Σε άρθρο του με τίτλο «Τα θεμέλια της αποτυχημένης οικονομίας της Ελλάδας», στο Project Syndicate, ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Έντμουντ Φελπς, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους έχει αποτύχει η οικονομία της Ελλάδας, και μάλιστα σε αυτά δεν περιλαμβάνει τη...
λιτότητα.
Όπως λέει ο Έντμουντ Φελπς «πάρα πολλοί πολιτικοί και οικονομολόγοι κατηγορούν τη λιτότητα, την οποία επέβαλαν οι πιστωτές της Ελλάδας, για την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας». Ωστόσο εκτιμά ότι «τα στοιχεία δεν δείχνουν μια αξιοσημείωτη, ιστορικών διαστάσεων, λιτότητα ούτε και κρατικές περικοπές αρκετά μεγάλες ώστε να εξηγούν τη μεγάλη απώλεια θέσεων εργασίας».
Αντίθετα, «αυτό που δείχνουν τα στοιχεία είναι οικονομικά προβλήματα που έχουν τις ρίζες τους στις αξίες και τις πεποιθήσεις της ελληνικής κοινωνίας».
Πελατειακό σύστημα
Ο νομπελίστας οικονομολόγος επισημαίνει πως «ο δημόσιος τομέας της Ελλάδας μαστίζεται από το πελατειακό σύστημα (για τη ψηφοθηρία) και την ευνοιοκρατία πολύ περισσότερο απ’ ό,τι σε άλλα μέρη της Ευρώπης». Επίσης αναφέρει ότι «η ανώτερη σύνταξη για τους δημόσιους υπαλλήλους σε σχέση με τους μισθούς τους είναι σχεδόν διπλάσια από αυτή της Ισπανίας» και οι κυβερνήσεις ευνοούν «τις επιχειρηματικές ελίτ εξαιρώντας τις από τη φορολογία. Και κάποιοι κρατικοί υπάλληλοι λαμβάνουν τους μισθούς τους χωρίς στην πραγματικότητα να πηγαίνουν στη δουλειά τους».
Σημαντικά προβλήματα διαπιστώνει και στον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα, μεταξύ των οποίων «τη διαβρωτική επιρροή των παγιωμένων συμφερόντων και τις επιχειρηματικές και πολιτικές ελίτ». Όπως εξηγεί, όσοι βρίσκονται μέσα στο σύστημα «λαμβάνουν επιδόματα και συμβόλαια, ενώ οι έξω από αυτό δυσκολεύονται να μπουν. (…) Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η Ελλάδα είναι ένα από τα πιο δύσκολα μέρη στην Ευρώπη για να ξεκινήσει κανείς επιχείρηση. Το αποτέλεσμα είναι πως ο ανταγωνισμός για ένα μερίδιο της αγοράς είναι αδύναμος και υπάρχουν λίγες εταιρείες με νέες ιδέες».
Σύμφωνα με τον Φελπς, το σύστημα αυτό πηγάζει «από τις συντεχνιακές αξίες της Ελλάδας, οι οποίες δίνουν έμφαση στην κοινωνική προστασία, την αλληλεγγύη αντί του ανταγωνισμού και (δείχνουν) δυσφορία προς την αλλαγή που δεν μπορούν να ελέγξουν» .
Ο Έντμουντ Φελπς επισημαίνει ότι η παραγωγικότητα της εργασίας (ή αλλιώς ΑΕΠ ανά εργαζόμενο) «στην Ελλάδα φτάνει μόλις το 72% του ποσοστού της Βρετανίας και της Ιταλίας, και μόλις το 57,7% αυτού της Γερμανίας. Και οι έρευνες δείχνουν πως οι Έλληνες είναι πολύ λιγότερο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους σε σχέση με τους πολίτες πιο πλούσιων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Η ευημερία εμποδίζεται
Δύο είναι οι σημαντικές πηγές ευημερίας, σύμφωνα με τον Έντμουντ Φελπς, πουεμποδίζονται από το ελληνικό σύστημα: η μία είναι ένας επαρκής αριθμός επιχειρηματιών που να ασχολούνται με το να εντοπίζουν και να εκμεταλλεύονται νέες οικονομικές ευκαιρίες και η άλλη ο επαρκής αριθμός ανθρώπων στις επιχειρήσεις που να ασχολούνται με το να εφευρίσκουν και να δημιουργούν νέα προϊόντα και διαδικασίες.
Ο Φελπς διαφωνεί με όσους οικονομολόγους «πιστεύουν πως αυτά τα δομικά χαρακτηριστικά δεν έχουν καμία σχέση με την παρούσα κρίση της Ελλάδας» και εξηγεί: «Επί χρόνια, η Ελλάδα εκμεταλλευόταν τους λεγόμενους “διαρθρωτικούς πόρους” της Ε.Ε. και τα δάνεια από τις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες για να χρηματοδοτήσει μια μεγάλη σειρά έργων (…). Η απασχόληση και τα εισοδήματα εκτοξεύτηκαν και οι αποταμιεύσεις συσσωρεύτηκαν».
Ωστόσο, «όταν οι εισροές κεφαλαίων σταμάτησαν, οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων στην Ελλάδα έπεσαν, το ίδιο και η ζήτηση για εργασία στο τομέα των κεφαλαιουχικών αγαθών. Επιπλέον, με τον πλούτο των νοικοκυριών να έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα ποσοστά των μισθών, η προσφορά εργασίας μειώθηκε. Έτσι, η Ελλάδα, από εκεί που ανθούσε, βρέθηκε να βουλιάζει».
Ο Αμερικανός οικονομολόγος εκτιμά ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας οφείλεται στο γεγονός ότι εξαιτίας του αδύναμου ανταγωνισμού, οι επιχειρηματίες δεν βιάστηκαν να προσλάβουν τους ανέργους. «Όταν ξεκίνησε η ανάκαμψη, η πολιτική αναστάτωση του περασμένου φθινοπώρου σκότωσε την εμπιστοσύνη εν τη γενέσει της», τονίζει.
Αλλαγή συμπεριφοράς
«Η αλήθεια είναι πως η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερα από αναδιάρθρωση ή ακόμη και ελάφρυνση του χρέους της», υπογραμμίζει ο Έντμουντ Φελπς. «Εάν οι νέοι Έλληνες πρόκειται να έχουν μέλλον στη χώρα τους, τόσο εκείνοι όσο και οι μεγαλύτεροί τους θα πρέπει να αναπτύξουν τις συμπεριφορές και τους θεσμούς που συνιστούν μια σύγχρονη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς».
Αλλά και η Ευρώπη από την πλευρά της οφείλει «να δει πέρα από τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας, το φορολογικό καθεστώς και τις συλλογικές συμβάσεις». Γιατί όπως εξηγεί, μπορεί η Ελλάδα να έχει φτάσει στο απόγειο του κορπορατισμού, «όμως η Ιταλία και η Γαλλία δεν είναι πολύ μακριά και όχι πολύ πίσω από αυτές είναι η Γερμανία. Ολόκληρη η Ευρώπη, και όχι μόνο η Ελλάδα, θα πρέπει να ξανασκεφτεί την οικονομική της φιλοσοφία», καταλήγει ο Φελπς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου