Την ιδιαίτερη ιστορία της «προσφυγιάς των αγαλμάτων» και συγκεκριμένα αρχαιοτήτων από τη Ραιδεστό, το ιστορικό λιμάνι της Ανατολικής Θράκης στα παράλια της...
Προποντίδας (περίπου 100 χιλιόμετρα δυτικά της Κωνσταντινούπολης) τον Οκτώβριο του 1922, καταγράφει περιοδική έκθεση που εγκαινιάστηκε την Τετάρτη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
«Ραιδεστός-Θεσσαλονίκη. Αρχαιότητες σε ένα ταξίδι προσφυγιάς» τιτλοφορείται η έκθεση που διοργανώνει, για πρώτη φορά, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης με εκθέματα που αντλήθηκαν από τις αποθήκες του, όπου βρίσκονταν επί 94 χρόνια. Από το 1922, όταν οι μαρμάρινοι πρόσφυγες έφτασαν με το πλοίο, ξεριζωμένοι από τη Ραιδεστό.
Κατά την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, ο πληθυσμός πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς. Και ανεβαίνοντας στα πλοία προς την Ελλάδα μέσω της Προποντίδας (η Ραιδεστός ήταν μεγάλο λιμάνι), μαζί με τα τα παιδιά τους, τα λιγοστά μεταφερόμενα υπάρχοντά τους και οικογενειακά κειμήλια, φόρτωσαν στα πλοία και τα αγάλματα.
Τα αγάλματα και ορισμένες επιγραφές παραδόθηκαν από τους πρόσφυγες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (στεγαζόταν τότε στο Γενί Τζαμί και την παραλαβή τους υπέγραψε ο τότε έφορος αρχαιοτήτων ης πόλης Στρατής Πελεκίδης).
«Τ΄αγάλματα είναι στο μουσείο./Καληνύχτα....
γιατί τ' αγάλματα δεν είναι πια συντρίμμια/ είμαστε εμείς.
Τα αγάλματα λυγίζουν αλαφριά ... καλή-νύχτα»
(Γ. Σεφέρης «Ο Ηδονικός Ελπήνωρ» 1946)
Η κοινή μοίρα ανθρώπων και μνημείων
Τα 37 αρχαιολογικά αντικείμενα της Ραιδεστού που εκτίθενται στη Θεσσαλονίκη, ένας κούρος και μια κόρη, ταφικές στήλες, ανάγλυφα, τραπεζοφόρα, αρχιτεκτονικά μέλη και επιγραφές, καλύπτουν ευρύ χρονολογικό φάσμα, από τους αρχαϊκούς (6ος π.Χ. αιώνας) έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους (4ος μ.Χ. Αιώνας).
«Απέχει ιδιαίτερα από τη λογική των επιστημόνων που επιμεληθήκαμε την έκθεση, η όποια αναφορά σε εθνικιστικές διεκδικήσεις. Εργαστήκαμε εστιάζοντας αποκλειστικά στην κοινή μοίρα των ανθρώπων και των μνημείων» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η εκ των επιμελητών της έκθεσης - αρχαιολόγος, Δόμνα Τερζοπούλου.
«Η έκθεση για την αρχαιολογική 'Συλλογή Ραιδεστού' προγραμματίστηκε πριν από δύο χρόνια περίπου, προτού προκύψει το φαινόμενο της αθρόας άφιξης των προσφύγων από τις εμπόλεμες χώρες στη Μέση Ανατολή προς την Ελλάδα. Η θλιβερή αυτή σύμπτωση κάνει την έκθεση επίκαιρη όσο ποτέ, θυμίζοντάς μας ότι η μοίρα των ανθρώπων είναι όμοια και κοινή και ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, κι είναι καταδικασμένη να κάνει τα ίδια τραγικά λάθη, όταν αγνοούνται δυστυχείς εμπειρίες του παρελθόντος. Η αντιπαραβολή των ιστοριών της προσφυγιάς ήταν μοιραία αναπόφευκτη. Ελπίζουμε να αποτελέσει η έκθεση αφορμή για προβληματισμό και περίσκεψη και ευχόμαστε ποτέ κανείς στο άμεσο μέλλον, για οποιονδήποτε λόγο, να μην είναι αναγκασμένος να εγκαταλείψει την πατρίδα του», σημειώνει η διευθύντρια του μουσείου, Πολυξένη Βελένη, στον πρόλογο του πολυσέλιδου (330 σελίδες) καταλόγου της έκθεσης την συνεπιμελήθηκε με τις αρχαιολόγους Ευαγγελία Τσαγκαράκη και Καλλιόπη Χατζηνικολάου.
Ο κατάλογος είναι αφιερωμένος «Στους πρόσφυγες του χθες και ...του σήμερα», όπως σημειώνεται στις πρώτες σελίδες.
Η έκθεση θα είναι ανοιχτή καθημερινά από σήμερα ως και τις 31 Ιανουαρίου 2017 από τις 9-16.00 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
thepressproject.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου