεσμα να σημειώνεται έλλειμμα χρηματοδότησης στις τέχνες, στην εκπαίδευση, στην περίθαλψη και σε άλλους τομείς.
Οι εγκληματίες δεν θα μπορούσαν να ζητήσουν πιο ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον. Είναι ευτυχείς να συμπληρώσουν αυτό το έλλειμμα, με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε πολιτικά κλιμάκια, την κοινωνική νομιμοποίηση και τη λαϊκή στήριξη».
Τα τελευταία 40 χρόνια όμως, οι κοινωνίες μεταλλάσσονται σε κάτι πολύ πιο σύνθετο και απείρως πιο απρόβλεπτο. Η τεχνολογική εξέλιξη είναι ο κινητήριος μοχλός. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μεταφέρουν από τα έγκατα της κοινής γνώμης ένα έντονο ρεύμα αμφισβήτησης που οργανώνεται κατά του «συστήματος» και των αδικιών.
Αρκεί αυτό για να υποχωρήσουν τα μεγάλα συμφέροντα; Πολλοί ηγέτες κομμάτων, που φιλοδοξούν να κυβερνήσουν, και τα επιτελεία τους φαίνεται να εκμεταλλεύονται επικοινωνιακά την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της έντονης κοινωνικής δυσαρέσκειας.
Σήμερα, λοιπόν, ενώ παραδοσιακά τα συνθήματα της Αριστεράς πολεμούσαν το «σύστημα», δεξιοί και ακροδεξιοί στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον για το ποιος είναι περισσότερο αντισυστημικός. Στον αγώνα δρόμου των επιτελείων τους για να ενισχύσουν την πόλωση, η πολιτική του μίσους για το σύστημα είναι ένα εντυπωσιακό και δημοφιλές εργαλείο.
Για παράδειγμα, στη Βρετανία ο Νάιτζελ Φάρατζ έχτισε πολιτική καριέρα με αντισυστημικές δηλώσεις και ας ήταν ο ίδιος χρηματιστής. Παρομοίως και η Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία. Με τον ίδιο τρόπο πορεύτηκε ο εκατομμυριούχος Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ. Ο εξαθλιωμένος πολίτης του κόσμου δεν θα διστάσει να δώσει την ψήφο του σε αυτόν που θα τον πείσει πως θα πολεμήσει τα συμφέροντα πέρα από την ιδεολογία του.
Ομως… «το να κυβερνάς μια χώρα δεν είναι πια αυτό που ήταν», γράφει ο Ναΐμ, «υπουργοί, δημόσιοι λειτουργοί και στελέχη οργανισμών θα πρέπει να ανακαλύψουν και να κόψουν τα σχοινιά αυτών που τους χρησιμοποιούν σαν μαριονέτες», για να προχωρήσει η ανθρωπότητα. Θα το κάνουν; «Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να σταματήσουν να είναι μια γυαλιστερή βιτρίνα. Η οργή του κόσμου θα τη σπάσει»...
Κυριακή Μπεϊόγλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου