Eπιχείρηση «κοινωνικό μασάζ»...

Μετά τα μέτρα - φωτιά και τις εξελίξεις στις Βρυξέλλες, η κυβέρνηση «επιστρέφει» στην κοινωνία...

Η επιχείρηση αποκατάστασης των σχέσεων με τις κοινωνικές ομάδες που «ενδιαφέρουν» πολιτικά τον ΣΥΡΙΖΑ ξεκινάει αμέσως τώρα. 

Μετά την ψήφιση των δύο νόμων που...

έφεραν στη ζωή εκατομμυρίων φορολογουμένων τα μέτρα των 5,4 δισ. ευρώ αλλά και τις προχθεσινές εξελίξεις στις Βρυξέλλες, η κυβέρνηση επικεντρώνεται στο να παρουσιάσει πολιτικές οι οποίες θα στρέψουν το ενδιαφέρον μακριά από τα σκληρά οικονομικά μέτρα που θα έρχονται καθημερινά στο προσκήνιο, καθώς θα δημοσιεύονται οι υπουργικές αποφάσεις και οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι που θα υπενθυμίζουν το πώς, το πότε και το πόσο βαθιά θα μπει ο «κόφτης» στα εισοδήματα των Ελλήνων. 

Δείγματα προθέσεων έδωσε ο πρωθυπουργός την Κυριακή, κατά την ομιλία του στη Βουλή. Η θεσμοθέτηση του Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης και η χρηματοδότησή του με 700 εκατ. ευρώ και η άμεση κατάθεση σειράς νομοσχεδίων που θα δείξουν ότι η κυβέρνηση έχει έτοιμο έργο και στην κατεύθυνση της πάταξης της φοροδιαφυγής – προς το παρόν δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο απολύτως, καθώς η διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης έβαλε όλα τα υπόλοιπα στην άκρη – εκτιμάται ότι θα βοηθήσει στην αποκατάσταση των σχέσεων με την ελληνική κοινωνία. 

Αν όχι με το σύνολο των Ελλήνων φορολογουμένων –πράγμα αδύνατο, καθώς μερικές εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες βαφτίστηκαν έχοντες και καλούνται να σηκώσουν μεγάλο μέρος των βαρών –, τουλάχιστον με τα τμήματα που θα πληγούν από τα μέτρα κατά… παραγγελία των δανειστών.

Εξηγήσεις

Το κυβερνητικό σχέδιο για «κοινωνικό μασάζ», ειδικά σε αυτούς που επλήγησαν περισσότερο, δεν θα υλοποιηθεί εύκολα. Η απόφαση του Eurogroup τα ξημερώματα της Τετάρτης έδειξε ότι οι όποιες κινήσεις – ειδικά αυτές που έχουν δημοσιονομικό κόστος – θα τελούν υπό το άγρυπνο βλέμμα των Θεσμών και του EuroworkingGroup. 

Κατέστη απολύτως σαφές ότι ακόμη και να παρατηρηθεί καθυστέρηση στην έκδοση των απαραίτητων εγκυκλίων και υπουργικών αποφάσεων που θα ενεργοποιήσουν σκληρά μέτρα, όπως είναι η σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ, η περικοπή των επικουρικών συντάξεων, το ψαλίδισμα του εφάπαξ κ.λπ., η χώρα δεν πρόκειται να λάβει ούτε τη δόση του Ιουνίου των 7,5 δισ. ευρώ ούτε την επόμενη του Σεπτεμβρίου ύψους 2,8 δισ. ευρώ. 

Για παράδειγμα, θεωρείται δεδομένο ότι τις επόμενες ημέρες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Γιώργος Χουλιαράκης θα κληθούν να δώσουν εξηγήσεις για τη μη αναδρομική περικοπή του ΕΚΑΣ αλλά και τη μη εφαρμογή του «παγώματος» των αυξήσεων στα ειδικά μισθολόγια. Το οικονομικό επιτελείο θα κληθεί να εξηγήσει το πώς ακριβώς θα καλυφθούν δημοσιονομικά αυτές οι παρεμβάσεις, τη «χρηματοδότηση» των οποίων ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι θα καλύψει εκμεταλλευόμενος το «μαξιλάρι» του πλεονάσματος του 2015.

 

Η προστασία των πολλών

 Και το δεύτερο πακέτο μέτρων που πέρασε η κυβέρνηση από τη Βουλή απέδειξε περίτρανα τη «σπουδή» να μην θιγεί η πλειονότητα αλλά και συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, όπως οι δημόσιοι υπάλληλοι αλλά και η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων. Στο οικονομικό επιτελείο πιστεύουν ότι οι αντιδράσεις στην κοινωνία για τα νέα μέτρα δεν θα είναι τόσο μεγάλες όταν αυτά θα μπουν πλέον σε φάση εφαρμογής. 

Οι κυβερνητικοί παράγοντες έχουν ήδη επικαλεστεί συγκεκριμένα ποσοστά: Περίπου το 90% των ιδιοκτητών ακινήτων ή θα πληρώσει τον ίδιο ΕΝΦΙΑ με πέρυσι ή θα έχει και ελάφρυνση λόγω της μείωσης των αντικειμενικών αξιών. Το 90% των συνταξιούχων δεν θα υποστεί καμία περικοπή στο εισόδημά του πέραν μιας μικρής μείωσης, η οποία θα προκληθεί από τη μείωση του αφορολογήτου. 

Το 90% των ελεύθερων επαγγελματιών θα κληθεί να πληρώσει λιγότερες ασφαλιστικές εισφορές συγκριτικά με αυτές που κατέβαλλε στο ΤΕΒΕ, ενώ οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες ναι μεν θα βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν τις νέες αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές, από την άλλη όμως θα γλιτώσουν χρήματα λόγω του ότι δεν θα πληρώνουν φόρο εισοδήματος από το πρώτο ευρώ, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα. Πώς πήρε σάρκα και οστά η συγκεκριμένη πολιτική απόφαση;

- Στον ΕΝΦΙΑ το πρόβλημα που έπρεπε να λύσει η κυβέρνηση ήταν να αντικαταστήσει τα έσοδα – ύψους περίπου 270 εκατ. ευρώ – που θα χάνονταν λόγω της μείωσης των αντικειμενικών αξιών αναδρομικά από το 2015. Τι έκανε; Άφησε αμετάβλητους τους συντελεστές υπολογισμού του φόρου για τα κτίσματα. Κτίσμα έχει όλη η Ελλάδα. 

Το γεγονός ότι ο συντελεστής υπολογισμού του φόρου ανά τετραγωνικό μένει αμετάβλητος, σημαίνει ότι θα υπάρξουν εκατομμύρια πολίτες οι οποίοι θα δουν το εκκαθαριστικό τους να ξεφουσκώνει και μάλιστα αρκετά. Για παράδειγμα, ένα παλαιό διαμέρισμα 100 τετραγωνικών μέτρων στο γ’ διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων, για το οποίο οι ιδιοκτήτες του πλήρωναν μέχρι τώρα 370 ευρώ, θα επιβαρυνθεί στο εξής με 290 ευρώ και ο ιδιοκτήτης θα πληρώσει 22% λιγότερο. Ο ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος 100 τετραγωνικών μέτρων στα Βριλήσσια θα πληρώνει στο εξής 450 ευρώ αντί για 600 ευρώ που κατέβαλλε μέχρι τώρα. 

Κάτι αντίστοιχο ισχύει για Χαϊδάρι, Παλαιό Φάληρο, Μοσχάτο, τα περισσότερα διαμερίσματα του Δήμου Αθηναίων, την Καλλιθέα του Ζωγράφου, εκατοντάδες πυκνοκατοικημένες περιοχές με εκατομμύρια κατοίκους. Τον «λογαριασμό» για να ελαφρυνθούν τα εκατομμύρια των πολιτών θα τον πληρώσουν όσοι έχουν ακίνητα αξίας άνω των 200.000 ευρώ, πόσο μάλλον αυτοί που, ενώ ξεπερνούν αυτό το όριο, έχουν στην ιδιοκτησία τους και αγροτεμάχια. Εκεί ο πέλεκυς θα πέσει βαρύς και η επιβάρυνση θα είναι της τάξεως των εκατοντάδων ευρώ.

• Στις συντάξεις, αυτοί που θα χάσουν πολλά θα είναι όσοι έχουν άθροισμα κύριων και επικουρικών άνω των 1.300 ευρώ, καθώς θα ενεργοποιηθεί ο «κόφτης» των επικουρικών συντάξεων. Πόσοι είναι όμως αυτοί που έχουν άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1.300 ευρώ; Περίπου 260.000 άτομα σε σύνολο 2,8 εκατομμυρίων συνταξιούχων. Η μεγάλη πλειονότητα των 2,5 εκατομμυρίων το μόνο που θα υποστεί είναι μια μικρή μείωση λόγω της συρρίκνωσης του αφορολογήτου. Η «απώλεια» των 15 ευρώ τον μήνα αντιμετωπίζεται ως «εύπεπτη» από την κυβέρνηση.
• Στους αγρότες, που αποτέλεσαν και έναν από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, δόθηκε το αφορολόγητο των 8.300-9.550 ευρώ (ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών) ως «αντίβαρο» στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών. Μπορεί τελικώς να υπάρξουν επιβαρύνσεις για χιλιάδες αγρότες, ωστόσο το σκηνικό είναι εντελώς διαφορετικό σε σχέση με αυτό που είχε διαμορφωθεί τον χειμώνα. Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών θα γίνεται σταδιακά μέχρι το 2020, ενώ το αφορολόγητο θα εκμηδενίσει τον όποιο φόρο εισοδήματος πλήρωναν μέχρι σήμερα οι αγρότες (σ.σ.: 13% από το πρώτο ευρώ).
• Πολύ μεγάλος θόρυβος έχει γίνει για τις ασφαλιστικές εισφορές. Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα θα χάσουν, στο σύνολό τους, το 0,5% των καθαρών αποδοχών τους. Όσο για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους επιτηδευματίες, το 90% εξ αυτών, περίπου 900.000 άτομα σε σύνολο ενός εκατομμυρίου, θα πληρώνουν λιγότερα σε σχέση με αυτά που κατέβαλλαν μέχρι τώρα στο ΤΕΒΕ.
• Για τους δημοσίους υπαλλήλους, μετά και τη ρύθμιση για τα ειδικά μισθολόγια, το μόνο βάρος που απομένει είναι αυτό που θα ισχύσει για όλους τους Έλληνες: η αύξηση της έμμεσης φορολογίας και η επίδραση από το ψαλίδισμα του αφορολογήτου αλλά και από τη θέσπιση της νέας εισφοράς αλληλεγγύης. Σε κάθε περίπτωση, οι δημόσιοι υπάλληλοι με ατομικό ετήσιο εισόδημα της τάξης των 25.000 ευρώ δεν φαίνεται να θίγονται ουσιαστικά από τα νέα μέτρα.

Από τα μέτρα που «πόνεσαν» περισσότερο την κυβέρνηση ήταν αναμφίβολα η σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ. Ανεξάρτητα από το αν η περικοπή θα είναι αναδρομική ή όχι (ο πρωθυπουργός υποσχέθηκε ότι δεν θα είναι), το γεγονός ότι συνταξιούχοι των 700 ευρώ θα βρεθούν να χάνουν ακόμη και το 35% του ετήσιου εισοδήματός τους πέφτει πολύ βαρύ σε μια κυβέρνηση η οποία θέλει να λέει ότι άφησε στο απυρόβλητο τους συνταξιούχους. 

Το να μην προχωρήσει όμως η περικοπή του ΕΚΑΣ είναι αδύνατο τη στιγμή που η δημοσιονομική απόδοση του συγκεκριμένου μέτρου έφτασε στα 900 εκατ. ευρώ. Για να «καλμάρει» αυτή την κοινωνική ομάδα, η οποία θα χάνει κάθε χρόνο και περισσότερα, ο Αλέξης Τσίπρας έριξε στο τραπέζι το Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης: «Σε αυτό το ταμείο θα βάζουμε το πλεόνασμα πάνω απ’ τον στόχο για κάθε χρονιά – φέτος άμεσα 700 εκατομμύρια –, αλλά και κάθε ευρώ που θα έρχεται επιπλέον, από τα μέτρα τα οποία έχουν υπολογιστεί για να φτάσουμε στον στόχο της συμφωνίας, για κάθε ευρώ που δεν έχει συνυπολογιστεί, για τα λεγόμενα μη παραμετρικά μέτρα», ήταν το χαρακτηριστικό απόσπασμα της ομιλίας του στη Βουλή κατά την ψήφιση του δεύτερου πακέτου μέτρων.

Η αναδιανομή

Ο πρωθυπουργός πιστεύει ότι θα δώσει χρήματα στους φτωχότερους αντλώντας τα από:

• Τα έσοδα από τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες.
• Από το «ξετίναγμα» των λιστών της φοροδιαφυγής (σ.σ.: εδώ υπάρχει το πρόβλημα ότι οι φορολογικές αρχές ακόμη και αν καταλογίζουν πρόστιμα και προσαυξήσεις, αυτά δεν φτάνουν ποτέ στο ταμείο της εφορίας).
• Από την πάταξη του λαθρεμπορίου καπνικών και καυσίμων.
• Από το νομοσχέδιο για τα αδήλωτα εισοδήματα, τα οποία έχουν μεταφερθεί στο εξωτερικό (σ.σ.: αντίστοιχες πολιτικές έχουν εφαρμοστεί και επί Αλογοσκούφη και επί Παπακωνσταντίνου και δεν απέδωσαν σε πολύ καλύτερες εποχές).

Πέρα από τις «πηγές» που προαναφέρθηκαν, ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για μια «μαγιά» 700 εκατ. ευρώ. Από πού θα προέλθει αυτή; Ο πρωθυπουργός πάτησε σε μια ρήτρα του μνημονίου που λέει ότι αν η χρονιά κλείσει με πλεόνασμα πάνω από τον στόχο, τότε ένα τμήμα αυτού του πλεονάσματος πηγαίνει στο χρέος, ένα τμήμα στις ληξιπρόθεσμες οφειλές και ένα τμήμα για την ανάπτυξη. Το τρίτο αυτό κομμάτι ο πρωθυπουργός το προσδιόρισε στα 700 εκατ. ευρώ. 

Το ερώτημα είναι αν οι δανειστές θα εγκρίνουν αυτή τη δαπάνη, τη στιγμή μάλιστα που τόσο το ΔΝΤ όσο και οι Ευρωπαίοι μιλούν για υπέρβαση στόχου, η οποία επιτεύχθηκε χάρη σε μέτρα που απέδωσαν άπαξ.

Αν υπάρξουν τα χρήματα, ο πρωθυπουργός σκοπεύει, όπως είπε, να τα διαθέσει για «το κατώτατο εγγυημένο εισόδημα, ώστε να πιάσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, για την καταπολέμηση της ανθρωπιστικής κρίσης και την καταπολέμηση της ανεργίας μέσα από την ενίσχυση των προγραμμάτων κοινωνικής εργασίας». Το ίδιο μήνυμα προκύπτει και εδώ: διάθεση των όποιων πόρων ώστε να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό ωφελουμένων, έστω και με μικρά ποσά.

Η πολιτική των επόμενων μηνών προβλέπει και την κατάθεση μιας σειράς νομοσχεδίων ώστε να σταλεί το μήνυμα ότι θα γίνουν ενέργειες για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Πέρα από το νομοσχέδιο για την τόνωση των ηλεκτρονικών πληρωμών και τα μέτρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, σχεδιάζεται «μια δέσμη νομοθετημάτων που θα κατατεθούν εντός των επόμενων εβδομάδων και αφορούν, μεταξύ άλλων, τον νόμο για το πόθεν έσχες, τον νόμο για το πολιτικό χρήμα, τον νόμο για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (whistleblowers), την αναθεώρηση του νόμου για την ποινική συνδιαλλαγή, τον νόμο για τη δημιουργία μηχανισμού με στόχο τον συντονισμό των διωκτικών αρχών (οικονομικών εισαγγελέων και εισαγγελέων Διαφθοράς, ΓΓΔΕ, οικονομικής αστυνομίας κ.ά.)», όπως είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης...

Πηγή: topontiki.gr